Piet Grandiek uit Wormer verbleef tijdens de Tweede Wereldoorlog als dwangarbeider in Duitsland. Uit die periode zijn brieven en kaartjes aan en van Piet bewaard gebleven waaronder dit briefje van...
In 1568 trekken Willem van Oranje en zijn medestanders door het vorstendom Luik naar Brabant. Anders dan verhoopt blijken zij daar niet welkom.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is op het Haarlemse gemeentehuis de ‘Stadhuisgroep’ actief. Dit is een verzetsgroep die onder andere illegaal voedselbonnen en valse persoonsbewijzen verspreidt onder...
De koning beledigen kan je een gevangenisstraf opleveren. Dat was zo in 2016, maar ook in 1858. Ene Christiaan werd ervoor aangeklaagd en moest drie maanden zitten! Maar wat zei ie precies?
In 1488 kwamen de inwoners van de stad Brugge in opstand tegen Maximiliaan van Oostenrijk, die in naam van zijn minderjarige zoon Filips de Bourgondische Nederlanden bestuurde. De opstandelingen...
De kermis van 1664 kan in Nijmegen helaas dat jaar geen doorgang vinden. De pest had naburige steden en plaatsen getroffen en het stadsbestuur wil geen enkel risico nemen. De bevolking moet beschermd...
Cathalina Peters heeft kant gestolen en wordt opgepakt. Tijdens het verhoor in het gevang verklaart zij weduwe te zijn en ook al eens ergens anders wat gestolen te hebben. Dat blijkt wel uit het...
Luitenant Beer woont op kamers en wordt stapelverliefd op zijn hospita Anna Maria Vonk. Klassiek probleem. Zij is getrouwd en moeder van vier kinderen. Het wordt uiteindelijk een noodlottige liefde...
'Discipulen' en andere schoolkinderen opleiden in godsvrucht en goede manieren. Dat was een taak van de rector van de Nijmeegse Latijnse school volgens zijn instructie uit 1648. Was er iemand afwezig...
Tot 1700 telde de stad Nijmegen een jaar zoals de oude Romeinen dat deden, volgens de zogenaamde Juliaanse kalender. Al in de 16e eeuw was deze kalender door paus Gregorius vervangen door een kalender...
Nijmegen heeft in vroeger dagen een bloeiend brouwersgilde gehad. De oudste gildebrief van het brouwersgilde dateert van 1586. Waarschijnlijk bestond het gilde al langer want in 1514 hadden de...
De aanbidding van het Heilig Sacrament (de geconsacreerde hostie) speelt tot op vandaag de dag een belangrijke rol binnen het katholicisme. In de loop van de middeleeuwen en de vroegmoderne periode...
Tijdens de kermis van 1798 werden er prijzen uitgereikt aan de kinderen van het Burger weeshuis en het Katholiek weeshuis van Nijmegen. De jongens en meisjes die zich goed gedragen hadden en ijverig...
Grietje Keyen was tijdens de periode van onderhandelingen die zou leiden tot de Vrede van Nijmegen, dienstmeisje in de hofhouding van de ambassadeur van Denemarken in de Burchtstraat. Grietje had in...
De wolf is al weer enkele jaren een vaste waarde in Nederland. De meningen over de wolf lopen nogal uiteen: de een is blij dat de wolf, na eeuwen afwezig te zijn geweest, weer terug is in Nederland...
Het kapittel van de Stevenskerk wil een mooi nieuw drieluik op het hoogaltaar. Voor de levering sluiten zij met meester Ernst van Campen een overeenkomst in de vorm van een chirograaf. Meester Ernst...
Koopman Willem Berndts kan zijn burgerbrief van Nijmegen gebruiken in de handel. Voor zijn nakomelingen is de brief de toegang tot een goede oudedagsvoorziening in het Burgergasthuis.
Nijmegen had eind 19de eeuw een vrij hoog sterftecijfer vergeleken met andere steden in Nederland. Dit leidde tot vragen bij het Geneeskundig Staatstoezicht voor Gelderland en Utrecht aan de...
Op 17 november 1830 wordt aan de vesting Nijmegen door de Belgische opstandelingen de oorlog verklaard. Het Zuid-Nederlandse deel van het koninkrijk is in opstand gekomen en voert een...
In 1785 sluit Federik II de Grote van het Koninkrijk Pruisen een overeenkomst over het afwateren van de Duitse polder de Duffelt over Nederlands grondgebied. Extra moeilijkheidsgraad bij het...
In de zomer van 1641 komt een inwoner van Nijmegen, Engelbert de Man, door manslag om het leven. Simon van de Water getuigt in de rechtzaak tegen Asper van der Hoeven.
Nijmegen heeft in 1585 voor de Spanjaarden gekozen en wordt nu, in 1591 door prins Maurits van Nassau belegerd. Vanaf de overkant wordt de stad door Maurits beschoten vanuit fort Knodsenburg. De...
In september 1692 veroverde een Noord-Nederlands leger de Vlaamse stad Veurne, die in 1667 door Lodewijk XIV was ingenomen, op de Fransen. Op de vierentwintigste van die maand gaf de Staatse...
Advocaat Johan van Someren in Dordrecht aanvaardt de benoeming tot pensionaris van Nijmegen. In een brief aan het stadsbestuur laat hij weten dat hij op 1 mei 1655 uit Dordt zal verhuizen. Het...
In 1360 sluit het hertogdom Gelre een wederzijds vrijhandelsverdrag met de stad Keulen. In ruil daarvoor belooft Gelre de rechten van Keulse burgers te respecteren. Aanleiding voor het verdrag was de...
De goede zusters van het huis Bethlehem willen erkend worden als ordelijke geloofsgemeenschap. Broeder Henricus stelt de regels op. Zo zullen de zusters natuurijk vasten, pater nosters en ave maria's...
Jan Balevoet leeft er vrolijk op los. Hij zet de bloemetjes buiten met vrouwen en gokken. Helemaal goed gaat dat niet, want hij maakt schulden en klopt bij zijn moeder aan. Die is daar niet blij mee...
In 1832 brak er een choleraepidemie uit in Nijmegen die aan zestig mensen het leven kostte. Apotheker Van Pelt denkt het medicijn gevonden te hebben. Hij noteert voorin op het schutblad van zijn...
De in Nijmegen geboren Lambert Biesman was één van de eerste Indiëvaarders. Hij nam deel aan de reis naar Indië onder Cornelis de Houtman (1595-1597), met als doel het vinden van de specerijroute van...
Aan het begin van de vorige eeuw schreef de 8-jarige Frans Houbrechts uit Tongeren in zijn schoolschriftje volgend opstel over het doopsel van koning Clovis. Hij haalde er zijn mooiste geschrift en...
In de loop van de zestiende en zeventiende eeuw veroordeelden lokale rechtbanken in de Zuidelijke Nederlanden honderden vermeende “heksen” tot de brandstapel. Deze doodvonnissen werden uitgesproken...
In 1636 werd de Kortrijkse metselaar Jan van Neste geplaagd door een duistere macht. Zijn echtgenote besloot daarom de hulp van het miraculeuze beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Groeninge in te roepen...
In 1659 konden de inwoners van Brugge zich vergapen aan een bijzonder schouwspel. In de schermschool van de stad kon men namelijk tegen betaling naar een dame met weelderige gezichtsbeharing gaan...
Tussen 1798 en 1814 werden duizenden jongemannen uit de Zuidelijke Nederlanden ingelijfd in de legers van het revolutionaire en napoleontische Frankrijk. Dit lot viel ook Norbertus Noreel uit Woumen...
Op het platteland aan de zuidgrens van de Nederlanden zijn er meningsverschillen over welke priesters een functie in de kerk mogen vervullen. In deze tekst zie je dat deze kwestie ook op hoog niveau...
Kort voor 1670 besliste het stadsbestuur van Hasselt dat Gielis Vandenbergh en zijn echtgenote hun huis moesten verlaten. Daar had immers de pest geheerst. Toen zijn weduwe een tijd later weer in haar...
In 1671 leverden de schepenen van Gingelom een attestatie af over de bekwaamheid van de chirurgijn in hun dorp. Met het wegsnijden van een gezwel uit de borst van een ingezetene, en vervolgens haar...
In de zomer van 1691 werd in het kleine dorp Opleeuw bij Borgloon gefluisterd dat het kind dat Mechel Dunbiers verwachtte, wellicht van Wolter Smets was. Wolter was daarvan niet gediend, en schakelde...
In de ochtend van 5 december 1791 zag de ongelukkige Lambertus Peumans uit Kuringen bij Hasselt zijn hoeve afbranden. Om hem te steunen leverden de schepenen van zijn dorp een verzoekschrift af aan de...
Presentatrice en journaliste Merel Westrik ontdekt in het Zeeuws Archief dat een voormoeder uit Vlissingen voor haar echtgenoot een overlijdensverklaring heeft aangevraagd bij de rechtbank in...
Sinterklaas is niet alleen een kindervriend, hij was vroeger ook de vriend van de kramers. Veel kramersgilden hadden Sint Nicolaas als patroonheilige. Zo ook in het Zeeuwse Arnemuiden. Veel spullen...
Verzekering tegen slavernij. Dat was mogelijk in Broek in Waterland waar een fonds was opgericht om losgeld voor gevangen genomen zeelieden te kunnen betalen. Ook de echtgenote van een schipper...
Liturgische aanwijzing voor wie door angst voor zonde bevangen is. Met verwijzing naar een bekende heilige.
Van het klooster Galilea Minor bij Monnickendam is een bijzonder handschrift bewaard gebleven, het zogenaamde Diversorium, met aantekeningen over allerlei onderwerpen. Onder andere zijn de...
Welke kleding droeg een zeeman in de eerste helft van de achttiende eeuw? Een antwoord op deze vraag komt soms uit onverwachte bron. Van de schippersknecht van de Harlinger veerman weten we meer door...
In het Rampjaar 1672 werd de Republiek van alle kanten bedreigd. Het was dus zaak om de verdediging op orde te brengen. Ook van het dorp Watergang werd in kaart gebracht wie zo nodig ingezet konden...
Jacob Bouman was ‘landman’ in de Beemster. Uit de periode 1826-1875 zijn schriftjes bewaard gebleven waarin hij aantekeningen maakte over het weer. Deze tekst gaat over het winterweer in januari en...