Overspel leidt, wanneer het wordt ontdekt, vaak tot heel wat persoonlijke drama’s. In de vroegmoderne periode kwam daar nog regelmatig een strafrechtelijke vervolging bovenop. Het gewoonterecht van het kleine West-Vlaamse stadje Mesen (1547) voorziet niet alleen bijzonder strenge straffen voor overspelige personen, maar ook voor mannen die de buitenechtelijke escapades van hun echtgenote gedoogden.
Item wat man of wijf ghehuwet binnen
dezer stede bij souffisante oorconden bedreghen
ofte gheattrapeert es levende in overspele zal voor
deerste reijze verbueren de boete van LX lb. parisis
ten prouffijte vanden heere ende voorde tweede
reijze dobbele den heere ende de stede elc de helft
ende de derde reijze up den ban ter discretie vander
wet.
Item ende die niet ghehuwet en es adulterende
met eenen die ghebonden ende ghehuwet es tzij man
of wijf zal verbueren de boete van XX lb. parisis.
Item een man die claerlic weet zijn wijf adulterende
ende daer jeghens niet en zegt, es te punierene van
ghedoochsamichede bij banne of anderssins ter discretie.
Item wat man of wijf ghehuwet binnen
dezer stede bij souffisante oorconden bedreghen
ofte gheattrapeert es levende in overspele zal voor
deerste reijze verbueren de boete van LX lb. parisis
ten prouffijte vanden heere ende voorde tweede
reijze dobbele den heere ende de stede elc de helft
ende de derde reijze up den ban ter discretie vander
wet.
Item ende die niet ghehuwet en es adulterende
met eenen die ghebonden ende ghehuwet es tzij man
of wijf zal verbueren de boete van XX lb. parisis.
Item een man die claerlic weet zijn wijf adulterende
ende daer jeghens niet en zegt, es te punierene van
ghedoochsamichede bij banne of anderssins ter discretie.
Item wat man of wijf ghehuwet binnen
dezer stede bij souffisante oorconden bedreghen
ofte gheattrapeert es levende in overspele zal voor
deerste reijze verbueren de boete van LX lb. parisis
ten prouffijte vanden heere ende voorde tweede
reijze dobbele den heere ende de stede elc de helft
ende de derde reijze up den ban ter discretie vander
wet.
Item ende die niet ghehuwet en es adulterende
met eenen die ghebonden ende ghehuwet es tzij man
of wijf zal verbueren de boete van XX lb. parisis.
Item een man die claerlic weet zijn wijf adulterende
ende daer jeghens niet en zegt, es te punierene van
ghedoochsamichede bij banne of anderssins ter discretie.