De miraculeuze madonna van Kortrijk

In 1636 werd de Kortrijkse metselaar Jan van Neste geplaagd door een duistere macht. Zijn echtgenote besloot daarom de hulp van het miraculeuze beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Groeninge in te roepen. Vier jaar later vertelde Van Neste zijn verhaal aan enkele vertegenwoordigers van de bisschop van Doornik.

Uitzonderingen op de transcriptie-aanwijzingen die ‘Wat staat daer?’ hanteert:
-    De tekst in de marge dient niet getranscribeerd te worden.
-    Transcribeer zowel de komma's als de puntkomma's als een komma.

 

Stad en land17e eeuwWest-Vlaanderenandere tekst
niveau
  • toon oplossing
    Jan van Neste filius Jans gheseijt hovenier meester metsenaer
    van stijle ende calck brandende buijten de Bisseghem
    poorte deser stede oudt lxvi jaeren verclaert bij eede
    dat hij inde maent van september 1636, met zijn
    huijsvrauwe savonts ghenomen hebbende het avontmael,
    is met haer ghegaen te ruste, alswanneer hij op
    het bedde wezende ontrent ten neghen uren voor dat
    hij in slaepe ghevallen is, heeft met vulle verstant
    ghezien voor zijn bedde staen een zeer lelick monster
    al zwart, twelck ziende zeijde, gaet van mij ghij boosen,
    ende zijn vuijst nemende heeft naer het monster
    ghesleghen, ende zijn huisvrauwe poghe doende om ghewijt water
    te nemen heeft den slach ghevat, waer door t'ghewijt
    water is ter aerden ghestort, maer zoo zij danof
    niet ghequetst en was, heeft opghestaen om te haelen
    het water twelck zij hadde ghehaelt uutte kercke
    van t'Clooster van Groeninghe twelck ghewijt was
    ter eeren van Onse Lieve Vrauwe in Groeninghe mette
    heilighe kersse van Atrecht, van welck water zij
    gaf een deel te drincken aenden attestant, twelcke
    ghedroncken hebbende ende zijn huisvrauwe ghegaen zijnde
    om vier te slaen heeft hij attestant ghezien aen het
    voethende van zijn coutse Onse Lieve Vrauwe al
    int witte met claerheijt, haer hair wesende als
    goudt met een cleen croonken op haer hooft ende een
    scherp neuseken, wit schoon ende rondt van aenzichte,
    de welcke anschauwende heeft terstont overluijt
    gheropen, ick zie Maria ick zie Maria, ende wiert
    zoo overghoten van tranen door blijtschap dat de
    zelve afliepen te kinne nederwaerts, zoo zaen zijn
    huisvrauwe t'licht brochte is Onse Lieve Vrauwe van
    hem verdwenen, zedert welcken tijt hij noint ghequollen
    en is gheweest van eenighe vervolghinghe ofte
    monsters, belovende dese zijne attestatie te ratificeren
    voor alle jugen dies verzocht zijnde, de welcke hij
    naer lecture heeft gheteeckent desen xiien oust xvic
    veertich onder staet zeker mercq ghecircumscribeert
    Jan van Neste
  • toon oplossing
    Jan van Neste filius Jans gheseijt hovenier meester metsenaer
    van stijle ende calck brandende buijten de Bisseghem
    poorte deser stede oudt lxvi jaeren verclaert bij eede
    dat hij inde maent van september 1636, met zijn
    huijsvrauwe savonts ghenomen hebbende het avontmael,
    is met haer ghegaen te ruste, alswanneer hij op
    het bedde wezende ontrent ten neghen uren voor dat
    hij in slaepe ghevallen is, heeft met vulle verstant
    ghezien voor zijn bedde staen een zeer lelick monster
    al zwart, twelck ziende zeijde, gaet van mij ghij boosen,
    ende zijn vuijst nemende heeft naer het monster
    ghesleghen, ende zijn huisvrauwe poghe doende om ghewijt water
    te nemen heeft den slach ghevat, waer door t'ghewijt
    water is ter aerden ghestort, maer zoo zij danof
    niet ghequetst en was, heeft opghestaen om te haelen
    het water twelck zij hadde ghehaelt uutte kercke
    van t'Clooster van Groeninghe twelck ghewijt was
    ter eeren van Onse Lieve Vrauwe in Groeninghe mette
    heilighe kersse van Atrecht, van welck water zij
    gaf een deel te drincken aenden attestant, twelcke
    ghedroncken hebbende ende zijn huisvrauwe ghegaen zijnde
    om vier te slaen heeft hij attestant ghezien aen het
    voethende van zijn coutse Onse Lieve Vrauwe al
    int witte met claerheijt, haer hair wesende als
    goudt met een cleen croonken op haer hooft ende een
    scherp neuseken, wit schoon ende rondt van aenzichte,
    de welcke anschauwende heeft terstont overluijt
    gheropen, ick zie Maria ick zie Maria, ende wiert
    zoo overghoten van tranen door blijtschap dat de
    zelve afliepen te kinne nederwaerts, zoo zaen zijn
    huisvrauwe t'licht brochte is Onse Lieve Vrauwe van
    hem verdwenen, zedert welcken tijt hij noint ghequollen
    en is gheweest van eenighe vervolghinghe ofte
    monsters, belovende dese zijne attestatie te ratificeren
    voor alle jugen dies verzocht zijnde, de welcke hij
    naer lecture heeft gheteeckent desen xiien oust xvic
    veertich onder staet zeker mercq ghecircumscribeert
    Jan van Neste
  • toon oplossing
    Jan van Neste filius Jans gheseijt hovenier meester metsenaer
    van stijle ende calck brandende buijten de Bisseghem
    poorte deser stede oudt lxvi jaeren verclaert bij eede
    dat hij inde maent van september 1636, met zijn
    huijsvrauwe savonts ghenomen hebbende het avontmael,
    is met haer ghegaen te ruste, alswanneer hij op
    het bedde wezende ontrent ten neghen uren voor dat
    hij in slaepe ghevallen is, heeft met vulle verstant
    ghezien voor zijn bedde staen een zeer lelick monster
    al zwart, twelck ziende zeijde, gaet van mij ghij boosen,
    ende zijn vuijst nemende heeft naer het monster
    ghesleghen, ende zijn huisvrauwe poghe doende om ghewijt water
    te nemen heeft den slach ghevat, waer door t'ghewijt
    water is ter aerden ghestort, maer zoo zij danof
    niet ghequetst en was, heeft opghestaen om te haelen
    het water twelck zij hadde ghehaelt uutte kercke
    van t'Clooster van Groeninghe twelck ghewijt was
    ter eeren van Onse Lieve Vrauwe in Groeninghe mette
    heilighe kersse van Atrecht, van welck water zij
    gaf een deel te drincken aenden attestant, twelcke
    ghedroncken hebbende ende zijn huisvrauwe ghegaen zijnde
    om vier te slaen heeft hij attestant ghezien aen het
    voethende van zijn coutse Onse Lieve Vrauwe al
    int witte met claerheijt, haer hair wesende als
    goudt met een cleen croonken op haer hooft ende een
    scherp neuseken, wit schoon ende rondt van aenzichte,
    de welcke anschauwende heeft terstont overluijt
    gheropen, ick zie Maria ick zie Maria, ende wiert
    zoo overghoten van tranen door blijtschap dat de
    zelve afliepen te kinne nederwaerts, zoo zaen zijn
    huisvrauwe t'licht brochte is Onse Lieve Vrauwe van
    hem verdwenen, zedert welcken tijt hij noint ghequollen
    en is gheweest van eenighe vervolghinghe ofte
    monsters, belovende dese zijne attestatie te ratificeren
    voor alle jugen dies verzocht zijnde, de welcke hij
    naer lecture heeft gheteeckent desen xiien oust xvic
    veertich onder staet zeker mercq ghecircumscribeert
    Jan van Neste
  • SmFuIHZhbiBOZXN0ZSBmaWxpdXMgSmFucyBnaGVzZWlqdCBob3ZlbmllciBtZWVzdGVyIG1ldHNlbmFlcgp2YW4gc3RpamxlIGVuZGUgY2FsY2sgYnJhbmRlbmRlIGJ1aWp0ZW4gZGUgQmlzc2VnaGVtCnBvb3J0ZSBkZXNlciBzdGVkZSBvdWR0IGx4dmkgamFlcmVuIHZlcmNsYWVydCBiaWogZWVkZQpkYXQgaGlqIGluZGUgbWFlbnQgdmFuIHNlcHRlbWJlciAxNjM2LCBtZXQgemlqbgpodWlqc3ZyYXV3ZSBzYXZvbnRzIGdoZW5vbWVuIGhlYmJlbmRlIGhldCBhdm9udG1hZWwsCmlzIG1ldCBoYWVyIGdoZWdhZW4gdGUgcnVzdGUsIGFsc3dhbm5lZXIgaGlqIG9wCmhldCBiZWRkZSB3ZXplbmRlIG9udHJlbnQgdGVuIG5lZ2hlbiB1cmVuIHZvb3IgZGF0CmhpaiBpbiBzbGFlcGUgZ2hldmFsbGVuIGlzLCBoZWVmdCBtZXQgdnVsbGUgdmVyc3RhbnQKZ2hlemllbiB2b29yIHppam4gYmVkZGUgc3RhZW4gZWVuIHplZXIgbGVsaWNrIG1vbnN0ZXIKYWwgendhcnQsIHR3ZWxjayB6aWVuZGUgemVpamRlLCBnYWV0IHZhbiBtaWogZ2hpaiBib29zZW4sCmVuZGUgemlqbiB2dWlqc3QgbmVtZW5kZSBoZWVmdCBuYWVyIGhldCBtb25zdGVyCmdoZXNsZWdoZW4sIGVuZGUgemlqbiBodWlzdnJhdXdlIHBvZ2hlIGRvZW5kZSBvbSBnaGV3aWp0IHdhdGVyCnRlIG5lbWVuIGhlZWZ0IGRlbiBzbGFjaCBnaGV2YXQsIHdhZXIgZG9vciB0J2doZXdpanQKd2F0ZXIgaXMgdGVyIGFlcmRlbiBnaGVzdG9ydCwgbWFlciB6b28gemlqIGRhbm9mCm5pZXQgZ2hlcXVldHN0IGVuIHdhcywgaGVlZnQgb3BnaGVzdGFlbiBvbSB0ZSBoYWVsZW4KaGV0IHdhdGVyIHR3ZWxjayB6aWogaGFkZGUgZ2hlaGFlbHQgdXV0dGUga2VyY2tlCnZhbiB0J0Nsb29zdGVyIHZhbiBHcm9lbmluZ2hlIHR3ZWxjayBnaGV3aWp0IHdhcwp0ZXIgZWVyZW4gdmFuIE9uc2UgTGlldmUgVnJhdXdlIGluIEdyb2VuaW5naGUgbWV0dGUKaGVpbGlnaGUga2Vyc3NlIHZhbiBBdHJlY2h0LCB2YW4gd2VsY2sgd2F0ZXIgemlqCmdhZiBlZW4gZGVlbCB0ZSBkcmluY2tlbiBhZW5kZW4gYXR0ZXN0YW50LCB0d2VsY2tlCmdoZWRyb25ja2VuIGhlYmJlbmRlIGVuZGUgemlqbiBodWlzdnJhdXdlIGdoZWdhZW4gemlqbmRlCm9tIHZpZXIgdGUgc2xhZW4gaGVlZnQgaGlqIGF0dGVzdGFudCBnaGV6aWVuIGFlbiBoZXQKdm9ldGhlbmRlIHZhbiB6aWpuIGNvdXRzZSBPbnNlIExpZXZlIFZyYXV3ZSBhbAppbnQgd2l0dGUgbWV0IGNsYWVyaGVpanQsIGhhZXIgaGFpciB3ZXNlbmRlIGFscwpnb3VkdCBtZXQgZWVuIGNsZWVuIGNyb29ua2VuIG9wIGhhZXIgaG9vZnQgZW5kZSBlZW4Kc2NoZXJwIG5ldXNla2VuLCB3aXQgc2Nob29uIGVuZGUgcm9uZHQgdmFuIGFlbnppY2h0ZSwKZGUgd2VsY2tlIGFuc2NoYXV3ZW5kZSBoZWVmdCB0ZXJzdG9udCBvdmVybHVpanQKZ2hlcm9wZW4sIGljayB6aWUgTWFyaWEgaWNrIHppZSBNYXJpYSwgZW5kZSB3aWVydAp6b28gb3Zlcmdob3RlbiB2YW4gdHJhbmVuIGRvb3IgYmxpanRzY2hhcCBkYXQgZGUKemVsdmUgYWZsaWVwZW4gdGUga2lubmUgbmVkZXJ3YWVydHMsIHpvbyB6YWVuIHppam4KaHVpc3ZyYXV3ZSB0J2xpY2h0IGJyb2NodGUgaXMgT25zZSBMaWV2ZSBWcmF1d2UgdmFuCmhlbSB2ZXJkd2VuZW4sIHplZGVydCB3ZWxja2VuIHRpanQgaGlqIG5vaW50IGdoZXF1b2xsZW4KZW4gaXMgZ2hld2Vlc3QgdmFuIGVlbmlnaGUgdmVydm9sZ2hpbmdoZSBvZnRlCm1vbnN0ZXJzLCBiZWxvdmVuZGUgZGVzZSB6aWpuZSBhdHRlc3RhdGllIHRlIHJhdGlmaWNlcmVuCnZvb3IgYWxsZSBqdWdlbiBkaWVzIHZlcnpvY2h0IHppam5kZSwgZGUgd2VsY2tlIGhpagpuYWVyIGxlY3R1cmUgaGVlZnQgZ2hldGVlY2tlbnQgZGVzZW4geGlpZW4gb3VzdCB4dmljCnZlZXJ0aWNoIG9uZGVyIHN0YWV0IHpla2VyIG1lcmNxIGdoZWNpcmN1bXNjcmliZWVydApKYW4gdmFuIE5lc3Rl

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    Kijk voor uitgebreide tips voor het maken van transcripties op 'Wat staat daar?' bij: Aanwijzingen voor transcripties.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >