Overslaan en naar de inhoud gaan

Grenzen voor losbandige zoon

Jan Balevoet leeft er vrolijk op los. Hij zet de bloemetjes buiten met vrouwen en gokken. Helemaal goed gaat dat niet, want hij maakt schulden en klopt bij zijn moeder aan. Die is daar niet blij mee en vreest dat zoonlief zijn vaders erfdeel er door zal jagen. Op 'profesto cecilie', dat is 22 october in 1456, zit de boze moeder bij stadsschrijver Hermannes om de voorwaarden voor een geldlening op te stellen. Hermannes zal dat in klare en heldere vorm uitwerken in een schepenoorkonde, maar die is niet overgeleverd. Uit het klad blijkt al genoeg dat moeder paal en perk wil stellen aan het losbandig gedrag van haar zoon.

niveau
  • jan balevoet bekent aen balevoets sijnre
    moeder sculdich te weessen ij c enkele
    rijnse guldens tot oere vermaenijnen ut te
    peijnden ut al sijns versterf.

    Item of jan balevoet enijch wijf toonden
    buijten sijnre moeder wijl of dat bij
    dobbelden of enijch spoel et sij mijt stenen
    of mijt den blaeij of enijch spoel om ghelt
    of om heels weert soe sal hij sijnre
    moeder verfallen sijn van al sijns vader
    versterf en noch van dussent rijnse gulden daer
    toe ut te peijnden ut al den goeij dat
    hij bijnnen den scependom heeft of naemaels
    krijgen mach.

    Item noch laeft jan balevoet of 't saeck
    weer dat sijn moeder enijch goet of
    renten verkocht dat sij ijn tochten
    of buijten dat heft hij fast en steij
    te halden ghelijckof hij daer seelf
    bij weer ende nijet daer tegen te doen of
    te seggen weert saeck dat hij doer tegen
    guet off brieve off wat guet dat is
    ijet seeij of deij of deij doen soe sold hij
    sijnre moeder verfallen sijn van al sijns
    vaeder versterf ende van dussent rijn​seguldens
    ut te peijnden ut al den goeij dat hij heeft
    of naemaels kijgen mach.

    Item dijt sal hermanes al maeken op dat alre
    scerpste​ ende beste form dat hij kan profesto cecilie
  • jan balevoet bekent aen balevoets sijnre
    moeder sculdich te weessen ij c enkele
    rijnse guldens tot oere vermaenijnen ut te
    peijnden ut al sijns versterf.

    Item of jan balevoet enijch wijf toonden
    buijten sijnre moeder wijl of dat bij
    dobbelden of enijch spoel et sij mijt stenen
    of mijt den blaeij of enijch spoel om ghelt
    of om heels weert soe sal hij sijnre
    moeder verfallen sijn van al sijns vader
    versterf en noch van dussent rijnse gulden daer
    toe ut te peijnden ut al den goeij dat
    hij bijnnen den scependom heeft of naemaels
    krijgen mach.

    Item noch laeft jan balevoet of 't saeck
    weer dat sijn moeder enijch goet of
    renten verkocht dat sij ijn tochten
    of buijten dat heft hij fast en steij
    te halden ghelijckof hij daer seelf
    bij weer ende nijet daer tegen te doen of
    te seggen weert saeck dat hij doer tegen
    guet off brieve off wat guet dat is
    ijet seeij of deij of deij doen soe sold hij
    sijnre moeder verfallen sijn van al sijns
    vaeder versterf ende van dussent rijn​seguldens
    ut te peijnden ut al den goeij dat hij heeft
    of naemaels kijgen mach.

    Item dijt sal hermanes al maeken op dat alre
    scerpste​ ende beste form dat hij kan profesto cecilie
  • jan balevoet bekent aen balevoets sijnre
    moeder sculdich te weessen ij c enkele
    rijnse guldens tot oere vermaenijnen ut te
    peijnden ut al sijns versterf.

    Item of jan balevoet enijch wijf toonden
    buijten sijnre moeder wijl of dat bij
    dobbelden of enijch spoel et sij mijt stenen
    of mijt den blaeij of enijch spoel om ghelt
    of om heels weert soe sal hij sijnre
    moeder verfallen sijn van al sijns vader
    versterf en noch van dussent rijnse gulden daer
    toe ut te peijnden ut al den goeij dat
    hij bijnnen den scependom heeft of naemaels
    krijgen mach.

    Item noch laeft jan balevoet of 't saeck
    weer dat sijn moeder enijch goet of
    renten verkocht dat sij ijn tochten
    of buijten dat heft hij fast en steij
    te halden ghelijckof hij daer seelf
    bij weer ende nijet daer tegen te doen of
    te seggen weert saeck dat hij doer tegen
    guet off brieve off wat guet dat is
    ijet seeij of deij of deij doen soe sold hij
    sijnre moeder verfallen sijn van al sijns
    vaeder versterf ende van dussent rijn​seguldens
    ut te peijnden ut al den goeij dat hij heeft
    of naemaels kijgen mach.

    Item dijt sal hermanes al maeken op dat alre
    scerpste​ ende beste form dat hij kan profesto cecilie
  • jan balevoet bekent aen balevoets sijnre moeder sculdich te weessen ij c enkele rijnse guldens tot oere vermaenijnen ut te peijnden ut al sijns versterf. Item of jan balevoet enijch wijf toonden buijten sijnre moeder wijl of dat bij dobbelden of enijch spoel et sij mijt stenen of mijt den blaeij of enijch spoel om ghelt of om heels weert soe sal hij sijnre moeder verfallen sijn van al sijns vader versterf en noch van dussent rijnse gulden daer toe ut te peijnden ut al den goeij dat hij bijnnen den scependom heeft of naemaels krijgen mach. Item noch laeft jan balevoet of 't saeck weer dat sijn moeder enijch goet of renten verkocht dat sij ijn tochten of buijten dat heft hij fast en steij te halden ghelijckof hij daer seelf bij weer ende nijet daer tegen te doen of te seggen weert saeck dat hij doer tegen guet off brieve off wat guet dat is ijet seeij of deij of deij doen soe sold hij sijnre moeder verfallen sijn van al sijns vaeder versterf ende van dussent rijn​seguldens ut te peijnden ut al den goeij dat hij heeft of naemaels kijgen mach. Item dijt sal hermanes al maeken op dat alre scerpste​ ende beste form dat hij kan profesto cecilie

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!