Goochelen met woorden

Stad en land
In 1855 meldde de beroemde Belgische illusionist Louis Courtois (1785-1859) aan de principaal van het Kortrijkse Sint-Amandscollege dat hij binnenkort in de stad zou komen optreden. In zijn brief aan...

Kermis Nijmegen afgelast vanwege de pest

Dagelijks leven

De kermis van 1664 kan in Nijmegen helaas dat jaar geen doorgang vinden. De pest had naburige steden en plaatsen getroffen en het stadsbestuur wil geen enkel risico nemen. De bevolking moet beschermd...

Prijzen voor weeskinderen

Van wieg tot graf

Tijdens de kermis van 1798 werden er prijzen uitgereikt aan de kinderen van het Burger weeshuis en het Katholiek weeshuis van Nijmegen. De jongens en meisjes die zich goed gedragen hadden en ijverig...

De vrouw met de baard

Stad en land

In 1659 konden de inwoners van Brugge zich vergapen aan een bijzonder schouwspel. In de schermschool van de stad kon men namelijk tegen betaling naar een dame met weelderige gezichtsbeharing gaan...

"Man zonder slaap"

Stad en land

De Haarlemmer Gaspard van Breugel verzamelde affiches van en over de Haarlemse kermis. In zijn plakboek schreef hij er ook teksten bij. Eén van de affiches gaat over de zesentwintigjarige Fransman...

Pensioen voor Pivioen

Van wieg tot graf
Jacques Pivioen is 40 jaren. Hij wil zich verblijden in zijn oude dagen. Zijn pensioen is nog niet geregeld. Daarvoor richt hij zich tot het stadsbestuur van Nijmegen. Dat heeft hij vroom gediend als...

Een anti-Duitse pastoor

Oorlog en rampen
Tijdens de Eerste Wereldoorlog hield het Duitse leger lelijk huis in “Brave Little Belgium”. Ook het West-Vlaamse dorp Kerkhove leed zwaar onder de bezetting. De lokale pastoor geeft in het liber...

Boodschappenlijst uit Oisterwijk, 1673

Dagelijks leven
Regionaal Archief Tilburg, Archief 845 Dorpsbestuur van Oisterwijk, 1390-1814: invnr. 450 "Lyste van 't gene de dingbancke van Oysterwyck weeckelyck ten minste van doen hebben voor hare ingesetenen...

De verleiding van de duivel

Van wieg tot graf
De schoenmakersdochter Elisabeth Strouven stichtte in Maastricht een devote gemeenschap voor vrouwen. Lijsbeth Dries, de dochter van de burgemeester, sloot zich bij Strouvens gemeenschap aan, maar...

HUAcursus tekst 12a

Paleografiecursus Het Utrechts Archief
Huiswerk voor de cursus paleografie voor beginners, Het Utrechts Archief. Johannes van der Beke, 'Chronyk van Utrecht ende van Holland, vervolgd tot 1421'. Bibliotheek van Het Utrechts Archief, PK: VI...

HUAcursus tekst 12b deel 1

Paleografiecursus Het Utrechts Archief
Huiswerk voor de cursus paleografie voor beginners, Het Utrechts Archief. Kroniek van de bisschoppen, 14e eeuw, bibliotheek van Het Utrechts Archief, PK: VII F 5. Eerste pagina.

HUAcursus tekst 12b deel 2

Paleografiecursus Het Utrechts Archief
Huiswerk voor de cursus paleografie voor beginners, Het Utrechts Archief. Kroniek van de bisschoppen, 14e eeuw, bibliotheek van Het Utrechts Archief, PK: VII F 5. Tweede pagina.

HUAcursus tekst 13

Paleografiecursus Het Utrechts Archief
Huiswerk voor de cursus paleografie voor beginners, Het Utrechts Archief. Ordonnantie op het dobbelen uit het Rode Boek. Archief van het Stadsbestuur van Utrecht 1122-1577, toegang 701...

Een spel met alleen maar verliezers

Misdaad en straf
Overspel leidt, wanneer het wordt ontdekt, vaak tot heel wat persoonlijke drama’s. In de vroegmoderne periode kwam daar nog regelmatig een strafrechtelijke vervolging bovenop. Het gewoonterecht van...

Een "productieve" vergadering

Stad en land
Op 25 januari 1452 kwamen de baljuw, de schepenen en de “edele vazallen” van de kasselrij Ieper (het plattelandsdistrict rond de gelijknamige stad) samen om een nieuwe ontvanger aan te duiden. Hoewel...

Riskante liefde

Misdaad en straf
Een romantische ontmoeting in het veld pakte voor de geliefden Adam en Margreta anders uit dan gedacht. De lokale schout sleepte hen voor de schepenbank, waar ze zich voor hun liefdesgenot moesten...

Hans en Wim Anker

Verborgen Verleden
De advocaten Hans en Wim Anker hebben stoere Zeeuwse voorouders met zeebenen. De gebroeders Anker ontdekken in het Zeeuws Archief dat de onverschrokken commandeur Ancker in 1703 kapers achterna gaat...

Noodberichten Watersnoodramp 1953

Oorlog en rampen
"Vaart u uit! Vaart u uit!" Louwrens Hoefnagel uit Urk, schipper op de UK41 Sumus Umbra, ving op 1 februari 1953 een noodoproep op van de door radiotechnicus Ferdinand Bakker gebouwde noodzender op...

Een klein dorp in oorlogstijd

Oorlog en rampen
In 1744 viel het Franse leger in het kader van de Oostenrijkse Successieoorlog de Zuidelijke Nederlanden binnen. De Vlaamse steden Ieper, Veurne en Menen gaven zich vrij snel over aan de Fransen. De...

Ook op zee is het niet veilig (2022)

Wedstrijdteksten
Tijdens een oorlog wordt de strijd niet alleen op het land uitgevochten, ook op zee is het niet veilig. Een gewone handelsreis kan dan heel verkeerd aflopen, zoals deze attestatie laat zien.

Een exotisch trauma als excuus (2022)

Wedstrijdteksten
Na een gewelddadig incident wordt Adriaan de Scheppere door een raadsheer van de Raad van Vlaanderen op de rooster gelegd. In een poging zijn hachje te redden rechtvaardigt de verdachte tijdens dat...

Vooroordelen zijn van alle tijden (2022)

Wedstrijdteksten
Vooroordelen zijn van alle tijden. Een toevallige archiefvondst geeft aan welke eigenschappen men toedichtte aan de inwoners van diverse landstreken.

De noord-zuid relatie is opperbest! (2022)

Wedstrijdteksten
De middeleeuwse Lage Landen telden verschillende gewesten, die zich samen op een relatief beperkte oppervlakte bevonden. Een goede verstandhouding was daarom in ieders belang. Hier probeert één van de...

Het album van Vonk

Van wieg tot graf
Vriendenboekjes, wie had er vroeger geen? In de achttiende eeuw waren ze razend populair – ook onder volwassenen. De predikant Nicolai Vonk liet bekenden en familieleden in zijn album amicorum...