Overslaan en naar de inhoud gaan

Verwondingen na een aanval van een 'vreede' stier, 1656

Terheijden, 15 juli 1656. Op die dag wordt de chirurgijn geroepen bij het ziekbed van een tachtigjarige vrouw, die is aangevallen door een 'vreede' stier. Ze heeft behoorlijk wat kwetsuren, die in de akte worden beschreven.

De tekst is afkomstig uit de collectie van Regionaal Archief Tilburg: Archief 2404, Schepenbank Terheijden 1561-1811, invnr. 1441 Geneeskundige verklaring betreffende de verzorging van een niet met name genoemde oude vrouw die door een stier was aangevallen, 1656

De afbeelding is een detail van het schilderij 'De stier' van Paulus Potter, 1647 (Mauritshuis, Den Haag)

niveau
  • Also wij ondergheschreven chirurgijns zijn  

    versocht opden 15 julius 1656 om te comen  

    bij een dochter op denoort onder terheijden 

    oudt volgens hoeren verclaringe inde 80 jaren 

    zijnde geheel deerlijck gequetst door 

    t’stooten ende troeppen van een vreede stier 

    hebben wij onderschreven gevonden ende verbonden 

    op den 16 dito ten eersten het offis clavicula 

    zijn tenemael aen sticken doch sonder solutie 

    noch aen selve zij opde schouder een cleene 

    wonde noch aende selve zij op het sternum 

    een cleene wonde met contusie ende aende 

    rechtersij onder de borst een groote plettering 

    noch aende rechter arm een groote wonde 

    dwars over de vena clefalica met groote 

    pletteringhe noch aen het s lincxse been opde 

    scheen een groote plettering met solutie 

    ende aen het rechterbeen onder de cnie

    inde halse een afgrijselijcke wonde daer met schuringe 

    van die musculen ende tendoonen en een deerlijcke 

    gemorselde fractuur hiermede eindigende 

    verclaren dit alsoo waerachtigh te zijn 

    ende versoucken vriendelijkck aen mijn heer schout 

    brant dat mijn heer gelief ons te helpen 

    voor onse gedaene diensten aen onse verdiende 

    penningen voor ons beiden de somme van 

    vijtien gulden 

    De Swart 

    Michiel Stadtlander 

     

  • Also wij ondergheschreven chirurgijns zijn  

    versocht opden 15 julius 1656 om te comen  

    bij een dochter op denoort onder terheijden 

    oudt volgens hoeren verclaringe inde 80 jaren 

    zijnde geheel deerlijck gequetst door 

    t’stooten ende troeppen van een vreede stier 

    hebben wij onderschreven gevonden ende verbonden 

    op den 16 dito ten eersten het offis clavicula 

    zijn tenemael aen sticken doch sonder solutie 

    noch aen selve zij opde schouder een cleene 

    wonde noch aende selve zij op het sternum 

    een cleene wonde met contusie ende aende 

    rechtersij onder de borst een groote plettering 

    noch aende rechter arm een groote wonde 

    dwars over de vena clefalica met groote 

    pletteringhe noch aen het s lincxse been opde 

    scheen een groote plettering met solutie 

    ende aen het rechterbeen onder de cnie

    inde halse een afgrijselijcke wonde daer met schuringe 

    van die musculen ende tendoonen en een deerlijcke 

    gemorselde fractuur hiermede eindigende 

    verclaren dit alsoo waerachtigh te zijn 

    ende versoucken vriendelijkck aen mijn heer schout 

    brant dat mijn heer gelief ons te helpen 

    voor onse gedaene diensten aen onse verdiende 

    penningen voor ons beiden de somme van 

    vijtien gulden 

    De Swart 

    Michiel Stadtlander 

     

  • Also wij ondergheschreven chirurgijns zijn  

    versocht opden 15 julius 1656 om te comen  

    bij een dochter op denoort onder terheijden 

    oudt volgens hoeren verclaringe inde 80 jaren 

    zijnde geheel deerlijck gequetst door 

    t’stooten ende troeppen van een vreede stier 

    hebben wij onderschreven gevonden ende verbonden 

    op den 16 dito ten eersten het offis clavicula 

    zijn tenemael aen sticken doch sonder solutie 

    noch aen selve zij opde schouder een cleene 

    wonde noch aende selve zij op het sternum 

    een cleene wonde met contusie ende aende 

    rechtersij onder de borst een groote plettering 

    noch aende rechter arm een groote wonde 

    dwars over de vena clefalica met groote 

    pletteringhe noch aen het s lincxse been opde 

    scheen een groote plettering met solutie 

    ende aen het rechterbeen onder de cnie

    inde halse een afgrijselijcke wonde daer met schuringe 

    van die musculen ende tendoonen en een deerlijcke 

    gemorselde fractuur hiermede eindigende 

    verclaren dit alsoo waerachtigh te zijn 

    ende versoucken vriendelijkck aen mijn heer schout 

    brant dat mijn heer gelief ons te helpen 

    voor onse gedaene diensten aen onse verdiende 

    penningen voor ons beiden de somme van 

    vijtien gulden 

    De Swart 

    Michiel Stadtlander 

     

  • Also wij ondergheschreven chirurgijns zijn  versocht opden 15 julius 1656 om te comen  bij een dochter op denoort onder terheijden oudt volgens hoeren verclaringe inde 80 jaren zijnde geheel deerlijck gequetst door t’stooten ende troeppen van een vreede stier hebben wij onderschreven gevonden ende verbonden op den 16 dito ten eersten het offis clavicula zijn tenemael aen sticken doch sonder solutie noch aen selve zij opde schouder een cleene wonde noch aende selve zij op het sternum een cleene wonde met contusie ende aende rechtersij onder de borst een groote plettering noch aende rechter arm een groote wonde dwars over de vena clefalica met groote pletteringhe noch aen het s lincxse been opde scheen een groote plettering met solutie ende aen het rechterbeen onder de cnie= inde halse een afgrijselijcke wonde daer met schuringe van die musculen ende tendoonen en een deerlijcke gemorselde fractuur hiermede eindigende verclaren dit alsoo waerachtigh te zijn ende versoucken vriendelijkck aen mijn heer schout brant dat mijn heer gelief ons te helpen voor onse gedaene diensten aen onse verdiende penningen voor ons beiden de somme van vijtien gulden De Swart Michiel Stadtlander  

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!