Overslaan en naar de inhoud gaan

UUcursus Paleo: Weduwe Magdalena Thijs neemt geen blad voor de mond – God zal haar stiefkinderen straffen

Magdalena Thijs (1559-1622) heeft het niet gemakkelijk. Ze verliest haar man in 1616 en raakt daarna met de kinderen uit zijn vorige huwelijk in onmin. Zij eisen meer geld en goederen dan zij wil. Wat volgt is een jarenlange rechtszaak bij het Hof van Holland om de boedelscheiding. Lees wat Magdalena in 1617 van haar stiefkinderen vindt. De bron waaruit dit blad komt is een bijzondere: een kasboek van meer dan 200 pagina’s, waarin ze haar niet alleen haar inkomsten en uitgaven vastlegt, maar ook dagboeknotities maakt – vanaf het overlijden van haar man tot aan haar dood.  

Het is een lastig leesbare tekst, dus wanhoop niet wanneer je veel woorden in eerste instantie moet overslaan. Om je een beetje op weg te helpen: in de eerste regels staat twee afkortingen achter elkaar ‘gedaan’ en ‘wegen’ en in de vierde regel noemt ze de namen van haar stiefzonen, Samuel en Pfilips. 

Universiteitsbibliotheek van Leiden, Bibliotheca Thysiana, Catalogus archief, familiepapieren en koopmansbrieven. Nr. 148 Memoriaal van Magdalena Thijs, weduwe van Andreas de Bacher, bevattende inventaris van het huisraad, register van ontvangsten en uitgaven en familieaantekeningen, 1616-1622, folio 44verso. 

Zie verder: https://hetkasboekjevannederland.nl/hoogoplopende-ruzie-erfenis/

Met dank aan Dorine Smit-Maarschalkerweerd

niveau
  • 1617 Den 14 Julijus Onkostengedaen wegen
    de onrechtferdijge Pretencij van
    mijns mans Seliger kinderen
    Samuel ende Pfilips Bacher om
    mij te verantworden heb Ick mij
    met goede lieden Raet en Regts
    gelerden moeten behelpen ende veul
    gelts daer voor moeten onnutten
    verquisten Godt sij het geclaght die
    sal het selve Rechten
    Ende mij vergelden ende de mijne
    die trauwe sorge die Ick over
    haerlijder 26 Jaren gedragenhebbe
    In stede ende plaetse van haer
    moeder als mijn man Seliger
    mij daervan Tuijchenis geeft
    Ende mij oft maelsdaer met
    getroost dat sijt mij met alle
    dienst ende gehoorsaemheijt souden
    vergelden maer kontrari die
    mij alle hertenleet aen gedaen
    ende geacht oft sij mij niet en kenden
    Godt sal sulckx niet ongestraft
    laeten dan die sijn ouders bedroeft
    en soeken t onderdrucken die en
    kant niet wel gaen maer Godt
    wilt straffen Int drijde en vier
    de gelidt Soo sij haer niet
    beteren
  • 1617 Den 14 Julijus Onkostengedaen wegen
    de onrechtferdijge Pretencij van
    mijns mans Seliger kinderen
    Samuel ende Pfilips Bacher om
    mij te verantworden heb Ick mij
    met goede lieden Raet en Regts
    gelerden moeten behelpen ende veul
    gelts daer voor moeten onnutten
    verquisten Godt sij het geclaght die
    sal het selve Rechten
    Ende mij vergelden ende de mijne
    die trauwe sorge die Ick over
    haerlijder 26 Jaren gedragenhebbe
    In stede ende plaetse van haer
    moeder als mijn man Seliger
    mij daervan Tuijchenis geeft
    Ende mij oft maelsdaer met
    getroost dat sijt mij met alle
    dienst ende gehoorsaemheijt souden
    vergelden maer kontrari die
    mij alle hertenleet aen gedaen
    ende geacht oft sij mij niet en kenden
    Godt sal sulckx niet ongestraft
    laeten dan die sijn ouders bedroeft
    en soeken t onderdrucken die en
    kant niet wel gaen maer Godt
    wilt straffen Int drijde en vier
    de gelidt Soo sij haer niet
    beteren
  • 1617 Den 14 Julijus Onkostengedaen wegen
    de onrechtferdijge Pretencij van
    mijns mans Seliger kinderen
    Samuel ende Pfilips Bacher om
    mij te verantworden heb Ick mij
    met goede lieden Raet en Regts
    gelerden moeten behelpen ende veul
    gelts daer voor moeten onnutten
    verquisten Godt sij het geclaght die
    sal het selve Rechten
    Ende mij vergelden ende de mijne
    die trauwe sorge die Ick over
    haerlijder 26 Jaren gedragenhebbe
    In stede ende plaetse van haer
    moeder als mijn man Seliger
    mij daervan Tuijchenis geeft
    Ende mij oft maelsdaer met
    getroost dat sijt mij met alle
    dienst ende gehoorsaemheijt souden
    vergelden maer kontrari die
    mij alle hertenleet aen gedaen
    ende geacht oft sij mij niet en kenden
    Godt sal sulckx niet ongestraft
    laeten dan die sijn ouders bedroeft
    en soeken t onderdrucken die en
    kant niet wel gaen maer Godt
    wilt straffen Int drijde en vier
    de gelidt Soo sij haer niet
    beteren
  • 1617 Den 14 Julijus Onkostengedaen wegen de onrechtferdijge Pretencij van mijns mans Seliger kinderen Samuel ende Pfilips Bacher om mij te verantworden heb Ick mij met goede lieden Raet en Regts gelerden moeten behelpen ende veul gelts daer voor moeten onnutten verquisten Godt sij het geclaght die sal het selve Rechten Ende mij vergelden ende de mijne die trauwe sorge die Ick over haerlijder 26 Jaren gedragenhebbe In stede ende plaetse van haer moeder als mijn man Seliger mij daervan Tuijchenis geeft Ende mij oft maelsdaer met getroost dat sijt mij met alle dienst ende gehoorsaemheijt souden vergelden maer kontrari die mij alle hertenleet aen gedaen ende geacht oft sij mij niet en kenden Godt sal sulckx niet ongestraft laeten dan die sijn ouders bedroeft en soeken t onderdrucken die en kant niet wel gaen maer Godt wilt straffen Int drijde en vier de gelidt Soo sij haer niet beteren

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!