UUcursus Paleo: Michiel de Ruyter is not amused

Maar liefst 36 handgeschreven scheepsjournalen zijn er overgeleverd van Michiel Adriaenszoon de Ruyter, bevelhebber en vlootvoogd in dienst der Verenigde Nederlanden. De oudste dateert uit 1633, toen hij 26 jaar was.

30 juni 1664, Michiel de Ruyter scheldt de Turken met wie hij handelt drijft uit voor ‘eerlose turkse schelmen’. Hij moet namelijk ineens een andere, minder gunstige slavenruil doen en daar is hij boos over.

Dit is een zeer lastig leesbare hand – storm op zee wellicht. We verwachten dan ook niet dat je dit foutloos transcribeert. We geven je deze tekst om de uitersten te laten zien van wat een paleograaf kan (en vanwege de ongezouten mening van De Ruyter).

Nationaal Archief, Den Haag, Collectie De Ruyter, archiefnummer 1.10.72, inventarisnummer 13

Met dank aan Cora van Poppe

Paleografiecursus Universiteit Utrecht17e eeuwNederlandsandere tekst
niveau
  • toon oplossing
    over verblyt waren maer dye
    eerloose turckxsche schelmen en
    begeerde nyet een crysten slave in
    plaets van al dye moren te geven
    nochte en wylden van geen resse-
    tuysye te hooren spreken noch vant
    een noch van ander maer seydden
    sy wylt v h de slaven lossen coopt
    dye soe goede en quade coop als
    u h cont lagen voort den
    eersten juyly
  • toon oplossing
    over verblyt waren maer dye
    eerloose turckxsche schelmen en
    begeerde nyet een crysten slave in
    plaets van al dye moren te geven
    nochte en wylden van geen resse-
    tuysye te hooren spreken noch vant
    een noch van ander maer seydden
    sy wylt v h de slaven lossen coopt
    dye soe goede en quade coop als
    u h cont lagen voort den
    eersten juyly
  • toon oplossing
    over verblyt waren maer dye
    eerloose turckxsche schelmen en
    begeerde nyet een crysten slave in
    plaets van al dye moren te geven
    nochte en wylden van geen resse-
    tuysye te hooren spreken noch vant
    een noch van ander maer seydden
    sy wylt v h de slaven lossen coopt
    dye soe goede en quade coop als
    u h cont lagen voort den
    eersten juyly
  • over verblyt waren maer dye eerloose turckxsche schelmen en begeerde nyet een crysten slave in plaets van al dye moren te geven nochte en wylden van geen resse- tuysye te hooren spreken noch vant een noch van ander maer seydden sy wylt v h de slaven lossen coopt dye soe goede en quade coop als u h cont lagen voort den eersten juyly

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!

Opmerking