UUcursus Paleo: Jacob schrijft in een brief aan zijn ouders over Leidse studentenrellen
Jacob van der voort (Utrecht 1589-Orleans 1617) was de stiefzoon van de beroemde amateur-historicus Arnout van Buchel (Buchelius). Er is één originele brief, uit 1608, van hem bewaard gebleven die hij verstuurt vanuit Leiden en gericht is aan zijn ouders. Hij schrijft over hevige studentenrellen – banken en stoelen zijn stukgesmeten en zelfs de oratie van rector magnificus Grotius moest worden bewaakt. Er zijn studenten opgepakt, maar een deel zal waarschijnlijk worden vrijgelaten, ‘gedebandeerd’.
Utrecht, Universiteitsbibliotheek, orig. ms. 1867
NB1: Schrijf de afkortingen uit. Gebruik zo nodig de uitleg over afkortingen in de syllabus (blackboard)
-Ende: afgekort en met lus, r. 3, 4
-UE: U edele
-Saten -> Staten (komma na s)
NB2: In de marge staat: So wanneer die stad renten sal opnemen, sal ick het onbieden.
NB3: Stoep: stadssoldaten die als ordebewaarders dienst deden
- Seer beminde vader ende moeder naer toewensgen
alles goets, so sult U Edele verstaen ons aller ghesontheyt
mijn moye is, God lof, redelijck ende welvarent,
dan het kyndeken is seer teeder, ende heeft de sprue.
mijn oom heeft den thresorier ghesproken, die last
heeft penningen op te nemen voor de Generaele saten,
teweten lijf renten tegen de penning seven, so
U Edele ennige weet van de vrinden, die penningen wilden
beleggen, sult het believen met den eersten te laten weeten
om plaets te mogen houden, voor soveel als het
sal believen.De heren hebben die stoepwacht
afghedanckt, ende die van de universiteyt anderen
aenghenomen, van wegen de heren Staten, onder
iurisdictie van de universiteyt. waerover de studenten
niet wel tevreden wesende, hebben t'sanderen
daechs die professores wtghescrapt, het welken
het eerst was dat menin seven weken heeft
Ghelesen, die bancken ende stoelen in sticken ghesmeten,
het placcaet vande Staten, voor die poort hangende
in tween gheschoort. so dat der weder een groot
tumult is, ende die universiteyt schijnt tenenmael
teniet sullen te gaen.Als vrijedach voorleden is
Grotius Rector magnificus ghecoren, ende men heeft
een vendel soldaten moeten setten om die universiteyt
met vendel ende trom, haer musquetten met loden
ghevult wesende, om het tumult ende wtscrappen
te verhoeden, maer daer en is niemant van de studenten
in ghetreden om die oratie te aenhoren. het is een
ding, twelck selden is gheschiet ofte ghehoort datmen
een Rector sal kiesen, ende met soldaten die studenten
stil houden om tot obedientie te dwingen.
Tsachternoens ende ts’avonts hier naer, sijnder een
groot ghetal studenten, die moetwillicheyt bedreven
hadden, met den scholt boven ghehaelt. men
is van meyning, een deel te debanderen. Hier - Seer beminde vader ende moeder naer toewensgen
alles goets, so sult U Edele verstaen ons aller ghesontheyt
mijn moye is, God lof, redelijck ende welvarent,
dan het kyndeken is seer teeder, ende heeft de sprue.
mijn oom heeft den thresorier ghesproken, die last
heeft penningen op te nemen voor de Generaele saten,
teweten lijf renten tegen de penning seven, so
U Edele ennige weet van de vrinden, die penningen wilden
beleggen, sult het believen met den eersten te laten weeten
om plaets te mogen houden, voor soveel als het
sal believen.De heren hebben die stoepwacht
afghedanckt, ende die van de universiteyt anderen
aenghenomen, van wegen de heren Staten, onder
iurisdictie van de universiteyt. waerover de studenten
niet wel tevreden wesende, hebben t'sanderen
daechs die professores wtghescrapt, het welken
het eerst was dat menin seven weken heeft
Ghelesen, die bancken ende stoelen in sticken ghesmeten,
het placcaet vande Staten, voor die poort hangende
in tween gheschoort. so dat der weder een groot
tumult is, ende die universiteyt schijnt tenenmael
teniet sullen te gaen.Als vrijedach voorleden is
Grotius Rector magnificus ghecoren, ende men heeft
een vendel soldaten moeten setten om die universiteyt
met vendel ende trom, haer musquetten met loden
ghevult wesende, om het tumult ende wtscrappen
te verhoeden, maer daer en is niemant van de studenten
in ghetreden om die oratie te aenhoren. het is een
ding, twelck selden is gheschiet ofte ghehoort datmen
een Rector sal kiesen, ende met soldaten die studenten
stil houden om tot obedientie te dwingen.
Tsachternoens ende ts’avonts hier naer, sijnder een
groot ghetal studenten, die moetwillicheyt bedreven
hadden, met den scholt boven ghehaelt. men
is van meyning, een deel te debanderen. Hier - Seer beminde vader ende moeder naer toewensgen
alles goets, so sult U Edele verstaen ons aller ghesontheyt
mijn moye is, God lof, redelijck ende welvarent,
dan het kyndeken is seer teeder, ende heeft de sprue.
mijn oom heeft den thresorier ghesproken, die last
heeft penningen op te nemen voor de Generaele saten,
teweten lijf renten tegen de penning seven, so
U Edele ennige weet van de vrinden, die penningen wilden
beleggen, sult het believen met den eersten te laten weeten
om plaets te mogen houden, voor soveel als het
sal believen.De heren hebben die stoepwacht
afghedanckt, ende die van de universiteyt anderen
aenghenomen, van wegen de heren Staten, onder
iurisdictie van de universiteyt. waerover de studenten
niet wel tevreden wesende, hebben t'sanderen
daechs die professores wtghescrapt, het welken
het eerst was dat menin seven weken heeft
Ghelesen, die bancken ende stoelen in sticken ghesmeten,
het placcaet vande Staten, voor die poort hangende
in tween gheschoort. so dat der weder een groot
tumult is, ende die universiteyt schijnt tenenmael
teniet sullen te gaen.Als vrijedach voorleden is
Grotius Rector magnificus ghecoren, ende men heeft
een vendel soldaten moeten setten om die universiteyt
met vendel ende trom, haer musquetten met loden
ghevult wesende, om het tumult ende wtscrappen
te verhoeden, maer daer en is niemant van de studenten
in ghetreden om die oratie te aenhoren. het is een
ding, twelck selden is gheschiet ofte ghehoort datmen
een Rector sal kiesen, ende met soldaten die studenten
stil houden om tot obedientie te dwingen.
Tsachternoens ende ts’avonts hier naer, sijnder een
groot ghetal studenten, die moetwillicheyt bedreven
hadden, met den scholt boven ghehaelt. men
is van meyning, een deel te debanderen. Hier - Seer beminde vader ende moeder naer toewensgen alles goets, so sult U Edele verstaen ons aller ghesontheyt mijn moye is, God lof, redelijck ende welvarent, dan het kyndeken is seer teeder, ende heeft de sprue. mijn oom heeft den thresorier ghesproken, die last heeft penningen op te nemen voor de Generaele saten, teweten lijf renten tegen de penning seven, so U Edele ennige weet van de vrinden, die penningen wilden beleggen, sult het believen met den eersten te laten weeten om plaets te mogen houden, voor soveel als het sal believen.De heren hebben die stoepwacht afghedanckt, ende die van de universiteyt anderen aenghenomen, van wegen de heren Staten, onder iurisdictie van de universiteyt. waerover de studenten niet wel tevreden wesende, hebben t'sanderen daechs die professores wtghescrapt, het welken het eerst was dat menin seven weken heeft Ghelesen, die bancken ende stoelen in sticken ghesmeten, het placcaet vande Staten, voor die poort hangende in tween gheschoort. so dat der weder een groot tumult is, ende die universiteyt schijnt tenenmael teniet sullen te gaen.Als vrijedach voorleden is Grotius Rector magnificus ghecoren, ende men heeft een vendel soldaten moeten setten om die universiteyt met vendel ende trom, haer musquetten met loden ghevult wesende, om het tumult ende wtscrappen te verhoeden, maer daer en is niemant van de studenten in ghetreden om die oratie te aenhoren. het is een ding, twelck selden is gheschiet ofte ghehoort datmen een Rector sal kiesen, ende met soldaten die studenten stil houden om tot obedientie te dwingen. Tsachternoens ende ts’avonts hier naer, sijnder een groot ghetal studenten, die moetwillicheyt bedreven hadden, met den scholt boven ghehaelt. men is van meyning, een deel te debanderen. Hier