Overslaan en naar de inhoud gaan

Moord op een huisvrouw

Op de vroege morgen van 13 mei 1595 komen de schepenen van Helmond naar het huis van Elisabeth van Cranenbroeck. Met doorgesneden keel is zij 's ochtends gevonden. Wat is er gebeurd?

niveau
  • Informatie genoemen bij mijn heere den
    Scholtet der Stadt van helmondt den
    xiijden Maij anno 1595, smorighens ten
    vijff uren in presentie Wolff Franck
    ende hanrick van Doernen Schepenen, oever
    den dooden lichaem van Elisabeth van
    Cranenbroeck, huijsvrouwe van
    hanrick janssen van vucht

    Soe is bevonden dat die zelve Elisabeth gehadt heeft
    in haere lichaeme twee swaere wonden, te weeten
    eenen diepen steeck onder haere slincker borste, diep ingaende
    omtrent een vierendeel van een elle, ende haer keele
    ofte stroete doergesnijden. Soe heeft den voerscreven
    Scholtet terstont het huijsgesin op hennen gerichtelijcken
    eeden, voer ons Schepenen voers. affgevraecht, hoe
    die voers. Elisabeth daer toe gecommen was, ende
    wie haer die voerscreven doetlijcke wonden gegeven
    hadde. Soe heeft Jenneken dochtere adolff pauwen
    out omtrent xviij jaeren, wesende die maecht van
    Elisabeth voers., op haeren eedt verclaerdt, als
    dat sij deponente op staende van haeren bedde, smorigens
    tusschen drie, ofte vier uren, doer het groet gescreije
    van het jonck kijndt van Elisabeth voerscreven, liggende
    het voerscrevenkijndt bij sijn vader op het bedde ende
    op siende, soe sij deponente die achter doere vanden
    huijse open vonden staende, waer om verwondert wesende, is
    buijten die doere opte platze gegaen, ende daer commende
    heeft haer vrouwe Elisabeth voerscreven doet vinden
    ligghen vande twee swaere quetssueren, ende daer bij
    gevonden haer messe, daert met gedaen was, zoe het
    scheen. Ende zeer verscrickt wesende, heeft sij deponente
    zeer swaerlick op gecrist ende op geroepen, om bijstant
  • Informatie genoemen bij mijn heere den
    Scholtet der Stadt van helmondt den
    xiijden Maij anno 1595, smorighens ten
    vijff uren in presentie Wolff Franck
    ende hanrick van Doernen Schepenen, oever
    den dooden lichaem van Elisabeth van
    Cranenbroeck, huijsvrouwe van
    hanrick janssen van vucht

    Soe is bevonden dat die zelve Elisabeth gehadt heeft
    in haere lichaeme twee swaere wonden, te weeten
    eenen diepen steeck onder haere slincker borste, diep ingaende
    omtrent een vierendeel van een elle, ende haer keele
    ofte stroete doergesnijden. Soe heeft den voerscreven
    Scholtet terstont het huijsgesin op hennen gerichtelijcken
    eeden, voer ons Schepenen voers. affgevraecht, hoe
    die voers. Elisabeth daer toe gecommen was, ende
    wie haer die voerscreven doetlijcke wonden gegeven
    hadde. Soe heeft Jenneken dochtere adolff pauwen
    out omtrent xviij jaeren, wesende die maecht van
    Elisabeth voers., op haeren eedt verclaerdt, als
    dat sij deponente op staende van haeren bedde, smorigens
    tusschen drie, ofte vier uren, doer het groet gescreije
    van het jonck kijndt van Elisabeth voerscreven, liggende
    het voerscrevenkijndt bij sijn vader op het bedde ende
    op siende, soe sij deponente die achter doere vanden
    huijse open vonden staende, waer om verwondert wesende, is
    buijten die doere opte platze gegaen, ende daer commende
    heeft haer vrouwe Elisabeth voerscreven doet vinden
    ligghen vande twee swaere quetssueren, ende daer bij
    gevonden haer messe, daert met gedaen was, zoe het
    scheen. Ende zeer verscrickt wesende, heeft sij deponente
    zeer swaerlick op gecrist ende op geroepen, om bijstant
  • Informatie genoemen bij mijn heere den
    Scholtet der Stadt van helmondt den
    xiijden Maij anno 1595, smorighens ten
    vijff uren in presentie Wolff Franck
    ende hanrick van Doernen Schepenen, oever
    den dooden lichaem van Elisabeth van
    Cranenbroeck, huijsvrouwe van
    hanrick janssen van vucht

    Soe is bevonden dat die zelve Elisabeth gehadt heeft
    in haere lichaeme twee swaere wonden, te weeten
    eenen diepen steeck onder haere slincker borste, diep ingaende
    omtrent een vierendeel van een elle, ende haer keele
    ofte stroete doergesnijden. Soe heeft den voerscreven
    Scholtet terstont het huijsgesin op hennen gerichtelijcken
    eeden, voer ons Schepenen voers. affgevraecht, hoe
    die voers. Elisabeth daer toe gecommen was, ende
    wie haer die voerscreven doetlijcke wonden gegeven
    hadde. Soe heeft Jenneken dochtere adolff pauwen
    out omtrent xviij jaeren, wesende die maecht van
    Elisabeth voers., op haeren eedt verclaerdt, als
    dat sij deponente op staende van haeren bedde, smorigens
    tusschen drie, ofte vier uren, doer het groet gescreije
    van het jonck kijndt van Elisabeth voerscreven, liggende
    het voerscrevenkijndt bij sijn vader op het bedde ende
    op siende, soe sij deponente die achter doere vanden
    huijse open vonden staende, waer om verwondert wesende, is
    buijten die doere opte platze gegaen, ende daer commende
    heeft haer vrouwe Elisabeth voerscreven doet vinden
    ligghen vande twee swaere quetssueren, ende daer bij
    gevonden haer messe, daert met gedaen was, zoe het
    scheen. Ende zeer verscrickt wesende, heeft sij deponente
    zeer swaerlick op gecrist ende op geroepen, om bijstant
  • Informatie genoemen bij mijn heere den Scholtet der Stadt van helmondt den xiijden Maij anno 1595, smorighens ten vijff uren in presentie Wolff Franck ende hanrick van Doernen Schepenen, oever den dooden lichaem van Elisabeth van Cranenbroeck, huijsvrouwe van hanrick janssen van vucht Soe is bevonden dat die zelve Elisabeth gehadt heeft in haere lichaeme twee swaere wonden, te weeten eenen diepen steeck onder haere slincker borste, diep ingaende omtrent een vierendeel van een elle, ende haer keele ofte stroete doergesnijden. Soe heeft den voerscreven Scholtet terstont het huijsgesin op hennen gerichtelijcken eeden, voer ons Schepenen voers. affgevraecht, hoe die voers. Elisabeth daer toe gecommen was, ende wie haer die voerscreven doetlijcke wonden gegeven hadde. Soe heeft Jenneken dochtere adolff pauwen out omtrent xviij jaeren, wesende die maecht van Elisabeth voers., op haeren eedt verclaerdt, als dat sij deponente op staende van haeren bedde, smorigens tusschen drie, ofte vier uren, doer het groet gescreije van het jonck kijndt van Elisabeth voerscreven, liggende het voerscrevenkijndt bij sijn vader op het bedde ende op siende, soe sij deponente die achter doere vanden huijse open vonden staende, waer om verwondert wesende, is buijten die doere opte platze gegaen, ende daer commende heeft haer vrouwe Elisabeth voerscreven doet vinden ligghen vande twee swaere quetssueren, ende daer bij gevonden haer messe, daert met gedaen was, zoe het scheen. Ende zeer verscrickt wesende, heeft sij deponente zeer swaerlick op gecrist ende op geroepen, om bijstant

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!