UUcursus Paleo: Hoe t'aersgat' naar de macht grijpt 3

‘Het ghecroonde aersgat’ (de gekroonde anus) is geschreven in de late zeventiende of vroeg achttiende eeuw door Jacob Hije (1667-1749), een rederijker uit Gent.  In dit satirische en vunzige gedicht is er sprake van een ruzie om de macht ‘onder s’menschens leden’, de lichaamsdelen van de mens. Als de hand voorstelt om te dobbelen om het koningschap, grijpt ‘t aersgat in. Om aan te tonen dat hij de belangrijkste is, weigert hij nog langer zijn taken uit te voeren. De gevolgen zijn zo groot dat de andere lichaamsdelen gedwongen zijn om hem daadwerkelijk tot koning te benoemen. Nadat hij zijn voorwaarden zwart-op-wit heeft laten zetten, is hij eindelijk weer bereid om zijn werk te doen. De beschrijving daarvan is satire ten top. Wanneer hij bezig is om ‘sijn poorte te ontsluijten’, gaat dat met zoveel lawaai gepaard, dat het lijkt alsof de wereld vergaat.

Transcribeer het afgebeelde blad en lees hoe het gedicht eindigt.

Antwerpen, Letterenhuis, H 969/55

Met dank aan Bram Caers.

Paleografiecursus Universiteit UtrechtNederlandsandere tekst
niveau
  • toon oplossing
    al de menschen daer en elders
    liepen hastigh in de kelders
    want men roock den vuijlen stanck
    sessendertigh mijlen lanck
    daer lagh eenen drol ten besten
    om een bunder lant te mesten
    ijder wenschtste desen guant
    op sijn erf en op sijn lant

    finis cornat opus
    kust de billen van hisopus
    3.64
  • toon oplossing
    al de menschen daer en elders
    liepen hastigh in de kelders
    want men roock den vuijlen stanck
    sessendertigh mijlen lanck
    daer lagh eenen drol ten besten
    om een bunder lant te mesten
    ijder wenschtste desen guant
    op sijn erf en op sijn lant

    finis cornat opus
    kust de billen van hisopus
    3.64
  • toon oplossing
    al de menschen daer en elders
    liepen hastigh in de kelders
    want men roock den vuijlen stanck
    sessendertigh mijlen lanck
    daer lagh eenen drol ten besten
    om een bunder lant te mesten
    ijder wenschtste desen guant
    op sijn erf en op sijn lant

    finis cornat opus
    kust de billen van hisopus
    3.64
  • al de menschen daer en elders liepen hastigh in de kelders want men roock den vuijlen stanck sessendertigh mijlen lanck daer lagh eenen drol ten besten om een bunder lant te mesten ijder wenschtste desen guant op sijn erf en op sijn lant finis cornat opus kust de billen van hisopus 3.64

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!

Opmerking