Overslaan en naar de inhoud gaan

UUcursus Paleo: Een abdis als waarheidsspreker

In deze kroniek van ‘Vrouwenklooster’ uit De Bilt geeft abdis Henrica van Erp haar kritische mening aan veldheer Jan van Belresum over de plundering van haar klooster in 1528 van zijn mannen. Deze ‘Hollanders’ traden op als bondgenoot van Hendrik van Beieren, ook wel Hendrik van Palts genoemd. Hij was in de periode 1524-1529 tot bisschop van Utrecht verkozen en kreeg hulp van Hollandse stadhouder van de Habsburgers om felle verzet vanuit Utrecht de kop in te drukken.  

Incipit: uyt seecker out boek geschreven door de hand van vrouwe henrica van Erp Abdisse in vrouwen clooster buyten utrecht 

In de marge staat: t vrouwen clooster geplunderd door de hollanders tot daege des biscops 

Utrecht, Universiteitsbiblioteek, 1254 (6 A 13), f. 219.

Zie voor scans, transcriptie en vertaling van de gehele kroniek: http://www.utrechtsekronieken.nl/zoeken?mizk_alle=.  

NB1: De schuine strepen en kommas ('/' en ',') hoef je niet te transcriberen

NB2: 'verderflijke' staat als afkorting (v met streep erdoor) maar mag je voluit schrijven, evenals 'voorseyd'

niveau
  • Ende smeten onse kerkaan byde eynden op ende sy stieten dat
    Raempt opdat heylig graft uyt ende braken dat heylich graft
    boven ontwee ende braken een isere tralie uyt in die saale van
    de vrouwen huys ende cropen daerdoor ende sij namen os twe
    entwintig bedden en al dat sij hadden en spolyeerdenons clooster
    also datter niet soo veel int clooster en bleef daer men een spruel
    ken in coken kost sij vingen ons knegs ende sij namen al ons bees
    ten ende sij sloegen hier int clooster 148 glasen uyt behalven
    die sij buten op dat hof vytsloegen ende doe deede jan van belre
    sum die veltheer mijn haalen voer ons kerk en vraegden mijn
    of die knegten dat hyl sacrament ook gerueneert hadden of dat
    sij ons kelken hadden genomen doe syd ik neen dan deede mijn groet
    beclagh hoe wij tot dese groote verderflijke schade quamen want
    wij in des heeren lant saten ende nimant te cort hadde gedaen/ so
    beval die veltheer voorseyd mij dat ik hem eenen dienre na soude
    senden wes hij veynden cost dat ons hoorden soude hij ons weder
    doen gevenso seynden wij in den leeger op die vaert onse prio
  • Ende smeten onse kerkaan byde eynden op ende sy stieten dat
    Raempt opdat heylig graft uyt ende braken dat heylich graft
    boven ontwee ende braken een isere tralie uyt in die saale van
    de vrouwen huys ende cropen daerdoor ende sij namen os twe
    entwintig bedden en al dat sij hadden en spolyeerdenons clooster
    also datter niet soo veel int clooster en bleef daer men een spruel
    ken in coken kost sij vingen ons knegs ende sij namen al ons bees
    ten ende sij sloegen hier int clooster 148 glasen uyt behalven
    die sij buten op dat hof vytsloegen ende doe deede jan van belre
    sum die veltheer mijn haalen voer ons kerk en vraegden mijn
    of die knegten dat hyl sacrament ook gerueneert hadden of dat
    sij ons kelken hadden genomen doe syd ik neen dan deede mijn groet
    beclagh hoe wij tot dese groote verderflijke schade quamen want
    wij in des heeren lant saten ende nimant te cort hadde gedaen/ so
    beval die veltheer voorseyd mij dat ik hem eenen dienre na soude
    senden wes hij veynden cost dat ons hoorden soude hij ons weder
    doen gevenso seynden wij in den leeger op die vaert onse prio
  • Ende smeten onse kerkaan byde eynden op ende sy stieten dat
    Raempt opdat heylig graft uyt ende braken dat heylich graft
    boven ontwee ende braken een isere tralie uyt in die saale van
    de vrouwen huys ende cropen daerdoor ende sij namen os twe
    entwintig bedden en al dat sij hadden en spolyeerdenons clooster
    also datter niet soo veel int clooster en bleef daer men een spruel
    ken in coken kost sij vingen ons knegs ende sij namen al ons bees
    ten ende sij sloegen hier int clooster 148 glasen uyt behalven
    die sij buten op dat hof vytsloegen ende doe deede jan van belre
    sum die veltheer mijn haalen voer ons kerk en vraegden mijn
    of die knegten dat hyl sacrament ook gerueneert hadden of dat
    sij ons kelken hadden genomen doe syd ik neen dan deede mijn groet
    beclagh hoe wij tot dese groote verderflijke schade quamen want
    wij in des heeren lant saten ende nimant te cort hadde gedaen/ so
    beval die veltheer voorseyd mij dat ik hem eenen dienre na soude
    senden wes hij veynden cost dat ons hoorden soude hij ons weder
    doen gevenso seynden wij in den leeger op die vaert onse prio
  • Ende smeten onse kerkaan byde eynden op ende sy stieten dat Raempt opdat heylig graft uyt ende braken dat heylich graft boven ontwee ende braken een isere tralie uyt in die saale van de vrouwen huys ende cropen daerdoor ende sij namen os twe entwintig bedden en al dat sij hadden en spolyeerdenons clooster also datter niet soo veel int clooster en bleef daer men een spruel ken in coken kost sij vingen ons knegs ende sij namen al ons bees ten ende sij sloegen hier int clooster 148 glasen uyt behalven die sij buten op dat hof vytsloegen ende doe deede jan van belre sum die veltheer mijn haalen voer ons kerk en vraegden mijn of die knegten dat hyl sacrament ook gerueneert hadden of dat sij ons kelken hadden genomen doe syd ik neen dan deede mijn groet beclagh hoe wij tot dese groote verderflijke schade quamen want wij in des heeren lant saten ende nimant te cort hadde gedaen/ so beval die veltheer voorseyd mij dat ik hem eenen dienre na soude senden wes hij veynden cost dat ons hoorden soude hij ons weder doen gevenso seynden wij in den leeger op die vaert onse prio

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!