Overslaan en naar de inhoud gaan

UUcursus Paleo: Anti-Paapse brief van bestuurder Jacob van Surendonck uit 1714

Jacob Surendonck, lid van de Raad van State en adviseur en secretaris van Anthonie Heinsius, blikt in 1714 terug op de toestand van het protestantisme in onder andere het Rampjaar. In de tijd dat Jacob de brief schrijft komt er een Protestantse koning op de troon in Engeland die met de Nederlanden een verbond vormt. Nationaal Archief, archief Surendonck, toegangsnummer 3.20.57.

niveau
  • Consideratien over het poinet van de Protestantse Religie; en wat bijdese geluchkige omwendinge in Groot brittannien tot bevestiging vandien, en bevordering van de waer Godtvrugt soude kunnen, en behoo- ren gedaan te werden; Het is weereltkundig, dat Godt de Heer koning William glorieuses gedagten heeft gelieven te gebruijken als een instrument tot bevest- iging van de Protestantse Religie, en dat het selve is gebleken in drie voornaeme voorvallen; 1. Voornaam voorval is gebeurt in den jaare 1672, doe den Hemel die Prins soo wonderlijk heeft verheven tot Stadthouder van desen Staat, en door dat middel ons heeft verlost van het Pausdom, en de Slavernij, onder welke wij door Vrankrijk stonden gebragt te werden; 2. Voornaam voorval, is de expeditie Van de Koning William na Engeland, in den jaare 1688. doe Groot brittanien van hetselve jock is verlost doordie geluckige revolutie; 3. Voornaem voorval, is het vast stellen van de Protestantse Successie in het huijs van Hanover, daar van wij tegenwoordig de geluckige vrugten en gevolgen ondervinden; dewijl sonder die voorsienigheit den pretendent tegenwoordigh Koning van Groot brittanien soude sijn geweest, die als een Creatuur van de Paus, en van Vrankrijk, de Protestantse Religie in Groot brittanie soo wel als de vrijheit aldaar soude hebben onderdruckt, en den Staat in dieselve rampen hebben ingewikkelt Maar in plaats vandat Grootbrittanie en desen Staat, voor die groote en onverdiende weldaden en verlossingen dankbaar, en gehoor- saam aan Godt geweest soude sijn, soo is in tegendeel gebleken, dat de sonden en ongeregtigheeden sedert die tijden hand over hand sijn vermenigvuldigt, en doorgebrooken onder allerleij soorten, en staaten van menschen. En indien de saaken, op die voet blijven voortgaaen soo is te vreesen, dat Godt de Heere Grootbrittanien en den Staat sal straffen

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!