Overslaan en naar de inhoud gaan

UUcursus Paleo: Amsterdamse boekverkopers maken ruzie 3

Deze notariële akte uit 1715 handelt over een twist tussen drie boekverkopers/drukkers uit Amsterdam. Het gaat om het recht om een politieke publicatie te mogen drukken. Rudolph en Gerard Wetstein nemen het op tegen boekverkoper Hendrik Blank senior en laten de akte optekenen door - vast niet toevallig een naamgenoot - notaris George Wetstein. Zo’n akte werd destijds een ‘insinuatie’ genoemd, waarin stond dat iemand een verplichting niet zou zijn nagekomen en om een reactie werd gevraagd - in moderne juridische termen zou dit een ‘ingebrekestelling’ kunnen worden genoemd.  

Het gebruik in Amsterdam was dat zij die het oudste kopij hebben, deze mogen publiceren – aldus de akte. De Wetsteins konden kopij laten zien van Het rapport vande secrete Commissie rakende de laatste vierjarige ministerie in Engelland en vragen Hendrik Blank senior dat ook te doen. Hij diende dus te bewijzen dat hij het oudste kopij had en moest anders stoppen met het drukken van dit werk. Uit het ‘antwoord’ blijkt dat Blank, hoewel hij zegt de kopij wel degelijk gezien te hebben, de bewijsstukken niet kon leveren.  

De ‘laatste vierjarige ministerie in Engelland’ verwijst naar de Tories die tussen 1710-1714 aan de macht waren. Tegen de zin van de Nederlanders onderhandelden ze met Frankrijk in het kader van de Spaanse Succesieoorlog en boze tongen beweerden dat ze een katholieke vorst op de troon wilden hebben. Na de Vrede van Utrecht in 1714 viel deze regering en kwam er een nieuwe koning en werden de Tories in een kwaad daglicht gesteld.  

NB 1: Stukken die zijn doorgestreept weglaten 

NB 2: Stukken die erboven geschreven staat toevoegen aan tekst waar ze behoren 

NB 3: Laatste woorden Nots etc -> Notaris Publicus

Amsterdam, Stadsarchief Amsterdam, Notarieel Archief Toegangsnummer 5075 
Inventarisnummer 8292, Aktenummer 92. 

Met dank aan Jan Fongers en Dorine Smit-Maarschalkerweerd 

niveau
  • Wetstein Openbaar notaris bij den Hove van
    Holland geadmitteert binnen Amsterdam residerend
    ter presentie vande nagenoemde Getuigen mij ten
    versoeke als boven gevonden aan de persoon van
    senior Hendrik Blank boekverkoper alhier en aan denzelven
    de voorenstaande Insinuatie na zijn forme en inhouden
    geinsinueert de voorschreven Engelse copije vertoont alsmede
    visie van diergelijke Copije verzogt ende verder gepro-
    testeert als in de Insinuatie staat uitgedrukt ende na
    dat ik aanden Geinsinueerde Copije dezes hadde overgegeven
    van denselven tot antwoord bekomen: Ik heb de
    Copije gezien maar kan hier ten eersten geen
    antwoord op geven maar zal mij nader bedenken
    aldus gedaan ende geinsinueert binnen Amsterdam
    voornoemt ter presentie van Willem Spar en Jan
    Blank beide als getuigen hier toe versoght
    Willem Spar
    Quod Attestor
    Jan Blank
    George Wetstein
    Notaris Publicus 1715
  • Wetstein Openbaar notaris bij den Hove van
    Holland geadmitteert binnen Amsterdam residerend
    ter presentie vande nagenoemde Getuigen mij ten
    versoeke als boven gevonden aan de persoon van
    senior Hendrik Blank boekverkoper alhier en aan denzelven
    de voorenstaande Insinuatie na zijn forme en inhouden
    geinsinueert de voorschreven Engelse copije vertoont alsmede
    visie van diergelijke Copije verzogt ende verder gepro-
    testeert als in de Insinuatie staat uitgedrukt ende na
    dat ik aanden Geinsinueerde Copije dezes hadde overgegeven
    van denselven tot antwoord bekomen: Ik heb de
    Copije gezien maar kan hier ten eersten geen
    antwoord op geven maar zal mij nader bedenken
    aldus gedaan ende geinsinueert binnen Amsterdam
    voornoemt ter presentie van Willem Spar en Jan
    Blank beide als getuigen hier toe versoght
    Willem Spar
    Quod Attestor
    Jan Blank
    George Wetstein
    Notaris Publicus 1715
  • Wetstein Openbaar notaris bij den Hove van
    Holland geadmitteert binnen Amsterdam residerend
    ter presentie vande nagenoemde Getuigen mij ten
    versoeke als boven gevonden aan de persoon van
    senior Hendrik Blank boekverkoper alhier en aan denzelven
    de voorenstaande Insinuatie na zijn forme en inhouden
    geinsinueert de voorschreven Engelse copije vertoont alsmede
    visie van diergelijke Copije verzogt ende verder gepro-
    testeert als in de Insinuatie staat uitgedrukt ende na
    dat ik aanden Geinsinueerde Copije dezes hadde overgegeven
    van denselven tot antwoord bekomen: Ik heb de
    Copije gezien maar kan hier ten eersten geen
    antwoord op geven maar zal mij nader bedenken
    aldus gedaan ende geinsinueert binnen Amsterdam
    voornoemt ter presentie van Willem Spar en Jan
    Blank beide als getuigen hier toe versoght
    Willem Spar
    Quod Attestor
    Jan Blank
    George Wetstein
    Notaris Publicus 1715
  • Wetstein Openbaar notaris bij den Hove van Holland geadmitteert binnen Amsterdam residerend ter presentie vande nagenoemde Getuigen mij ten versoeke als boven gevonden aan de persoon van senior Hendrik Blank boekverkoper alhier en aan denzelven de voorenstaande Insinuatie na zijn forme en inhouden geinsinueert de voorschreven Engelse copije vertoont alsmede visie van diergelijke Copije verzogt ende verder gepro- testeert als in de Insinuatie staat uitgedrukt ende na dat ik aanden Geinsinueerde Copije dezes hadde overgegeven van denselven tot antwoord bekomen: Ik heb de Copije gezien maar kan hier ten eersten geen antwoord op geven maar zal mij nader bedenken aldus gedaan ende geinsinueert binnen Amsterdam voornoemt ter presentie van Willem Spar en Jan Blank beide als getuigen hier toe versoght Willem Spar Quod Attestor Jan Blank George Wetstein Notaris Publicus 1715

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!