UUcursus Paleo: Amsterdamse boekverkopers maken ruzie 2
Deze notariële akte uit 1715 handelt over een twist tussen drie boekverkopers/drukkers uit Amsterdam. Het gaat om het recht om een politieke publicatie te mogen drukken. Rudolphe en Gerard Wetstein nemen het op tegen boekverkoper Hendrik Blank senior en laten de akte optekenen door - vast niet toevallig een naamgenoot - notaris George Wetstein. Zo’n akte werd destijds een ‘insinuatie’ genoemd, waarin stond dat iemand een verplichting niet zou zijn nagekomen en om een reactie werd gevraagd - in moderne juridische termen zou dit een ‘ingebrekestelling’ kunnen worden genoemd.
Het gebruik in Amsterdam was dat zij die het oudste kopij hebben, deze mogen publiceren – aldus de akte. De Wetsteins konden kopij laten zien van Het rapport vande Secrete Commissie rakende de laatste vierjarige ministerie in Engelland en vragen Hendrik Blank senior dat ook te doen. Hij diende dus te bewijzen dat hij het oudste kopij had en moest anders stoppen met het drukken van dit werk. Uit het ‘antwoord’ blijkt dat Blank, hoewel hij zegt de kopij wel degelijk gezien te hebben, de bewijsstukken niet kon leveren.
De ‘laatste vierjarige ministerie in Engelland’ verwijst naar de Tories die tussen 1710-1714 aan de macht waren. Tegen de zin van de Nederlanders onderhandelden ze met Frankrijk in het kader van de Spaanse Succesieoorlog. Boze tongen beweerden dat de Tories een katholieke vorst op de troon wilden hebben. Na de Vrede van Utrecht in 1714 viel deze regering en kwam er een nieuwe koning en werden de Tories in een kwaad daglicht gesteld.
NB 1: Stukken die zijn doorgestreept weglaten
NB 2: Stukken die erboven geschreven staat toevoegen aan tekst waar ze behoren
NB 3: Tekst in linkermarge met verwijsteken tussen ‘zullen versoekt’:
‘en voorts van alles hetgene waar van zij insinuanten na regten eenigsints kunnen ofte vermogen te protesteren’
NB 4: Amst: -> Amsterdam
Amsterdam, Stadsarchief Amsterdam, Notarieel Archief Toegangsnummer 5075
Inventarisnummer 8292, Aktenummer 92.
Met dank aan Jan Fongers en Dorine Smit-Maarschalkerweerd
- uw Geinsinueerde
verbeuren twee
goude pistoletten; dog dat desniettegenstaande zij
insinuanten in ervaringe zijn gekomen dat gij
Gij geinsinueerde blijft persisteren bij uw voorgenomen
besluit zonder die voornoemde copije vooralsnog in handen te hebben weshalven de Insinuanten door mij notaris
ende getuigen aan uw geinsinueerde mitsdezen
doen vertoonen de meergemelde copije zoo als
dezelve aan henlieden uit Engelland is overgesonden
met versoek dat gij Geinsinueerde zult gelieven aan
de insinuanten in dezen op heden te geven visie van diergelijke
copije bij aldien dezelve uw geinsinueerde
met belofte van (na verto-
ninge vandezelve) aanstonts te sullen ophouden
met verder drukken sonder dat zij insinuanten
zig alsdan daar meede zullen bemoeijen protesterende
dat bij aldien gij Geinsinueerde in gebreken zult
komen te blijven van zulx te doen ende in prejudie
van haar regt van preferentie het voornoemde boek na
verloop van tijd zult willen doen drukken
van alle kosten schaden en intressen door het
nadrukken van uw Geinsinueerde aan henlieden
te veroorsaken omme alle dezelve aan uw
Geinsinueerde te verhalen daer en zoo zij te rade worden
zullen versoekt doende hier op duidelik antwoord
alsmeede copije dezes overgegeven hebbende relateert uw
wedervaren Actum Amsterdam den 1 julij 1715
Rudolphe Wetstein
Gerard Wetstein
Op huiden den 1e julij anno 1715 Heb ik George - uw Geinsinueerde
verbeuren twee
goude pistoletten; dog dat desniettegenstaande zij
insinuanten in ervaringe zijn gekomen dat gij
Gij geinsinueerde blijft persisteren bij uw voorgenomen
besluit zonder die voornoemde copije vooralsnog in handen te hebben weshalven de Insinuanten door mij notaris
ende getuigen aan uw geinsinueerde mitsdezen
doen vertoonen de meergemelde copije zoo als
dezelve aan henlieden uit Engelland is overgesonden
met versoek dat gij Geinsinueerde zult gelieven aan
de insinuanten in dezen op heden te geven visie van diergelijke
copije bij aldien dezelve uw geinsinueerde
met belofte van (na verto-
ninge vandezelve) aanstonts te sullen ophouden
met verder drukken sonder dat zij insinuanten
zig alsdan daar meede zullen bemoeijen protesterende
dat bij aldien gij Geinsinueerde in gebreken zult
komen te blijven van zulx te doen ende in prejudie
van haar regt van preferentie het voornoemde boek na
verloop van tijd zult willen doen drukken
van alle kosten schaden en intressen door het
nadrukken van uw Geinsinueerde aan henlieden
te veroorsaken omme alle dezelve aan uw
Geinsinueerde te verhalen daer en zoo zij te rade worden
zullen versoekt doende hier op duidelik antwoord
alsmeede copije dezes overgegeven hebbende relateert uw
wedervaren Actum Amsterdam den 1 julij 1715
Rudolphe Wetstein
Gerard Wetstein
Op huiden den 1e julij anno 1715 Heb ik George - uw Geinsinueerde
verbeuren twee
goude pistoletten; dog dat desniettegenstaande zij
insinuanten in ervaringe zijn gekomen dat gij
Gij geinsinueerde blijft persisteren bij uw voorgenomen
besluit zonder die voornoemde copije vooralsnog in handen te hebben weshalven de Insinuanten door mij notaris
ende getuigen aan uw geinsinueerde mitsdezen
doen vertoonen de meergemelde copije zoo als
dezelve aan henlieden uit Engelland is overgesonden
met versoek dat gij Geinsinueerde zult gelieven aan
de insinuanten in dezen op heden te geven visie van diergelijke
copije bij aldien dezelve uw geinsinueerde
met belofte van (na verto-
ninge vandezelve) aanstonts te sullen ophouden
met verder drukken sonder dat zij insinuanten
zig alsdan daar meede zullen bemoeijen protesterende
dat bij aldien gij Geinsinueerde in gebreken zult
komen te blijven van zulx te doen ende in prejudie
van haar regt van preferentie het voornoemde boek na
verloop van tijd zult willen doen drukken
van alle kosten schaden en intressen door het
nadrukken van uw Geinsinueerde aan henlieden
te veroorsaken omme alle dezelve aan uw
Geinsinueerde te verhalen daer en zoo zij te rade worden
zullen versoekt doende hier op duidelik antwoord
alsmeede copije dezes overgegeven hebbende relateert uw
wedervaren Actum Amsterdam den 1 julij 1715
Rudolphe Wetstein
Gerard Wetstein
Op huiden den 1e julij anno 1715 Heb ik George - uw Geinsinueerde verbeuren twee goude pistoletten; dog dat desniettegenstaande zij insinuanten in ervaringe zijn gekomen dat gij Gij geinsinueerde blijft persisteren bij uw voorgenomen besluit zonder die voornoemde copije vooralsnog in handen te hebben weshalven de Insinuanten door mij notaris ende getuigen aan uw geinsinueerde mitsdezen doen vertoonen de meergemelde copije zoo als dezelve aan henlieden uit Engelland is overgesonden met versoek dat gij Geinsinueerde zult gelieven aan de insinuanten in dezen op heden te geven visie van diergelijke copije bij aldien dezelve uw geinsinueerde met belofte van (na verto- ninge vandezelve) aanstonts te sullen ophouden met verder drukken sonder dat zij insinuanten zig alsdan daar meede zullen bemoeijen protesterende dat bij aldien gij Geinsinueerde in gebreken zult komen te blijven van zulx te doen ende in prejudie van haar regt van preferentie het voornoemde boek na verloop van tijd zult willen doen drukken van alle kosten schaden en intressen door het nadrukken van uw Geinsinueerde aan henlieden te veroorsaken omme alle dezelve aan uw Geinsinueerde te verhalen daer en zoo zij te rade worden zullen versoekt doende hier op duidelik antwoord alsmeede copije dezes overgegeven hebbende relateert uw wedervaren Actum Amsterdam den 1 julij 1715 Rudolphe Wetstein Gerard Wetstein Op huiden den 1e julij anno 1715 Heb ik George