Overslaan en naar de inhoud gaan

Gerrit Zalm

Begin negentiende eeuw wordt de grootouder van oud minister van Financiën Gerrit Zalm op de vingers getikt voor zijn buitensporige gedrag. Hieronder een klein stukje tekst uit de beroepszaak van de kerkenraad van Opperdoes tegen predikant H. Idema (1819-1820).

Kijk hier de aflevering met Gerrit Zalm in de serie Verborgen Verleden

niveau
  • De ondergetekende Trijntje de Boer huis-
    vrouw van Klaas Groot, wonende te Opperdoes
    verklaart dat de Heer Hero Idema
    predikant te Opperdoes, op eenen zekeren
    tijd bij haar gekomenZijnde, en haar gevraagd
    hebbende waar haar man was. Zich zeer
    buitensporig heeft gedragen, naardien hij eenen
    zeer nadeeligen invloed zocht te maken, op
    haar huisselijk genoegen en op hare
    huwelijks-trouw.
    Eerst ontstelde en benaauwde hij haar
    door zulke onkuissche en schandelijke woorden,
    die de eerbaarheid gebiedt te zwijgen;
    daar na poogde hij haar, ter voldoening zijner
    onreine lusten in zijn geweld te krijgen;
    doch zij heeft zich door de vlugt zoeken
    te redden.
    Soortgelijke verleidende aanvallen heeft
    zij meermalen van den Heer H. Idema
    gehad, zoo dat zij vaak voor zijne komst
    schrikte en wanneer zij hem zag aan-
    komen,hare deur voor hem sloot,indien
    zij zoo veel tijd had om dit te kunnen
    doen.
    Voorts heeft de Heer H. Idema
    zeer beschonken zijnde; doch welwetende
    wat hij te doen en te laten had, in zijn
    eigen huis hare eere zoeken te schenden;
    want na dat hij bij die gelegenheid de
    vuilste redenen tegen haar gesproken had,
    zocht hij haar te bewegen om met
    hem naar bed te gaan ten einde aldaar
    zijne vuile lusten met haar den ruimen
    teugel te kunnen vieren doch zij is
    door Gods hulp dit groot gevaar
    ontvlugt.
  • De ondergetekende Trijntje de Boer huis-
    vrouw van Klaas Groot, wonende te Opperdoes
    verklaart dat de Heer Hero Idema
    predikant te Opperdoes, op eenen zekeren
    tijd bij haar gekomenZijnde, en haar gevraagd
    hebbende waar haar man was. Zich zeer
    buitensporig heeft gedragen, naardien hij eenen
    zeer nadeeligen invloed zocht te maken, op
    haar huisselijk genoegen en op hare
    huwelijks-trouw.
    Eerst ontstelde en benaauwde hij haar
    door zulke onkuissche en schandelijke woorden,
    die de eerbaarheid gebiedt te zwijgen;
    daar na poogde hij haar, ter voldoening zijner
    onreine lusten in zijn geweld te krijgen;
    doch zij heeft zich door de vlugt zoeken
    te redden.
    Soortgelijke verleidende aanvallen heeft
    zij meermalen van den Heer H. Idema
    gehad, zoo dat zij vaak voor zijne komst
    schrikte en wanneer zij hem zag aan-
    komen,hare deur voor hem sloot,indien
    zij zoo veel tijd had om dit te kunnen
    doen.
    Voorts heeft de Heer H. Idema
    zeer beschonken zijnde; doch welwetende
    wat hij te doen en te laten had, in zijn
    eigen huis hare eere zoeken te schenden;
    want na dat hij bij die gelegenheid de
    vuilste redenen tegen haar gesproken had,
    zocht hij haar te bewegen om met
    hem naar bed te gaan ten einde aldaar
    zijne vuile lusten met haar den ruimen
    teugel te kunnen vieren doch zij is
    door Gods hulp dit groot gevaar
    ontvlugt.
  • De ondergetekende Trijntje de Boer huis-
    vrouw van Klaas Groot, wonende te Opperdoes
    verklaart dat de Heer Hero Idema
    predikant te Opperdoes, op eenen zekeren
    tijd bij haar gekomenZijnde, en haar gevraagd
    hebbende waar haar man was. Zich zeer
    buitensporig heeft gedragen, naardien hij eenen
    zeer nadeeligen invloed zocht te maken, op
    haar huisselijk genoegen en op hare
    huwelijks-trouw.
    Eerst ontstelde en benaauwde hij haar
    door zulke onkuissche en schandelijke woorden,
    die de eerbaarheid gebiedt te zwijgen;
    daar na poogde hij haar, ter voldoening zijner
    onreine lusten in zijn geweld te krijgen;
    doch zij heeft zich door de vlugt zoeken
    te redden.
    Soortgelijke verleidende aanvallen heeft
    zij meermalen van den Heer H. Idema
    gehad, zoo dat zij vaak voor zijne komst
    schrikte en wanneer zij hem zag aan-
    komen,hare deur voor hem sloot,indien
    zij zoo veel tijd had om dit te kunnen
    doen.
    Voorts heeft de Heer H. Idema
    zeer beschonken zijnde; doch welwetende
    wat hij te doen en te laten had, in zijn
    eigen huis hare eere zoeken te schenden;
    want na dat hij bij die gelegenheid de
    vuilste redenen tegen haar gesproken had,
    zocht hij haar te bewegen om met
    hem naar bed te gaan ten einde aldaar
    zijne vuile lusten met haar den ruimen
    teugel te kunnen vieren doch zij is
    door Gods hulp dit groot gevaar
    ontvlugt.
  • De ondergetekende Trijntje de Boer huis- vrouw van Klaas Groot, wonende te Opperdoes verklaart dat de Heer Hero Idema predikant te Opperdoes, op eenen zekeren tijd bij haar gekomenZijnde, en haar gevraagd hebbende waar haar man was. Zich zeer buitensporig heeft gedragen, naardien hij eenen zeer nadeeligen invloed zocht te maken, op haar huisselijk genoegen en op hare huwelijks-trouw. Eerst ontstelde en benaauwde hij haar door zulke onkuissche en schandelijke woorden, die de eerbaarheid gebiedt te zwijgen; daar na poogde hij haar, ter voldoening zijner onreine lusten in zijn geweld te krijgen; doch zij heeft zich door de vlugt zoeken te redden. Soortgelijke verleidende aanvallen heeft zij meermalen van den Heer H. Idema gehad, zoo dat zij vaak voor zijne komst schrikte en wanneer zij hem zag aan- komen,hare deur voor hem sloot,indien zij zoo veel tijd had om dit te kunnen doen. Voorts heeft de Heer H. Idema zeer beschonken zijnde; doch welwetende wat hij te doen en te laten had, in zijn eigen huis hare eere zoeken te schenden; want na dat hij bij die gelegenheid de vuilste redenen tegen haar gesproken had, zocht hij haar te bewegen om met hem naar bed te gaan ten einde aldaar zijne vuile lusten met haar den ruimen teugel te kunnen vieren doch zij is door Gods hulp dit groot gevaar ontvlugt.

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!