Overslaan en naar de inhoud gaan

Burenruzie

Onderstaand proces-verbaal uit 1845 vertelt het verhaal van een negentiende-eeuwse burenruzie in IJzeren (Zuid-Limburg). Pieter Vollers en Fransis Herben kregen het met elkaar aan de stok na een discussie over mest. Sterker nog, volgens Vollers zou Herben een hooivork (“reek”) naar hem hebben geworpen.

niveau
  • Pro Justitia

    Voor ons burgemeester der Gemeente OudValken-
    burg verscheen Pieter Vollers ongehuwd
    landbouwer wonende te IJzeren gemeente
    OudValkenburg dewelke ons heeft aange-
    Klaagd dat heden na middag omtrent
    Twee uren zijn zwager Fransis Herben
    schoenmaker wonende aldaar, na eene
    Kleine woordewisseling omtrent het
    deelen van mist met eene gaffel of
    zoogenaamde reek in eene hevigheid naar
    den aanklager heeft geworden op den
    mesthof bij hunne woning te IJzeren
    op het ogenblik dat den aanklager
    van binnen het huis in eene venster lag
    waarvan eenen slagraam open was
    door welken worp hij den aanklager
    waarschijnelijk gevaarlijk had kunnen
    wonden, ware het dat desen laatsten het
    venster raam niet schielijk had toege-
    snapt. Hiervan tot getuigen opgevende
    Gelis Kostings dienstknecht bij
    Willem Goossens te gemeld IJzeren
    en Joseph Thomassen werkman woonachtig
    bij evengemelden Goossens, waarvan
    hij ons verzocht heeft proces verbaal
    op te maken om aan den bevoegden
    regter te worden behandigd en heeft
    na voorlezing met ons geteekend te
    OudValkenburg den tweeden mei 1800
    vijf en veertig P. Vollers
  • Pro Justitia

    Voor ons burgemeester der Gemeente OudValken-
    burg verscheen Pieter Vollers ongehuwd
    landbouwer wonende te IJzeren gemeente
    OudValkenburg dewelke ons heeft aange-
    Klaagd dat heden na middag omtrent
    Twee uren zijn zwager Fransis Herben
    schoenmaker wonende aldaar, na eene
    Kleine woordewisseling omtrent het
    deelen van mist met eene gaffel of
    zoogenaamde reek in eene hevigheid naar
    den aanklager heeft geworden op den
    mesthof bij hunne woning te IJzeren
    op het ogenblik dat den aanklager
    van binnen het huis in eene venster lag
    waarvan eenen slagraam open was
    door welken worp hij den aanklager
    waarschijnelijk gevaarlijk had kunnen
    wonden, ware het dat desen laatsten het
    venster raam niet schielijk had toege-
    snapt. Hiervan tot getuigen opgevende
    Gelis Kostings dienstknecht bij
    Willem Goossens te gemeld IJzeren
    en Joseph Thomassen werkman woonachtig
    bij evengemelden Goossens, waarvan
    hij ons verzocht heeft proces verbaal
    op te maken om aan den bevoegden
    regter te worden behandigd en heeft
    na voorlezing met ons geteekend te
    OudValkenburg den tweeden mei 1800
    vijf en veertig P. Vollers
  • Pro Justitia

    Voor ons burgemeester der Gemeente OudValken-
    burg verscheen Pieter Vollers ongehuwd
    landbouwer wonende te IJzeren gemeente
    OudValkenburg dewelke ons heeft aange-
    Klaagd dat heden na middag omtrent
    Twee uren zijn zwager Fransis Herben
    schoenmaker wonende aldaar, na eene
    Kleine woordewisseling omtrent het
    deelen van mist met eene gaffel of
    zoogenaamde reek in eene hevigheid naar
    den aanklager heeft geworden op den
    mesthof bij hunne woning te IJzeren
    op het ogenblik dat den aanklager
    van binnen het huis in eene venster lag
    waarvan eenen slagraam open was
    door welken worp hij den aanklager
    waarschijnelijk gevaarlijk had kunnen
    wonden, ware het dat desen laatsten het
    venster raam niet schielijk had toege-
    snapt. Hiervan tot getuigen opgevende
    Gelis Kostings dienstknecht bij
    Willem Goossens te gemeld IJzeren
    en Joseph Thomassen werkman woonachtig
    bij evengemelden Goossens, waarvan
    hij ons verzocht heeft proces verbaal
    op te maken om aan den bevoegden
    regter te worden behandigd en heeft
    na voorlezing met ons geteekend te
    OudValkenburg den tweeden mei 1800
    vijf en veertig P. Vollers
  • Pro Justitia Voor ons burgemeester der Gemeente OudValken- burg verscheen Pieter Vollers ongehuwd landbouwer wonende te IJzeren gemeente OudValkenburg dewelke ons heeft aange- Klaagd dat heden na middag omtrent Twee uren zijn zwager Fransis Herben schoenmaker wonende aldaar, na eene Kleine woordewisseling omtrent het deelen van mist met eene gaffel of zoogenaamde reek in eene hevigheid naar den aanklager heeft geworden op den mesthof bij hunne woning te IJzeren op het ogenblik dat den aanklager van binnen het huis in eene venster lag waarvan eenen slagraam open was door welken worp hij den aanklager waarschijnelijk gevaarlijk had kunnen wonden, ware het dat desen laatsten het venster raam niet schielijk had toege- snapt. Hiervan tot getuigen opgevende Gelis Kostings dienstknecht bij Willem Goossens te gemeld IJzeren en Joseph Thomassen werkman woonachtig bij evengemelden Goossens, waarvan hij ons verzocht heeft proces verbaal op te maken om aan den bevoegden regter te worden behandigd en heeft na voorlezing met ons geteekend te OudValkenburg den tweeden mei 1800 vijf en veertig P. Vollers

    Let hier op

    Transcribeer de handgeschreven tekst in principe zo letterlijk mogelijk.

    Voor een goede werking van de automatische controle van je invoer en om verschillen in werkwijzen tussen archiefdiensten en onderzoekers te voorkomen, zijn er een paar uitzonderingen op het letterlijk transcriberen afgesproken:

    • Typ een ij voor y, behalve wanneer het echt een y moet zijn (bv. Lyon of hypotheek).
    • Typ afkortingen zoveel mogelijk voluit, behalve bij (samengestelde) woorden die je ook zo uit zou spreken (bv. t'selve blijft dus t'selve en wordt geen het selve).
    • In de oorspronkelijke tekst worden woorden op diverse manieren, al dan niet met streepjes, haaltjes e.d. afgebroken, maar gebruik in je transcriptie altijd een min-
      teken, zoals in modern Nederlands.

    Verschillen tussen kleine letters en hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels worden tijdens de controle genegeerd, maar probeer deze voor de leesbaarheid natuurlijk wel zo letterlijk mogelijk over te nemen.

    'Wat staat daer?' is nadrukkelijk bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen, niet om het maken van transcripties te leren. Wil je over dat laatste meer uitleg? Lees verder >

    veel succes en plezier!