Uitslag paleografiewedstrijd Schrift-ure 2022 bekend!

Een inkijkje in het niveau van de wedstrijd, kunt u deze regels uit de horoscoop lezen?

Teleurstellende uitslag!

Ik dacht dat watstaetdaer bedoeld was als oefentool voor degenen die oud schrift willen leren ,En voor het stellen van vragen. Ik, en met mij vele anderen, hebben uren en uren besteed om anderen op deze site verder te helpen bij leesproblemen. En dat doe  ik met genoegen, niet in het minst omdat ik hier zelf ook veel van leer, zowel door zelf teksten te ontcijferen, alsmede door de oplossingen van anderen te bestuderen.

En dan wordt er een ""wedstrijdje"" georganiseerd wie het beste kan lezen. En dan wordt ineens alles naar een "hoger niveau" getild, en mogen de heren  die er echt voor gestudeerd hebben hun krachten meten, alle vrijwilligers overrulend. Hoeveel van die heren steken hun kostbare tijd in watstaetdaer om geheel belangeloos de vragen te beantwoorden ? Ik denk dat ik het antwoord wel weet.  

Een paleografiewedstrijd organiseren vind ik prima. Maar als je alleen deelnemers "op het hoogste niveau"wilt laten spelen, begin dan een "(inter)nationale competitie""  Maar doe dat dan niet via watstaatdaer!  Dat is net zo iets als het 1e van  Ajax en Fijnenoord  mee laten doen met de plaatselijke voetbalcompetitie, om zo de hoofdprijs mee naar huis te kunnen nemen

Nee, u heeft mee hier geen plezier mee gedaan.

Ben het van harte eens met Herman!!

Beste Herman,

Het spijt mij om te horen dat u geen plezier heeft gehad in de wedstrijd. We nemen uw kritiek ter harte dat het niveau van de finale van de paleografiewedstrijd boven het gemiddelde kennisniveau van de gebruiker van Wat staat daer? lag. U heeft gelijk dat het plezier in het lezen en ontcijferen van oude teksten, en daarbij elkaar helpen en van elkaar leren, bij Wat staat daer? het belangrijkst is. Wij zijn u, en de vrijwilligers met u, dan ook zeer dankbaar voor uw inzet op het platform. Wat staat daer? is en blijft in de eerste plaats een platform voor iedereen die het leuk vindt om teksten te transcriberen zichzelf hierbij te trainen in paleografie, ongeacht opleiding en werk.

IJzersterk commentaar van Herman. En wat een boterzachte ‘lieve’ reaktie van Jitske, die niet durft in te gaan op de essentiële kritiek dat hier vaklui en amateurs tegen elkaar worden uitgespeeld. Eerlijker zou zijn om vaklui uit te sluiten of in een aparte categorie of juryronde onder te brengen. €1500 weggegooid prijzengeld.

Als oprechte amateur ben ik blij dat ik aan deze "wedstrijd" heb mogen deelnemen.
Deelnemen is belangrijker dan winnen en ik zou het prima vinden als het prijzengeld wordt gebruikt als reiskostenvergoeding voor de deelnemers.

Het commentaar raakt aan relevante problemen: hoe kun je van lezen een wedstrijdje maken?

Het lezen van oud schrift heeft tot doel te begrijpen wat ooit is opgeschreven. Daarvoor heb je nieuwsgierigheid, precisie en doorzettingsvermogen nodig. Over wát er precies staat geschreven, zou men niet van mening hoeven verschillen – er staat immers gewoon wat er ‘staet’. Een leesplankje begint niet met de woorden aap, uoot, Wies.

Een middel om te komen tot begrip van een oude tekst is de transcriptie. Een transcriptie is een adequate ontcijfering van een in tekens vervatte boodschap uit het verleden. De wedstrijd van 1 oktober was in feite een transcribeerwedstrijd. Met genoeg tijd zou iedereen idealiter tot dezelfde transcriptie zijn gekomen – dat is het gemeenschappelijke doel van de deelnemers.

De parallel met de voetbalsport snijdt geen hout. Voetballers hebben geen gezamenlijk doel; zij streven niet naar een gelijkspel. Het overzetten van tekens uit het ene schriftsysteem naar een ander is niet te vergelijken met het nemen van een strafschop. En wie mag er meedoen aan een “(inter)nationale competitie” (zoals Schrift-ure 2022 toch was)? Alleen mensen met voldoende uren aan vrijwilligerswerk op de teller? Word je gediskwalificeerd indien je te lang hebt getraind? Om toch in jargon te blijven: de top van onze nationale Eredivisie maakt geen schijn van kans in de Champions League. Ik beleef overigens meer plezier aan het voetballen van mijn kinderen dan aan dat van de coryfeeën.

Dat de een sneller een transcriptie maakt dan de ander, of beter tussen de lijntjes kleurt, betekent meestal dat die persoon langer heeft geoefend. Ik ben 45 jaar geleden begonnen met het lezen van oud schrift, en heb er plezier in dat ik het nog iedere dag mag doen. Oefening baart kunst. En wie vragen heeft is altijd welkom.

Herman, je moet het zien als de KNVB beker. IJsselmeervogels doet mee, maar Feyenoord 1 ook. En dat is goed, zo'n graadmeter, eens in de zoveel tijd. Het zou erg moeilijk worden om de deelnemers te scheiden in professionals en amateurs. Want wat doe je dan met een ex-archivaris die in de IT is gaan werken. Is dat geen professional (meer)? Uitsluiting wordt al snel discriminatie. Wat duidelijk blijkt uit de einduitslag is dat leeftijd (en dus ervaring) er toe doen. De beste 'ouderen' haalden meer punten dan de beste 'jongeren'. Maar we weten zo weinig over de deelnemers. Heb jij meegedaan, Herman? En Geert Ouweneel? Hebben jullie meegedaan met de voorronde? Met de finale? Ik heb meegedaan (groep 'ouderen') en ben geëindigd als zesde. Dat vind ik zelf redelijk. Je hebt altijd baas boven baas en Ed van der Vlist was duidelijk beter. Dat klopt ook met zijn verhaal, hij heeft 45 jaren ervaring, ik 'slechts' ongeveer 30 jaar. Ik heb Rijksarchiefschool gedaan en heb daarna geschiedenis gestudeerd in Leiden, dus ik behoor tot de groep die Herman noemt: 'de heren die er voor gestudeerd hebben'. Vooroordeel bevestigd. Maar het belangrijkste is: ik heb vrijwel dagelijks oud-schrift gelezen, ook toen er nog geen scans online waren. Als ik de transcripties van Geert Ouweneel zie op het forum, dan heb ik daar grote bewondering voor. En ik spreek uit ervaring als ik zeg dat de meeste professionele historici niet zo goed kunnen transcriberen als Geert. Dat zullen ze niet snel toegeven, maar het is wel zo. Wat voor mij het belangrijkste is, is dat er in Nederland en Vlaanderen weer wat meer aandacht komt voor paleografie. Het aandeel van het vak, ook in opleidingen voor historicus, letterkundige en archivaris, is minimaal. Het artikel in de NRC van afgelopen mei bevestigde dat beeld. Watstaatdaer is een prima initiatief, de drempel om in te stappen wordt veel lager. Want paleografie is gelukkig echt niet alleen iets voor hoge heren.

Een vraag aan Jitske: staan de teksten van de finale online, ik kan ze in ieder geval niet vinden op de website. Kennissen willen weten 'hoe moeilijk' het was en ik zou ze dan graag verwijzen naar Watstaatdaer. De beste stuurlui staan natuurlijk aan wal. Dat vermoeden sprak Ed van der Vlist al uit toen hij de prijs in ontvangst nam. Dus misschien krijgen we dan reacties in de trant van: O, was het zó makkelijk?

@ Bas: Goed idee om te vragen de teksten van de finale online te laten zetten

Ik ben ook wel benieuwd of ik er überhaupt iets van had kunnen maken. :)

Mag ik je bericht iets nuanceren, Bas? Bij de prijsuitreiking zei ik, in mijn herinnering, niet dat "de beste stuurlui aan wal staan" (wat zou suggereren dat er mensen zijn die niet meedoen en het ten onrechte beter denken te weten), maar dat de archieven uitpuilen van lieden die heel goed oud schrift kunnen lezen; en dat het jammer is dat zij niet hebben meegedaan aan de wedstrijd.

Goed dat je me corrigeert, Ed. Maar beide uitspraken zijn interessant ;-)

Dag allemaal,

Bedankt voor jullie reacties! Zowel uit de positieve als de kritische blijkt een grote betrokkenheid. Dat houden we er graag in natuurlijk.

Aan hetgeen Jitske al eerder zei, wil ik nog wat toevoegen. Niet om de discussie voort te zetten, maar omdat we vanuit de organisatie uitleg willen geven bij het hoe en waarom achter de wedstrijd en enkele keuzes die daarbij zijn gemaakt. Aan het eind zal ik nog iets zeggen over het online komen van de teksten.

En sorry, het is een lap antwoord geworden... (al draaien de meesten hier voor lange teksten hun hand niet om natuurlijk!)

De website 'Wat staat daer?' is bedoeld om het lezen van oude handschriften te oefenen (zowel door beginners als voor gevorderden) en om elkaar te helpen met het lezen en begrijpen ervan. Een aantal van jullie levert op het forum wat betreft dat elkaar helpen een erg ruimhartige bijdrage.

We proberen daarbij om ieder wat wils te bieden: eenvoudige letter- en woordoefeningen, teksten op diverse niveau's, van schoolse invuloefeningen tot complete transcripties, paleopuzzels die voor eenieder oplosbaar zijn en puzzels waarop alleen de besten hun hersens zullen willen kraken.

De paleografiewedstrijd (een samenwerking tussen 'Wat staat daer?' en de Vlaamse Rijksarchieven) is een ándere manier om samen met paleografie bezig te zijn, door er een goedbedoeld competitie-element aan toe te voegen, met een online voorronde, en een spannende én gezellige finaledag op locatie. Onherroepelijk komen dan 'de besten' bovendrijven. Dat zijn doorgaans degenen die enerzijds goed gevoel voor oud schrift hebben maar anderzijds vooral heel veel ervaring en oefening achter de kiezen hebben, niet zelden een leven lang, soms geheel of gedeeltelijk ook beroepsmatig. Dat zijn dus ook niet noodzakelijkerwijs dezelfde mensen als die het meest op het forum van 'Wat staat daer?' andere gebruikers helpen, als vrijwilliger voor een van de aangesloten archiefdiensten goed werk verrichten, of op een andere manier in het zonnetje gezet mogen worden. En dat wringt natuurlijk wel, zo blijkt ook uit dit draadje.

Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen bij de wedstrijd onderscheid aan te brengen in leeftijd, om ook jongeren (met immers minder ervaring) een 'eerlijke' kans te geven op een prijs. Tegelijkertijd hebben we nagedacht over een onderscheid tussen 'amateurs' en 'professionals'. Om eerlijk te zijn kwamen we daar niet uit, want het leggen van de grens is lastig en soms zelfs onwenselijk. In dit draadje worden daarvoor al argumenten genoemd. Tegelijkertijd geven de kritische noten van een aantal van jullie voldoende aanleiding om daar voor een volgende editie nog eens verder over na te denken.

Het was voor ons de eerste keer dat de finale door kon gaan (de vorige finaledag viel nagenoeg precies samen met de eerste corona lockdown) en ook als organisatie hebben we een aantal leerpuntjes voor de volgende keer. Zo was het niveau van de teksten in de voorronde wellicht wat aan de hoge kant.

Dat laat onverlet, dat de uitslag van zo'n wedstrijd nooit recht zal doen aan ieders inspanningen op andere vlakken. De aanwezige finalisten - lang niet allemaal mensen die ervoor gestudeerd hebben trouwens - vonden het een hele fijne dag, waarop uiteindelijk de competitie in de schaduw stond van de gezelligheid en het beoefenen van een gezamenlijke liefhebberij: puzzelen met oude handschriften.

Voor sommigen is zo'n wedstrijd een ietwat speelse manier om zich in hun vaardigheid met anderen te meten, vaak wetende dat het niet tot geldprijzen zal leiden. Maar wel tot een portie gezonde spanning en in ieder geval een leuke dag. Voor anderen is zo'n wedstrijd sowieso iets wat ze niet zien zitten; prima, we proberen immers ook op andere manieren mensen met oude handschriften een leuk en leerzaam tijdverdrijf te bieden. Maar probeer het de volgende keer eens, en misschien vind je het, ondanks het vleugje competitie, eigenlijk best leuk. En gezellig om tijdens zo'n finaledag andere oud schrift enthousiastelingen te ontmoeten.

Tot slot, voor wat betreft de teksten: de teksten van de voorronde komen net als vorige keer weer als oefentekst online. Je kunt ze binnenkort terugvinden onder het thema 'wedstrijdteksten'. De eigen transcripties van de finale hebben alle finalisten mee naar huis gekregen. We zullen als voorbeeld een van de finaleteksten binnenkort op dit forum delen, zodat iedereen kan ervaren wat de finalisten voor de kiezen kregen. En er eventueel zelf een poging tot transcriptie bij wagen.

De link naar het forumbericht met hierop een van de finaleteksten: Een voorbeeld van de finaleteksten op de paleografiewedstrijd | Wat staat daer?