Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

Wie gaan hier in ondertrouw?

Ik was op zoek in het Amsterdams Archief naar documentatie van de huwelijken van Marritje (soms ook Maria) Jans met eerst Frans de Viss(ch)er en laatst Evert Matheuss van Sadelen. Bijgaande akte van ondertrouw gevonden, maar nu kan ik de geschreven tekst nauwelijks lezen. Eigenlijk denk ik niet dat er van Sadelen (o.i.d.) staat--en is Vis misschien toch te anders dan de Viss(ch)er, zoals de kinderen zich later noemen? De datum van het huwelijk (februari 1639) zou me overigens wel goed uitkomen... Ik zou het heel fijn vinden als iemand me kan helpen. De bruidegom woont dacht ik op de N.Z. Voorburgwal, en in de gedrukt tekst staat volgens mij "noch tot in affiniteit" geschreven, maar verder ben ik gedoemd tot nieuwsgierigheid. Dank alvast!

Reacties (4)

Geert Ouweneel zei op za, 08/07/2021 - 17:01

Volgens mij gaat om Evert Mattheusz van Suydervelt met Marritie Jans van Haerlem (die weduwe was van Frans Jansz Vis).

Marianne zei op zo, 08/08/2021 - 13:18
Dank je wel! Haerlem: ik zie het nu, maar 'k was er nooit opgekomen, denk ik (ik zat maar te hannessen met van Jansen en van Santen). Wordt Suydervelt nu een keer herhaald, met Suyder op de ene regel en velt op de volgende (de laatste 2 geschreven regels) of is Suyder daar het begin van een straatnaam?
René van Weeren zei op di, 08/10/2021 - 12:38

Dag Marianne, in aanvulling op Geert en naar aanleiidng van jouw vraag hierbij de volledige transcriptie met toelichting:

 

Den 2 februarii
Compareerden voor Outgert P[iete]rs Tulp en[de] Lucas Jabobsz Rotgans*
Evert Mathiass, van Suydervelt, gestv[er]coper**, v[er]toon[ende]
acte van [des] vaeders [con]sent, woon[ende] op de N[ieuwe]Z[ijds]
Voorb[urgh]wall, en[de] Marritie Jans, van Haerlem, wed[uw]e
van Frans Jansz Vis, woon[ende] als vooren***, tot Suyder-
vliet**** te gaen de geboden

[volgt gedrukte tekst] noch te in affiniteyt***** [vervolg gedrukte tekst]

li-marge
Zij de weescae-/mer te ken[nen]./Zij heeft den/11 feb[ruarii] 1639/bewijs gedaen******
N[ieuwe] K[erk]*******

 

* Alle ondertrouwinschrijvingen werden ingetekend bij de Commissarissen van Huwelijkse Zaken, een groep van specifiek daartoe benoemde schepenen, die volgens een onderling rooster dienst hadden. De twee hier genoemde waren op die datum de dienstdoenden.

** gerstverkoper

*** verwijzend naar het adres Nieuwezijds Voorburgwal; hoewel sluitend bewijs ontbreekt, wordt aangenomen dat het stel al voor het huwelijk in hetzelfde huis woonde, in een dichtbevolkte stad als Amsterdam destijds niet ongebruikelijk

**** Hier lijkt de klerk zich te verschrijven, de herkomstplaats van de bruidegom was immers de plaats waar de afkondigingen ook moesten worden gedaan; dit duidt er op dat hij relatief kort daarvoor nog in Zuiderveld gewoond moet hebben. Wellicht bieden de poorterboeken van Amsterdam uitsluitsel over wel Zuiderveld bedoeld is, er zijn meerdere opties. De verplichting om ook in recente vorige woonplaatsen van bruid en bruidegom af te laten kondigen was bedoeld om 'huwelijksvluchten' van koppels voor bezwaarhebbenden te voorkomen. Het feit dat de huwelijksafkondigingen niet ook in Haarlem gedaan moesten worden kan er op duiden dat de bruid al langere tijd in Amsterdam woonde.

***** Er golden niet alleen verboden graden van bloedverwantschap waarbinnen niet (of niet zonder ontheffing) onderling getrouwd mocht worden, maar deze graden strekten zich ook uit tot de aangehuwde familie; zij verklaarden dus ook geen aangehuwde familie van elkaar te zijn

****** Dit duidt er op dat zij vermoedelijk al kinderen had uit haar eerdere huwelijk. De kinderen hadden recht op het erfdeel van hun overleden vader, om dit erfdeel voor de kinderen veilig te stellen diende de overlevende ouder bij hertrouwen dit erfdeel juridisch vast te leggen via de Weeskamer. Zij heeft dit gedaan en bewijs daarvan overlegd aan de de Commissarissen van Huwelijkse Zaken.

******* De kerk waaronder het bruidspaar viel en waar de afkondiging plaatsvond. Het feit dat de inschrijving in het puiregister staat, maar wel werd afgekondigd in de kerk, lijkt er op te duiden dat een van de partners Nederduits-gereformeerd was en de ander niet. In dat geval vond de afkondiging zowel via biljetten aan de pui van het stadhuis als tijdens drie achtereenvolgende zondagsdiensten in de kerk plaats.

Marianne zei op di, 08/10/2021 - 23:45

Hoi René, ik ben hier superblij mee. Misschien zijn het niet de mensen die ik zoek (ik heb in elk geval geen hard bewijs), maar ik heb zó lang naar deze inschrijving zitten staren--meestal kan ik toch wel meer lezen dan ik hier kon--dat het sowieso heel fijn is om nu eindelijk te weten wat er staat. Veel dank ook voor de uitleg--heel verhelderend. Een aantal dingen die je zei vermoedde ik al wel maar durfde ik zonder verdere bevestiging niet aan te nemen en andere dingen waren helemaal nieuw: ik wist b.v. niet dat mensen soms al voor hun huwelijk een huis deelden. Een dag met een sterretje! Dank! Geert, ook jij nogmaals dank! Geweldig dat jullie zo gul zijn met je expertise!

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.