welke feestdag?

oei, foto vergeten..

Gaat het wel over een feestdag? Dan zou er m.i staan:  op feste ...etc

Ik meen te lezen ( maar ben ook niet 100 % zeker) : te lossen altoes in feste getaele  met 100 carolus guldens

Beste Herman,

Zo had ik er nog niet naar gekeken, klinkt plausibel. Toch is volgens mij de een-na-laatste letter een 't' in plaats van een 'l'. Ook de eerste letter is dan een wat aparte 'G' .

Dank voor je reactie!

groet, Johan

Beste Johan en Herman, gisteren staarde ik al even naar dit fees, feste of toch wellicht festo: ik vraag me vooral af waarom het eerst in festo, in het Latijn is, dat daarna dan weer een Nederlands woord zou volgen, begrijp ik niet goed. Is dit een akte over cijnsbetaling of het voldoen van een andere betaling (b.v. koop)? Bij cijnsen en pacht is er vaak een vaste betaaldag. Ik lees er haast pretacto, boven de p staat een afkortingsstreep, het lijkt also er eerst een f is geschreven. Na festo zou je de naam van een heilige of een feest verwachten...

Otto, zoals je zei is het onlogisch om latijn/nederlasnds door elkaar tegebruiken.Juist daaron denk ik dat er alles in nederlans staat, nl in feste getaele of in feste betaele ( schrijver heeft zichzelf gecorriceerd. En dit nederlands past verder prima in de verdere zin.    Maar enige twijfel blijft. Mischien kunen we ons richten op het woord na : te lossen. Wat staat daar? Mischien helpt ons dit aan een nieuw inzicht.

sorry voor de vele schrijffouten. Te moe .ik stop er voor vandaag mee....

Dag Herman, ik begrijp je pointe! Een afwisseling tussen Nederlands en Latijn is op zich niet zo onbekend. Het is veel zinvoller deze akte in zijn geheel te bekijken, dat leidt tot meer begrip over hetgeen  nun moeilijk leesbaar is of ontbreekt. Boven altoes lijkt er een streep te staan, maar hoort die niet bij de p van super of supra in de regel erboven? Hoe dat ook zij, met een frisse blik kijken helpt soms enorm. Als Johan ons voorziet van een scan van de complete akte kunnen we weer verder.

Beste Otto en Herman,

Allereerst, fijn dat jullie zo meedenken! 

Ik heb de hele scan toegevoegd. Onderstaand mijn transcriptie:

Joest soen wijlen Goessen Clerxs alias die Volder heeft wittelijck vercoft ende opgedragen heer Andries Persoens, priester, eenen jaerlijcke chijns van ses Carolus gulden xx stuivers stuck te vergelden alle jaer in hoechtijt van den geboerten Sint Jan Baptist uit ende van huijs, schuer, hofstadt ende erffenisse daer aen gelegen, in den parochie van Erp, aen die Wassaa, tussen erffenisse heer Dielis Donckers, priester deen sijde en deen eijnde, die ander sijde den gemeijn wech, dander eijnde streckende aen erffenisse Roelof Henrix zoen. Noch uit eenen stuck lands gelegen in den Diewech groet een maldersaet oft daer omtrent, tussen erffenisse Peter Coex deen sijde, dander sijde den gemeijn wech, deen eijnde erfgenamen Jan Jacobs, dander eijnde aen die Heese eckeren, promisit warandiam super se et bona sua habita et habenda. Te lossen altoes in festo ...? tsamen met hondert Carolus gulden oft tot een malen die helft met vijftich Carolus gulden xx stuivers ofte die weerde daer voer in anderen monete nae dijer valuatie te rekenen den Philips gulden xxv stuivers en voert ii .....  vemeits mette jaer pacht en resten een vierdel jaer te voeren op te seggen. Datum anno xlix vii daech julij. Testes Aert van Hout, Arien Claessen.

Helaas kan ik dit stuk helemaal niet autonoom transcriberen en ik ben daarom erg blij met de transcriptie van Johan. Als secundair lezer zie ik nog wel dat er na Pieter Coex ook "gemeijnen wech" staat.
Een oplossing voor het onduidelijke stukje heb ik niet.

Veel dank voor de complete tekst en de transcriptie, Johan! Het gast in deze akte om een cijns op St. Jan de Doper (24 juni). De passage in Latijn is kennelijk een standaardformule, een garantiebepaling (warandiam), waarbij in het Nederlands voor alle duidelijkheid altoos te lossen is gezet, en fervolgens in het Latijn een verwijzing naar de betaaldag, ik zou denken in festo prefato, "op het voornoemde feest"; pretacto, "hiervoor aangeroerde" zou ook kunnen. Daarna komt een uitgebreide afspraak over de betaalwijze, welke munt en tegen welke rekenmunt. Het BHIC heeft een gids uitgegeven over pacht- en cijnsregisters waarin dergelijke zaken worden uiteengezet en toegelicht. Zulke hulpmiddelen zijn er niet voor niets. Morgen verder met de andere openstaande woorden!

Ik ben helemaal "om"" . Mijn voors. leespoging  : in feste betaele/getaele verwijs ik naar de prullenbak. Dus toch latijn, zoals Otto hierboven voortreffelijk uiteenzet ( mijn dank!)

Nog 2 puntjes: bij Wassaa zou ik schrijven Wass Aa  ( tenminste ik ga er van uit dat er bedoeld wordt het riviertje de Aa)

Roelof Henrix zoen is m.i. onjuist. Er staat Roelof Henrix zaliger. Wel een belangrijk verschil.

Ik lees 'in festo | p[re]tacto'. Pr(a)etactus is het voltooid deelwoord van pr(a)etangĕre, lett. 'van te voren aanraken'. 

Festo pretacto past perfect! Otto, hartelijk dank voor de uitgebreide toelichting. De secretaris die tussen 1540 en 1557 deze minuutakten voor Erp schreef (Jacob Wijnant Doolvoet) gebruikte Nederlands en Latijn door elkaar heen. Vaak waren het standaard zinsnedes zoals: vel circiter, cum tutore, cum pluribus aliis, ut in litteris scabinorum, plenius continetur, promiserunt warandiam, super se et bona sua omnia, ut moris est. Toen hij begon in 1540 schreef hij dan ook dat de inrichting van deze ‘Prothocollen der scepen brieven tot Erp’ conform ‘der stijlen der cameren van den Bossche’ geschreven zijn. 

@Pauwel, dank voor de bevestiging en verdere uitleg

@Herman, dank voor de correcties op mijn transcriptie. Dat kleine z-tje met slinger achter Henrix had ik niet herkend als zijnde ‘zaliger’.