Geen idee wat hiermee bedoeld wordt. Staat er 100% zeker cruchier? Als je bewuste akte hebt, kun je eventueel een fragmentje posten waarin het woord staat?
wat voor beroep is 'cruchier'? (vermeld in akte uit 1586)
Roelof van Dael bekleedde in de 16e eeuw in de stad Grave de functies van weesmeester, schepen en burgemeester. Volgens een akte uit 1586 oefende Roelof toen ook het beroep van cruchier uit. Heeft iemand een idee wat hiermee wordt bedoeld?
Reacties (5)
Helaas heb ik de akte niet. Leo Adriaenssen heeft dit vermeld in zijn artikel: Verzetting van de wet in Grave, 1586: betrouwbare katholieken, in: De Brabantse Leeuw, jrg. 54, 2005, blz. 74. Leo Adriaenssen, helaas overleden, was een zeer betrouwbaar en deskundig historicus die het oud schrift goed beheerste. Zijn artikel gaat over de verovering van Grave in 1586 door de hertog van Parma. Na de inname van de stad moest er een neiuw standbestuur komen en werd er een lijst opgesteld met geschikte kandidaten, met vermelding van hun beroepen. Op deze (Franstalige) lijst, genaamd Liste de ceulx que trouvons par informations qu´on pourrois employer à la desservetude du magistrat de ceste ville de Grave, staat ook vermeld: Roelof van Dael, cruchier.
Het woord 'cruchier' heb ik nergens terug gevonden. Het Franse woord 'cruche' betekent letterlijk 'kruik'. Mogelijk was hij kruikenmaker of handelaar in aardewerk, maar misschien ook wel wijnhandelaar (met kruiken wijn)? Zijn schoonzoon wordt genoemd als wijnhandelaar en zijn zoon als lakenkoopman. Dus koopman lijkt me niet zo vreemd. In 1589 betaalde de gemeente Beugen hem voor geleverde boekwijt en rogge.
Met de huidige AI-mogelijkheden heb ik eens een poging gedaan bij ChatGTP en Copilot, in het besef dat deze tools bij dit soort vragen weinig betrouwbare antwoorden geven.
ChatGTP zegt over cruchier: koopman in kruiden, specerijen en wijn.
Copilot komt met iets heel anders voor cruchier: een soort gerechtsmeester of baljuw, iemand die belast was met de handhaving van de openbare orde en veiligheid in een bepaalde regio.
Ik heb gevraagd naar de bron van deze kennis, maar zowel ChatGTP als Copilot konden geen enkele bron noemen. Ze baseerden dit op 'algemene kennis". De antwoorden zijn dus zeker onbetrouwbaar.
Feit is wel dat Roelof van Dael waarschijnlijk wel een koopman was en dat hij functies bekleedde zoals bevelhebber van de burgerwacht (wachtmeester), weesmeester en na 1586 ook schepen en burgemeester van Grave.
Op websites als Ortolang https://www.cnrtl.fr/dictionnaires/anciens/ en Dictionnaires d'autrefois, https://artfl.atilf.fr/dictionnaires/index.htm zijn verschillende online versies van historische Franse woordenboeken te vinden, tot nu toe vond ik nergens het woord cruchier. De Dictionnaire de l'Académie française, https://dictionnaire-academie.fr/ , heeft het woord cruchier niet.
Het woord doet me wel denken aan het Nederlandse woord grossier en het Engelse grocer, groenteman., afgeleid van het Oudfranse grossier volgens de Concise Oxford Dictionary, Latijn grossarius (zie https://logeion.uchicago.edu/grossarius), (groot-) handelaar in etenswaren.
Dank je wel Otto, dat klinkt het meest aannemelijk tot nu toe. Ik heb in aktes wel gezien dat hij landbouwprodukten verkocht. Zijn schoonzoon was wijnhandelaar.
Eric van Daal
zei op woensdag 20 april 2022 - 20:41