Vertaling testament uit 1682 notaris Heribert van Audenhoven

en dit is blad 2 van 4

en dit is blad 3 van 4

en dit is blad 4 van 4

Hier een eerste onvolledige aanzet:

1682

Bij den inhoude van desen openbaeren
instrumente zij conde ende kennelijck
eens iegelijkcks dat op heden desen
24 Maert 1682 voor mij Heribert
van Audenhoven als openbaer bij den
Edele Raede van Brabant geadmitteert
en binnen de Vrijheijt Oirschot
residerende Notaris, en de getuijgen
naervermeld personeelijcks sijn gecom=
pareert ende verschenen Jan Willems
van Eernoudst ende Lucia dochtere
dominices van ....eenighe
beddegenoits, inwoonders deser vrijheijt
Oirschot inde ....
de zelve Jan Willems gesont van
lichaem gaende ende staende, ende de
zelve Lucia sieckelyck in bedde
liggende maer nochtans beijde haer
v(er)standt sinnen ende memoire wel machtich
sijnde ende gebruijckende, gelijck dese
claerlijcken bleecken, de welcken vuer=
=denckende de brooscheijt der mensche=
=lijcke nature, datter niet seckerder
en is als de doodt ende niet onseeckerender
als d' ard der selver, ende niet willende van
deser werelt scheijden, sonder alvoorens
vande uijtelijcke goederen .. bij Godt

Correctie: als d'ard der selver, moet zijn: als d'ure der selver.

Enkele aanvullingen

van Eernoudst ende Lucia dochtere
dominicus van Rijssen.eenighe
beddegenoits, inwoonders deser vrijheijt
Oirschot inde hertganck van Oisterwijck.

vuer
=denckende de brooscheijt der mensche=
=lijcke nature,

wordt:

over=
=denckende de brooscheijt der mensche=
=lijcke nature,

Poeh, petje af voor de snelle- en mooie vertaling van deze eerste bladzijde. Hartelijk dank.

Vraag me af of wat volgt zou kunnen zijn :

dominicus van Rijssen wettighe (ipv eenighe)
beddegenoits, inwoonders deser vrijheit
Oirschot inde hertganck van v...

begint volgens mij met een « v » (vergelijkbaar aan willems)
ik lees iets zoals « verderbest ». Bestaat er een gelijkende gehucht ?

Verrebest. Was een gehucht bij Oirschot. Is nu gelokaliseerd in het huidige dorp Best (Noord Brabant).

Hier poging van onvolledig transcriptie van blad 2:

almachtich op deser aerde v[er]claert
gedesponeert (gedisponeert) te hebben  / hebben naer
goeds --- raede ende deliberatie
onbedwonghen(?) ende overlijdt van
iemands soo sij verclaeren, met mal=
=canderen gemackt ende geordonneert, gelijck(?)
maecken ende ordonneren midts desen hunnen
testament lesten ende vijttersten wille
in voeghen forme ende --- naer=
volghende.
Inden iersten hebben henne zielen soo wanneer
vuijt henne lichaemen sallen comen te
schijden bevolen ons Godt Almachtich
ende den hemelschen geselschappen, ende hen
doodt lichaem ter --rlijcker be=
=graeffenisse.
Maer mede comende totte dispositien
henne ijtelijcke goederen, hebben mal=
=canderen den ierst stervende en h--cht=
=vrienden(?) in hen beijden ---- de
selve gee-- vuijt geschijden gemaeckt
vrije heer ende meester, ofte vrij vrouw
ende meesteresse, -- die is moghen
vercoopen versetten(?) ---- wij dese te
----

Af en toe moeten wij het onszelf gemakkelijk maken. Doe iemand pagina 4, dan is er geen twijfel meer over de familienamen...

Het testament is van het type "langs leeft, heeft al"... Mijn bijdrage volgt. Eerst wat het zonnetje genieten.

Oke, doe ik ook een duit in het zakje. Ik wil dit ook leren, dus op basis van jullie inbreng kom ik tot de volgende vertaling van het begin van blz 3. Ik post 'm nu, omdat ik moet voorkomen dat jullie 'm al voor me vertaald hebben. Geef maar wat tips, want ik snap niks van wat ik er van brouw:

3e bladzijde

Alvorens t hunne -- goedt-- en gekende
Soo on daer mede te betaelen mee en
Off te puij--- alle -- schulden en lasten
? ? al kelcke fundis ----- hobbegaet
Andesints ons daer mede juijste houding
En --- --- --- alles ---
---- schulden en lasten betaelt ---
---- --cht leunende ---ervende
Landt ende --- mant fijne
Off lijm-- schrijl

Mijn lezing van pag.2:

Almachtich op deser aerde verleent
gedesponeert te hebben, Hebben naer
goeden rijpen raede ende delibratie
onbedwongen ende onverleijdt van
iemands soo sij verclaerden, met mal=
=canderen gemaeckt ende geordonneert, gehele
maecken ende ordonneren midts desen hunnen
testament leste ende uijtterste wille
in naege(screven) forme ende maenieren naer=
volghende:
Inde iersten hebben hunne zielen soo wanneer
uijt hunne lichaemen sullen comen ter
scheijden bevolen aen Godt Almachtich
ende den hemelse geselschappen, en hun
doodt lichaem ter ierlijcken be=
graeffenisse.
Maer mede comende totte dispostien
hunne ijtelijcke goederen, hebben mal=
canderen den ierst stervenden den lancxt=
levenden van hun beijden van alle de
selve geene uijtgescheijden geraeckt
vrije heer ende meester; ofte vrije vrouwe
ende meester[e]sse, van alles die [sullen] te moghen
vercoopen, versetten, veralineren ende andersints, bij dese te
leven als off sij beijden inden leven

Wel Peter, dit is een verdienstelijke poging ! 't Is zeker geen gemakkelijk geschrift.
Ik help je eventjes met de eerste lijnen en de laatste lijnen van pag.3.Ik had het reeds eerder over de "lancxtlevende overlevende"... dus dat komt er ook nog in voor..

de eerste regels:
waeren 't hunne goedduncken en de gelieven
soo om daer mede te betaelen [alle ende]
off te quijten alle schulden ende lasten

en de laatste regels:

Actum binnen Oirschot inden uytganck
van Verrenbest ten [presen(tie)] huijse der
testateuris ter presentie ende

Beste Johan, ik heb me stuk gebeten op de onderstaande zinnen 4 t.m 19 van blz 3. Wel leerzaam voor me, maar ik kom er nog onvoldoende uit. Ook omdat ik het taalgebruik nog niet ken. Graag je hulp bij de vertaling van deze bladzijde. Zie hier het resultaat:
04 === welcke sonden moggen hebben als
05 andersints om daer medehuis te houden
06 en wijle === midts alles rijpene
07 de === schulden en lasten betaelt ===
08 aands lancht levuende overervende (?)
09 landt ende volgen en want fijne
10 aff lijmechrijl toekomen aen hunnen
11 bimt t werk alsoude sij hebbende
12 en de deghene die alsnog sonden moghen
13 comen te preeken: ===
14 === en de sent daerijnne
15 maer datt ??uoochij vanden langst
16 levende alsoo === en===
17 ervunde huizinge gerechte en erft==
18 willens recht van justititie.
19 Allen =welck pin stael pelaerde ==

Ik lees op pagina 3:

waeren 't hunnen goedtduncken en de gelieven
soo om daer mede te betaelen [alle ende]
off te quijten allen schulden ende lasten
[wel] de welcken souden moghen hebben als
andersints om daer mede huijs te houden
ende van te leven, midts allen teghens
de ver(schuldigde?) schulden ende lasten betaelt wesende
aenden lancxtlevende overlevende
laetende volghen ende naer sijne
afflijvichijt toecommenen aen hun
kint (?) 't welck alreede sijn gebleven
ende de ghene die alnoch souden moghen
comen te v(er)wecken: [den lancxt le=
=vende, daer inne] ende de selve daerinne
naer d' afflijvicghe vanden lancxt
levende alsoo (....) ende institu=
erende hunne gerechte erffgenaemen naer
vollen recht van institutie.
Alles 't welcke v(oo)r(sschreve)n staet verclaerden te leste
hunne testament leste
en uijtterste wille den welcke wille ende
begeren dat bij (...) ieder sal worden
achtervolghen ende van weerde gehouden
worden in aller leste maenieren.
Actum binnen Oirschot inden uytganck
van Verrenbest ten [presen(tie)] huijse der
testateuris ter presentie ende

(onder voorbehoud)

Pagina 4 lees ik:

Testam(en)t
Jan W(illems) Van Gemonde
24 Maart 1682

overstaen van Jan Henricx Vander
Vleuten ende van Paulus Dircx
hoppenbrouwer als getuijghen
hier om geroepen

<volgen de handtekeningen>

Mij present als Notaris
Hj Van Audenhoven Not(ariu)s

Beste Nadine en Johan, hartelijk dank voor jullie inspanning. In mijn eentje was ik hier nooit uit gekomen. Ik kan dit nu ook gebruiken als basis voor andere toekomstige vertalingen.