Transcriptie Dingboek Vrijehoeven

2

3

4

5

6

7

8

Ding-boek
van den ambagte
van Vrijhoeve
begonnen met den jaare
1765
/2/
Het geregt van Vrijhoeve, gezien de requeste
van Jan Anthony Klemrink, meede
woonagtig te Alphen, om voor derselver vier-
schaar als procureur te worden geadmitteerd,
heeft de voorn. Jan Anthony Klemrick ge-
admitteerd, zooals hetzelve hem admitteerd
bij deesen, om voor derselver vierschaar tot ken-
nelijk wederseggen toe als procureur te
moogen occupeeren.
Gedaan iin den regthuise van Vrijhoeve
op den 30 October 1766.
In kennisse van mij secretaris
C. Elant

Den WelEdelen heere Pieter Huguetean,
heere van Vrijhoeve, arrestant op al
zodanig vee, hooy, bouwgereedschap-
pen, meubilarie goederen en generalijk
niets uitgesondert, als op de huis-
mans wooning (genaamd het Hoef-
huis) bestaande in een huis, schuur,
stallinge, bargen en erven, mitsgaders
landerijen, staande ende geleegen
onder de voorn. hooge heerlijkheid
Vrijhoeve, in eigendomme toebehoorende
aan gemelde heere van Vrijhoeve,
bewoond en in huure gebruikt wor-
dende bij Harmen Kroes, zijn
bevonden, interdicent en eisscher
ter eenre
op ende jegens
den voorn. Harmen Kroes, woonende
onder deese heerlijkheid, gearres-
teerde in bonis, geinterdiceerde en
gedaagde ter andere zijde.

Omme de arreste en interdictie te zien inbrengen,
eisschen en conclusie, mitsgaders versoek van provisie
te aanhooren en op de provisie te antwoorden.

Hollingens van Lansbergen als procureur van den
heere arrestant, interdicent en eisscher, exhibeerd sijnen
procuratie, brengt in de arreste en interdictie,
doed eisch, versoekt provisie en concludeerd als bij ge-
schrifte.

Compareerde voor d'Ed. Agtb. heeren schout
en scheepenen der hooge heerlijkheid Vrij-
hoeve Henricus Hollingerus van
Lansbergen als procureur van den WelEdelen
heere Pieter Huguetan, heere van
Vrijhoeve, arrestant op al sodanig vee, hooy,
/3/ bouwgereedschappen, meubilaire goederen en gene-
ralijk niets uitgesonderd, als op de huismans
wooning (genaamd het Hoefhuis) bestaande
in een huis, schuur, stallinge, bargen en
erve, mitsgaders landerijen, staande ende
geleegen onder de voorn. hooge heerlijkheid
Vrijhoeve, in eigendomme toebehoorende
aan gemelde heere van Vrijhoeve, bewoond en
in huure gebruikt wordende bij Harmen
Kroes, zijn bevonden, interdicent en eisscher, ter
eenre
op ende jeegens
den voorn. Harmen Kroes, woonende
onder deese heerlijkheid, gearres-
teerden in bonis, geinterdiceerde en
gedaagde ter andere zijde.

Art.
1 ende deede zeggen
2 dat vanweegen den gemelden heere van Vrijhoeve was
verhuurd en door den gedaagde gehuurd,
3 een huismans wooninge (genaamd het Hoef-
huis) bestaande in een huis, schuur, stalling,
bargen en erve, met nog omtrent d'agt en
dertig morgen, zoo wei als hooiland.
4 dog bij den hoop en sonder maat,
5 waaronder negentien morgen, dat gehooid zoude
moogen worden zonder meer,
6 alle staande ende geleegen binnen en omtrend
de meergemelde heerlijkheid Vrijhoeve,
7 waarvan de belenden aan den huurder bekend
waaren, en mitsdien niet van noode die nader
te specificeeren,
8 ende sulks voor den tijd van twee agtereenvolgende
jaaren,
9 ingegaan ten respecte van de landerijen met Kersmis
van den jaare 1764 en ingegaan ten reguarde
van de huisinge etc. met primo Mey van den
jaare 1765,
10 en te eindigen met Kersmis 1766 en Mey 1767 resepectivelijk
11 en dat voor de somme van zes honderd en vijftig ca-
roly guldens s'jaars, te betaalen in grof zilver-
geld op twee termijnen, yder termijn de geregte
helfte vandien,
12 waarvan den eerste termijn verschijnen zoude primo
Mey en de tweede primo November van ieder jaer,
13 de verpondingen, mergengelden, penninggelden, bin-
nelandse lasten en moolegelden, zouden zijn
en blijven voor reekening van den verhuurder,
14 dog den huurder zoude gehouden zijn de voorsz. on-
gelden op zijn tijd te betaalen en aan zijne huur-
penningen (mits zulks bij quitancie komen te
blijken) moogen korten,
15 zijnde voorts geconditioneerd:
16 dat den verhuurder de voorsz. wooninge in behoorlijke
reparatie zoude moeten onderhouden,
17 waarteegens den huurder wederom aannam deselve
in alle ordelijkheid te zullen bewoonen en gebruiken,
18. mitsgaders de landen van alle onkruid, zoo van
slik, steekels als andersints behoorlijk te zuiveren,
19 de slik ieder jaar daaruit te stikken ende biezen
digt aan de grond af te maayen, alsmeede de
voorsz. landen te slooten en blooten als behoor-
lijk is, beneevens andere buurlanden aldaar
geleegen,
20 deselve alle ordinaris schouwen en banwerken
te houden op zijn eigen kosten en verders alles
ten oirbaar te gebruiken en te beweiden en alle het-
zelve ten einde der voorsz. huurjaaren in een ordente-
/4/ lijke staat wederom opleeveren.
21 dat ook den huurder op t'voorsz. land geduurende de
gemelde huurjaaren zoude moeten besorgen de misse
op de voorsz. wooninge te vallen,
22 benevens een quantiteit vuilnisse en andere be-
kwaame en noodige toemaak specie ter waarde
van zeventig guldens yder jaar, hetgeen bij
quitancie aan den verhuurder soude moeten
blijken,
23 om hetzelve land daarmeede behoorlijk toe te maaken,
24 mits daarvooren jaarlijks zeventig guldens aan
zijn voorsz. huurpenningen kortende,
25 hebbende den verhuurder aan sig de vrijheid behouden
op voorsz. wooning jaarlijks drie ossen of koeyen
te brengen om deselve aldaar in het somer-
saisoen vet te weiden,
26 edog geen of minder beesten als voorsz. is zendende,
zoude den huurder gehouden zijn aan sijn
WelEd. of desselfs gequalificeerdens voor ieder
beest dat manqueerd alle jaar vrij t'huis te
besorgen een ordinaire komijnder kaas,
27 zonder dat den huurder desweegens aan zijne
uitgeloofde huurpenningen ietwes zoude
moogen korten,
28 alles breeder blijkende bij het contract van huure,
gepasseerd ten overstaan van den schout en schee-
penen der meergemelde hooge heerlijkheid Vrijhoeve,
in dato den 19e Januray 1765,
29 tot welkers verderen inhoude ten deesen word gere-
fereerd,
30 dat ofschoon nu den gearresteerden gedaagde ingevolge
het voorsz. contract van huure hadde behooren
zorg te dragen,
31 dat de bedongene en bij hem gedaagde uitgeloofde huurpen-
ningen op de gestipuleerde termijnen waaren
betaald geworden,
32 deselve daarinne was gebleeven gantsch nalatig en
in gebreeken,
33 als hebbende op de tot heeden toe verscheenen huur-
penningen niets meerder betaald dan een somme
van twee honderd gulden,
34 dat den huurder al verder was in gebreeke gebleeven
de ongelden en reële lasten op het voorsz. bij hem
gehuurde staande en daarvan jaarlijks verschul-
digd, op sijn tijd te betaalen,
325 gelijk meede de bij hem voorsz. gehuurde landerijen behoorlijk
te slooten, benevens andere buurlanden aldaar geleegen,
36 waardoor den eisscher merkelijk was benadeeld en beschadigd,
37 waaromme de arrestant en eischer was te raaden geworden,
38 zoo tot conservatie van sijn legaal verband,
39 als omme te verhaalen de huurpenningen bij de gear-
resteerde gedaagde reeds verschuldig en op primo No-
vember aanstaande nog staande verschuldigd te
worden,
40 mitsgaders om te erlangen vergoedinge van geleedene
en nog te lijdenen kosten, schaden en intressen, door
het niet praesteeren en nakoomen van het gemelde
contract van huur,
40 op sijn arrestants en eisschers grond te doen de arreste en
interdictie in het hoofd deses gemeld.
43 ende gearresteerden gedaagde vervolgens in regten te doen
oproepen.

Mits welken andere redenen en
middelen is't nood in tijden en
wijlen nader te deduceren de
voorn. procureur in den name als
boven eisch doende concludeerd
/5/ eerstelijk tot decretatie van den gedaane arreste en
interdictie en dat deselve als wel en teregt gedaan
stadhouden en effect sorteeren zullen, ten uiteinde
van de zaake
en verder in rau actie
Dat den gedaagde bij vonnisse diffini-
tyff van deesen Ed. Agtb, geregte
zal worden gecondemneerd aan
de heere eisscher teegens
behoorlijke quitancie in promp-
tis op te leggen en te voldoen in
grof zilvergeld de somme van
een honderd vijff en twintig gul-
dens per reste van den eersten
termijn voor het eerste jaar
huur van de huismanswooning,
genaamd het Hoefhuis, met de
daarbij gehuurde landerijen,
hiervooren breeder omschreeven,
bij den gedaagde bewoond en van den
heere eischer in huure gebruikt
wordenden, verscheenen primo
Mey 1765.

Item de zomme van drie honderd
vijff en twintig guldens voor
de tweede termijn van het
eerste jaar huur, verscheenen primo
November 1765.

Nog de somme van drie honderd
vijf en twintig gulden voor
de eerste termijn van het tweede
jaar huur, verscheenen primo
Mey 1766 en dus tesaamen
de somme van zeeven honderd
vijf en zeventig guldens.
Voorts op primo November aan-
staande aan den heere eisscher
almeede teegen behoorlijke quitancie
in promptis is op te leggen en te be-
taalen de laatste termijn van
het tweede jaar huur, ter somme
van drie honderd vijf en twin-
tig guldens
en dat met de intresse vandien
jeegens vier guldens vant
honderd in t'jaar an mora sal-
tem al lite contestata, tot de
effectueele voldoeninge toe,
alsmede aan den heere eisscher of
desselfs gequalificeerdens voor
dit jaar vrij t'huis te besorgen
twee ordinaire komijnde kaasen
en vervolgens de voorsz. gehuurde
landerijen behoorlijk te slooten,
beneevens andere buurlanden
aldaar geleegen,
mitsgaders aan den heere eischer
te vergoeden alle kosten, schaden
en intressen door het niet prae-
steeren en naakoomen van de
contracte van huure, reeds geleden
en nog te lijden,
en bij provisie te namptiseeren
onder cautie de restituendo de voorsz.
reeds verscheenen huurpennin-
gen, ter somme van zeeven
honderd vijf en zeeventig gul-
dens,
en laaststelijk dat de gearresteerde
goederen voor alle hetzelvige
door deesen Ed. Agtb. geregte
zullen werden verklaardt verbonden
en executabel.
Presenteerende op de voorsz. geëiste
huurpenningen aan den gedaagde
in afslag te laaten strekken
alle t'geene denselven bij quitancie
/6/ zal aantoonen, zoo weegens on-
gelden en reële lasten van het
gehuurde, als weegens vuilnisse
en andere bekwaame en noodige
toemaakspecie in gevolge de
contracte van huure te hebben
getaald of hetgeene hem
gedaagde van den heere eisscher zoude
worden bevonden te competeeren.

Maakende ten principaalen op
alles wel expresselijk eisch
van kosten ofte tot anderen etc.
(geteekend) H. Hollingerus
van Lansbergen, procureur.

De gearresteerd, geinterdiceerde, gedaagde, mitsgaders
geinsinueerde in judicio doet presentatie, antwoord
en concludeerd als bij geschrifte:

Harmen Kroes, woonende onder deese
heerlijkheid van Vrijhoeve, gearresteerde,
geinterdiceerde, gedaagde, mitsgaders
geinsinueerde alsoo ter eenre
op ende jegens
Pieter Huguetan, heere van Vrij-
hoeve, arrestant, interdicent,
eisscher, mitsgaders insinuant
alsoo ter andere zijde.

De gearresteerde, geinterdiceerde, gedaagde, mitsgaders gein-
sinueerde in judicio omme omme niet te rescontreeren alle de
irrelevante positiven, mitsgaders onwaare voorstellingen
bij de conclusie van eisch geëxpresseert, zoo zegt de gearresteerde,
geinterdiceerde, gedaagde en geinsinueerde niettemin met de uiterste
verwondering te beschouwen de manieren van behandeling
bij den arrestant, interdicent en eisscher, mitsgaders
insinuant, oftewel van sijnentweegen tot een
totaale ruine van den gearresteerde, geinterdiceerde, gedaagde, mitsgaders
geinsinueerde met sijn vrouw en zes kinderen in weesen gehouden.
alsoo den gearresteerde, geinterdiceerde, gedaagde, mitsgaders geinsinueerde al-
toos bereid en te vreeden is geweest en ook nog is.
om aan den arrestant, interdicent en eisscher, mitsgaders in-
sinuant op te leggen en te betaalen de huur van de
huismanswooning en landerijen, bij hem van den
arrestant, interdicent en eisscher, mitsgaders insinuant in huur
gebruikt wordende ende in den eisch in't breed ver-
meld, is verschuld, onder aftrek nogtans van zo-
danige penningen als hem gearresteerd geinterdiceerde en
gedaagde, mitsgaders geinsinueerde van den arrestant, interdicent,
geinterdiceerde, mitsgaders insinuant zoo wegens logement, ver-
teeringe, verschotten als andersints van den
jaare 1756, 1757, 1758, 1765, 1766 tesamen ter somma
van vijfhonderd vijff en dertig guldens, elf stui-
vers twaalf penningen deugdelijk is competeerende,
naar luid des reekeninge daarvan sijnde, ten deesen
geëxhibeert en welken t'deugdelijkheid sijn prae-
tensie hij gearresteerde en gedaagde ten allen tijden bereid
en te vreeden is des gerequireerd wordende met
solemneele eeden te willen bevestigen.

Dat hij gearresteerde, geinterdiceerde, mitsgaders geinsinueerde van den
beginne sijner praetensie af met de gemagtigdens
van den arrestant, interdicent, eisscher, mtisgaders insinuant voor soo-
verre deselve toen was bij de betaaling der voorige huur
ook heeft willen verreekenen, dog zulks op hunnen
principaal hebben gerenvoyeerd, dat hij gearresteerde,
geinterdiceerde en gedaagde, mitsgaders geinsinueerde
de arrestant, interdicant ende eisscher als
toen bij d'eerste geleegenheid over sijne
praetensie heeft onderhouden, wanneer hij arrestant,
interdicent en eisscher antwoord heeft gegeeven, het in 't
vervolg wel zoude gevonden worden en hij (nu) ge-
arresteerde, geinterdiceerde en gedaagde mitsgaders geinsinueerde het
maar soude onthouden, den arrestant, interdicent
en eisscher, mitsgaders insinuant vervolgens wederom bij
hem nu gearresteerde en gedaagde, mitsgaders
geinsinueerde is koomen logeeren tot in t'jaar 1758,
zooals bij de reekening als voorn. consteert
/7/ als wanner den arrestant, interdicent, eysscher, mitsgaders in-
sinuant uitlandig is gegaan en in den jaare 1765
wederom bij hem gearresteerde, geinterdiceerde en gedaagde
koomende ook om sijne praetensie heeft aange-
sprooken, gelijk oook meede van deesen jaare
bij sijne wederkomst heeft gedaan en ook
omme hem te willen reekenen en te liquideeren,
vermits zijn huurtijd haast stond te expireeren en
een reekening behalven sijne gedaane uitschotten
overhandigd, dien hij arrestant, interdicant en eisscher aan-
nam na zoude zien en nader zoude spreeken, dat den
gearrestereerde, geinterdiceerde en gedaagde, als niet weetende waar
de arrestant, interdicent en eisscher zig was ophoudende, als
teffens reisende zijnde ende zijne gemagtigdens zig
daarmeede niet hebbende begeeren in te laaten,
daarop dan ook is blijven wagten, dog niet van
gekoomen, dan, dat de arrestant, interdicent en eisscher, mitsgaders
insinuant heeft konnen goedvinden om op den 20
October deeses jaars ten overstaan van deesen Ed. Agtb.
geregte de goederen van hem gearresteerde, geinterdiceerde en
gedaagde te doen neemen in den arreste en opschrijving
niet alleen, maar schoon deselve merkelijk meerder
bedraagen dan hem arrestant, intrerdicent en eisscher is compe-
teerende, nog daarenbooven zoo t'schijnt tot maa-
king van extraordinare kosten en waardoort de gear-
resteerde, geinterdiceerde en gedaagde met vrouw en zes kinderen
totaal geruineerd moet worden, meede nog op
den 22e October deeses jaars heeft doen neemen in
de arreste hetgeen van hem gearresteerde, geinterdiceerde
en gedaagde onder de heerlijkheid van Ter Aar geelegen was.

Mits welke en andere reedenen en middelen in tijd en
wijlen, is't nood, nader te allegueeren, den gearresteerde,
geinterdiceerde en gedaagde, mitsgaders geinsinueerde alvorens te
antwoorden, doet praesentatie, verklaard bereid en
te vreeden te sijn om zig te laaten condemneeren
in de somme van elf honderd gulden per rest
wegens land en huishuur bereids verscheenen en
nog zullende koomen te verschijnen, zooals in den
eisch in t'breede is vermeld, mitsgaders aan den
arrestant, interdicant en eisscher of desselfs gemagtigde
voor dit jaar nadat den arreste sal zijn ont-
slagen, vrij t'huis te besorgen twee ordinaren
komijnde kaasen, onder aftrek nogtans van
de somme van vijffhonderd vijf en dertig guldens
elf stuivers en twaalf penningen als den ge-
arresteerde, geinterdiceerde, gedaagde, mitsgaders geinsinueerde van den
arrestant, interdicent en eisscher, mitsgaders insinuant zoo weegens
logement, verteering, verschotten als ander-
sints deugedelijk is competeerende, na luid der
reekening daarvan sijnde, welkers deugdelijkheid
zijne praetensie hij gearresteerde, geinterdiceerde en gedaagde
en geinsinueerde de gerequireerde, bereid is ten allen
tijden met solemneele eeden te willen bevestigen.

En dan in zooverre wel te moogen lijden dat den arreste
bij eisch gemeld worde gedecreteerd en tot voorkoo-
ming van ruineuse kosten aan deesen Ed.
Agtb. geregte overgeevende, om van sijne best
missende of minst schadelijkste goederen
(dewijl hem thans de handen als gebonden sijnde
om penningen te bekoomen) ten eersten te laaten
verkoopen en bij hun Ed. Agtb. te worden ontfangen
onder arrestant en eisscher terstond uit te konnen
worden voldaan.

Wijders bereid sijnde en praesenteerende om de lan-
derijen sijner in huur gebruikt wordende wooning
als voorsz. zoolang als ingevolge de huurce-
dul is hebbende op behoorlijke tijd, gelijk
altoos heeft gedaan, te slooten als andere buuren.

Sustineerende met deese allesints satisfactoire praesenta-
tie te konnen en te mogen volstaan en dat sulks bij
deesen Ed. Agtb. geregte alsoo sal worden verklaard
en bij refus en onder benefitie vandien antwoordende
concludeerd ten fine van verders of anders niet
ontfnakelijk en bij ordine tot ontzegginge van de
/8/ verdere ofte ander eisch en dat den arrestant, interdicent
en eischer, mitsgaders insinuant sal worden gecondemneerd
t'voorsz. arrest af te doen, kost en schadeloos,
met interdictie van gelijke meerder te doen
en aan den gearresteerde, geinterdiceerde, gedaagde, mitsgaders
geinsinueerde te vergoeden de kosten, schaade en
intressen bereits gehad en geleeden en
nog verder te hebben en te lijden, met de kosten,
ofte tot anderen etc.

Sustineerende ten deesen geen provisie te vallen
ofte intressen te passe te koomen (getee-
kend) Harmen Kroes.

Holligens van Lansbergen versoekt copie, zoo van
de conclusie van praesentatie en antwoord als
van de reekeninge bij deselve conclusie vermeld en
dag na de leevering.

De gedaagde in judico consenteerd.

Kan iemand mij helpen dit stuk uit een Dingboek beter te begrijpen? Ik heb het stuk uitgebreid door gelezen en vind het moeilijk om precies te begrijpen wat er nou staat in het stuk. Het is een groot stuk.

Voor zover ik nu zelf kan begrijpen staat er in dit stuk een zaak beschreven tussen Pieter Hugutean en Harmen Kroes, enerzijds de verhuurder en eiser anderzijds de huurder en gedaagde.

Harmen huurt een woning van Piete. Lees ik het goed dat Harmen niet aan zijn verplichtingen voldaan heeft? Op welke manier heeft hij niet aan zijn verplichtingen voldaan? Alleen door het niet betalen van de afgesproken huurprijs?

Harmen heeft ook een weerwoord waarin ik volgens mij leest dat hij verbaasd is. Volgens mij lees ik ook dat Harmen Pieter ook enkele jaren kost en inwoning heeft gegeven en Harmen hiervoor gemaakte kosten door hem en zijn familie wil verrekenen met Pieter.

Wat de precieze uitkomst is van deze zaak word mij niet helemaal duidelijk.

Kan iemand mij helpen met het beter begrijpen van dit stuk en wat er dus precies staat beschreven?

Het is inderdaad een nogal juridisch verwoord verslag van een zitting, helaas zonder de uitspraak hierin.

Pieter Huguetan, de heer van Vrijhoeven en eigenaar van de boerderij Het Hoefhuis te Vrijhoeven met alle toebehoren aldaar, heeft kennelijk Harmen Kroes, de huurder en feitelijk gebruiker van deze boerderij beschuldigd en laten vastzetten vanwege vermeend niet betaalde huur voor deze onroerende goederen. In dit proces verbaal worden zowel de aanklacht als het weerwoord van de beschuldigde weergegeven. De klager heeft hiertoe Henricus Hollingerus van Lansbergen gemachtigd (procuratie verleend).

Harmen heeft van Piueter Huguetan stukken land in huur. Het verbaal lijkt er oop te wijzen dat men het niet nodig vond om de ligging en omvang van deze stukken land nauwkeurig in het contract van 19 januari 1765 vast te leggen, omdat de huurder prima wist om welke stukken land het gind (zie regel 7). De huur zou voor twee achtereenvolgende jaren zijn en starten op respectievelijk Kerstmis 1764 (voor de landerijen) en 1 mei 1765 voor de boerderij (ter achtergrondinformatie: in vroeger tijden was 1 mei de standaard begin- en einddatum voor huurcontracten van huizen, vandaar dat veel verhuizingen op die dag plaatsvonden). Het huurbedrag bedroeg 650 carolus guldens, te betalen in liefst munten met zo groot mogelijke waarde per munt (grof zilvergeld), te betalen in twee halfjaarlijkse termijnen op respectievelijk 1 mei en 1 november van elk jaar.

De belastingen die verbonden waren aan het landbezit (verpondingen, morgengelden, etc.) bleven voor rekening van de eigenaar (in dit geval dus Pieter Huguetan), maar mochten eventueel door de huurder namens de eigenaar betaald worden en dan in mindering gebracht worden op het verschuldigde huurbedrag. Daarnaast mocht de huurder een bedrag van 70 gulden per jaar van de huursom aftrekken, op voorwaarde dat hij jaarlijks een hoeveelheid mest (misse) en puin van die waarde zou leveren; puin en vuilnis werden destijds gebruikt om bijvoorbeeld sloten en plassen te dempen en land op te hogen. De verhuurder beloofde verder om het huis in goede staat te houden en waar nodig te repareren, terwijl de verhuurder beloofde land en huis op goede wijze te gebruiken en onderhouden.

De verhuurder had verder het terecht om per jaar 3 ossen of koeien te laten grazen op het bedoelde land. Als de verhuurder minder beesten liet grazen, dan moest de huurder aan de verhuurder elk jaar gratis een kruidenkaas (komijnekaas) dienen te leveren.

De beschuldiging luidt nu dat Harmen Kroes aan zijn verhuurder tot nog toe slechts 200 gulden aan huur had voldaan (r. 32-33), ook de verdere verschuldigde kosten niet en/of niet tijdig had voldaan (r. 34), te weinig had gedaan aan het graven en onderhouden van sloten, waardoor het bouwland en aanliggende gronden schade zouden hebben opgelopen (r. 35-36). De aanhouding was daarom bedoeld om de beschuldigde alsnog zijn plichten en betalingen te laten voldoen, inclusief de bedragen die hij voor de eerstvolgende termijn (1 nobvember) schuldig zou zijn (r. 39), inclusief schadevergoeding en rente (r. 40).

De klager verzoekt daarbij om een uitspraak 'in rau actie', dat wil zeggen een uitspraak die onmiddelijk ten uitvoer kan worden gelegd zonder verdere tussenstappen. Zijn uiteindelijke eis luidt:
- een betaling van 125 gulden vanwege achterstallige huur voor de eerste betalingstermijn (1 mei 1765)
- een betaling van 325 gulden vanwege achterstallige huur voor de tweede betalingstermijn (1 november 1765)
- een betaling van 325 gulden vanwege achterstallige huur voor de eerste betalingstermijn van het tweede jaar (1 mei 1766)
- een betaling van 325 gulden voor de huur van de tweede termijn van het tweede jaar, direct te voldoen op 1 november 1766
- een rentevergoeding over de verschuldigde bedragen van 4% per jaar, te berekenen vanaf de oorspronkelijke betalingsdatum tot de daadwerkelijke datum van betaling
- levering van twee komijnekazen in de loop van het lopend jaar
- ordentelijk graven en onderhouden van sloten
- vergoeding van bestaande en nog te ontstane schade, geleden onkosten, en rente aan verhuurder
- dat de goederen van de huurder ter zekerheid verbeurbaar worden verklaard

Het verweer van Harmen Kroes luidt dat hij verbaasd is over zijn behandeling door de klager en dat hij en zijn gezin door zijn aanhouding geruïneerd zijn. Hij verklaarde dat hij te allen tijde bereid was en is om aan de klager de verschuldigde huur te betalen, onder aftrek van de kosten die hij in 1756-1758 en 1765-1766 ten behoeve van de eiser al had gemaakt (535 gulden, 11 stuivers en 12 penningen); hieruit blijkt dat het zakelijk contact tussen beide partijen al bijna een decennium eerder is begonnen. Volgens Harmen heeft hij destijds met de klager afgesproken dat hij de gemaakte kosten te zijner tijd zou inhouden en dat de klager daarmee akkord was. De klager schijnt in de jaren 1756-1758 bij de beklaagde onderdak te hebben gehad, daarna buitenslands te zijn geweest en vanaf 1765 weer teruggekomen te zijn. Harmen beweert nu dat de klager niet alleen de eerdere afspraak om de gemaakte kosten met de huidige huur te verrekenen niet nakomt, maar hem bovendien voor een hoger bedrag schuldig acht dan het geval is en de klager hem daarvoor op 22 oktober heeft laten aanhouden.

Harmen verklaart bereid te zijn om direct de zaken die hij voor zijn bedrijf het minst dringend nodig heeft, te verkopen om zo een eventuele schuld te voldoen en verder het onderhoud aan zijn sloten voor de rest van de huurtermijn ordentelijk (zoals hij altijd al deed) te verrichten). De tegeneis van Harmen luidt uiteindelijk dat de klager bevolen wordt het proces te doen stopzetten, te verbieden verdere stappen hierin tegen Harmen te ondernemen, en de beklaagde diens geleden en nog te lijden schade te vergoeden.

Het stuk vermeldt dus alleen de eisen van beide partijen tijdens de zitting, maar niet de uiteindelijke uitspraak...

De eerste alinea betreft overigens een toestemming aan Jan Anthony Klemrink uit Alphen om in processen voor de vierschaar op te mogen treden als vertegenwoordiger (procuratiehouder, procureur) van een gerechtelijke partij; uit de tekst van het proces verbaal blijkt niet dat hij ij dit proces al optrad namens een partij, de aantekening lijkt dus als losse beslissing te zijn opgetekend en geen directe relatie te hebben met het conflict tussen Harmen en Pieter.

Hartelijk dank voor de ze uitgebreide toelichting! Dit makat het voor een stuk begrijpelijker.

Weet iemand misschien waar de uitspraak in deze zaak gevonden kan worden?

Als het zich niet in de dingregisters ergens verderop staat, wellicht in de rollen van het plaatselijke gerecht; als je een link kunt geven waar je de bovenstaande stukken hebt gevonden, kan ik wel eens meekijken.

In onderstaande link is het dingboek te vinden.

het begint op scan 275

https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QHV-N38S-29LV-N?i=274&cat=…

In het dingboek kom ik niet zo gauw de uitspraak tegen in deze zaak.

Maar wellicht lees ik er over heen.....