Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

Testament Utrecht 1592

Bijgaand het testament van Cornelis Dircks de Cruijff, de vader van Aert de Cruijff, en grootvader van de Crruijff familieleden die we de afgelopen week op het forum zagen. Die laatste generatie heb ik nu afgerond, en ik ben benieuwd welke details uit deze acte tevoorschijn komen voor wat betreft de volgende generatie.

Op het eerste gezicht lijkt het handschrift niet heel lastig, en ik kan enige woorden lezen, maar bij lange na niet genoeg om de gehele tekst te transcriberen.

Wie kan me helpen? Het is nogal een lap tekst (een hele "cluyff"), mijn excuses..

 

Achtergrond info van het Utrechts archief:

Aktenummer: 138

Datum: 11-11-1592

Soort akte: Testament

Erfgenaam: drie dochters, verkregen met eerste vrouw + drie zonen, verkregen met Swaentgen Anthonis Hermans

Notaris: J. VAN HERWAERDEN

Testateur: Cornelis de Cruyff, eerder wedr. NN

Woonplaats: aen den Dwarsdyck

Naam partner: geh. met Swaentgen Anthonis Hermans

Subakte: 2

Bijzonderheden: op last van lyftocht echtgenote Aernt de Cruyff, zoon uit eerste huwelyk, ontvangt f. 125-0-0 ter voldoening van legitieme portie oudste zoon of dochter moet leen- en erfpachtgoederen delen met overige erfgenamen met uitzondering van Aernt de Cruyff; indien deze bepaling niet wordt nagekomen ontvangt oudste zoon of dochter slechts legitieme portie met herroeping d.d. 21-05-1595

Toegangsnummer: 34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905

Inventarisnummer: U003a009

Reacties (2)

Geert Ouweneel zei op za, 07/18/2020 - 16:16

Op huyden den elffden dach des maendts Novembris
nae d'alde stijle des jaers duysent vijffhondert twee ende
tnegentich, in d vijffde indictie renguerende die alder
doorluchtichste ende alder grootmachtichsten heere, heere Rodolph,
bij de Godtlijcke voersienicheyt die tweede Roomsch keyser
van dien namen, verscheenen vuer mij Jacob van Herwaerden,
openbaer notatis, bij den Hove van t'Uytrecht geëdt ende toegelaten, int
bijwezen der naebenoemde getuygen hiertoe sonderling versocht
ende gebeden, Cornelis de Cruyff, woonende aen den Dwarsdijck
ende Swaentgen Anthonis Hermanssendochter, sijne huysfrou,
beyde gesont ende machtich, met ons gaende ende staende, haere
redenen ende verstandt duer des Heeren genade alnoch
volcommelijcken gebruyckende, zoe wij notaris ende getuygen
nyet anders bemercken en conden, ende verclaerden dat sij van den
Hove van Utrecth verworven hadden opene brieven van octroy,
omme van haren tijtlijcke goederen bij hunnen testament ofte
testamenten te muegen disponeren oek elcx andere lijfftochten,
gelijck zij ons notario ende getuygen tselve datelijcken deden blijcken
bij verthooninge der opene zegel ende brieff van octroy in date
den twee ende twyntichsten January 1592,
te negen uren voor noen, omme t'effect van twelcke te
genieten ende die onsekere ure des doots bij testamentaire
dispositie van hunne tijtlijcke goederen te vuercommem, soe sij
seyden, verclaerden vuer eerst zij comparanten ende echteluyden
testateur ende teatatrice dat zij uuyt goede matrimoniale
affectie ende lieffde die eene aen des anders handt ten weder-
sijden gegeven ende gemaeckt hadden, als zij ten beyden sijden,
die eene aen des anders handt gaven ende maeckten in crachte
deeses, alle zijne ende haere respective roerende ende onroerende
goederen, leenen, erffpachten, landen, huysen ende allen andere
vorderlijcke ende haeffelijcke goederen, haeff, beesten, actien, renten,
gelt, goudt, silver, gemundt ende ongemundt, inboedel ende
huysraedt, cleder ende clenoidgens, egeene van allen uuytgesondert,
hoe die genoempt ende waer de gelegen muegen sijn, die sij nue
hebben ende noch nameals vercrijgen sullen moghen ende die eerst /
offstervende van hun beyden mett der doot ruymen ende
achterlaten sall, omme alle dselve, egeene uuytge-
sondert, bij de lancxtlevende van hun beyden genooten,
behouden ende gebruyckt te werden in rechter lijftochte
ende naer lijftochten rechte, sijne ofte haere lancxtlevendens
lijve geduyrende ende langer nyet, gelovende die eene
tott des anders vermaninge deese lijftochte vuer hunnen
erffpacht hier vorder tott genoechdoen te verlijden ende sijnen
consent daerop en over deesen haeren testamentiare
dispositie te verbinden ende tselve te doen advoyeren ende
approberen nae behoren, twelcke aldus gedaen sijnde,
stracx, hier bij verclaerden die voornoemde Cornelis de
Cruyff, alsoe hij heeft eenen zoon genaempt Aernt
de Cruyff ende noch drie dochteren, tsamen bij sijne zaliger
voerhuysfrou verweckt ende noch drie soonen,
geprocreert bij de voornoemde Zwaentgen, sijne tegenwoordige
huysfrou, dat hij oek den voornoemden Aernt, sijnen zoen,
zoe in sijn huwelijck als andersins merckelijcke naer
sijnen staet uuytgegoet ende begiffticht heeft boven sijns
moeders goett, soe dat hij meer van hem comparant, sijnen
vader, genooten heeft, dan sijn testateurs andere kynderen
elcx duer sijnen doot sullen commen te erven, dat oek
hij testateur sijn leen ende erffpacht goederen tsamen
staende boedels mett sijne eerste huysfrou angeëft ende
sijn kynderen daernae haers moeders goet beweesen
heeft, dat hij daeromme ende om andere redenen soe
hij seyde hem moverenden, den voornoemden sijnen zoon Aernt
de Cruyff boven tgheene hij uuyt sijns testateurs
boedel heeft, gaff ende maeckte hem ofte gebraeke
sijns sijn kynderen ende erffgenamen mett een handt in
sijn plaetse uuyt sijns testateurs goederen
die somme van eens hondert ende vijff ende twyntich gulden ende dat in
plaetse van alsulcke legittime als men noempt die
legittime van rechten als hem ofte sijne kynderen uuyt /
zijns testateurs goederen eenichsins souden mogen toecommen,
henluyden daerinnen eden tgheene hij Aert de Cruyff voorens boven sijns moeders
goet van hem testateur eenichsins genooten heeft (twelcke
hij hem all mede tott sijner legittime geimputeert ende
gerekent wilde hebben bij deesen, noemende, instituerende ende
stellende sijne erfgenaem offte erffgenamen bij deesen, sonder
dat nochtans hij ofte sijnen kynderen gehouden sullen sijn yet weder
inne te brengen van tgheene hij Aernt de Cruyff tott nochtoe
genoten heeft, al waert tselve die legtime verre te boven ginck,
maer wilde hij testateur ende ordonneerde bij deesen dat denselven
Aernt de Cruyff ende sijne kynderen mett deese maecke ende
institutie van allen sijnen goederen affstandt doen sullen deselve
daervan secluderende ende uuytsluytende mets deesen, ende in
allen sijnen anderen, soo heerlijcke als vordelijcke ende
allodiale ofte haeffelijcke roerende ende onorerende goederen, egeene
uuytgesondert, heeft hij genomineert, geinstitueert ende gesteldt
als hij nomneerde, institueerde ende stelde sijnen erfgenamen mets
deesen, sijne drie dochteren bij sijne zaliger voershuysfrou vercregen
ende den drie soonen bij sijne tgegenwoordige huysfrou verweckt,
mettsgaders alsulcke kynt ende kynderen als hen Godt de
Heere noch bij sijne huysfrouwe verleenen mochte, ende gebraeke
eenich derselver haere geboorte ofte geboorten mett eender
handt in des overledens plaetse, omme deselve in gelijcke
portien hooft naer hooft te genieten ende elcx enen diep daerbij
te erven, sonder yemants eenich vordel daeruuyt te genieten,
t'sij uuyt cracht van leen ofte erffpacht recht, coustuyme,
ordonnantie ofte onder eenich ander pretext die hij all tsamen
bij deesen derogeerde ende wilde dat die joncxte soe veel als die
oudste daerinne sullen genieten ende dat daeromme die oudste van sijne
voornoemde geinstitueerde kynderen ende erffgenamen daerop die
leenen ende erffpacht verlijt ende verheven sullen werden t'sij soone
ofte dochtere d' andre in deese mede geinstitueerde erffgenamen
gelijcke deylinge daerin doen sall (den voorn. Aernt de Cruyff
ende sijne geboorte in vuegen voersz. gesecludeert ) ende henluyden /
daerinne soe well als in den andre goederen  mede laten
genieten ende te  dien eynde d'selve voldoen soe die dan
t'sijnen overlijden bij onpartijdige goede luyden weerdich
bevonden sullen werden, ende soeverre de oudste
geinstiuteerde erffgename ende daerop die leenen ende
erffpachten verheven versocht ende verlijt sullen werden, sulcx nyet
en dede ofte daerinne onwillich ende vertreck bleeve, soe
verclaerde hij comparant ende testateur dat hij in sulcken
gevallen denselven onwilligen daervan onteerft heeft ende
onterft mets deesen, willende dat hij uuyt allen sijnen
goederen nyet meer genieten sall dan die legitime
portie, hem naer rechten toecommende ende meer nyet, den-
sevle in sulcken gevalle vuer nue, alsdan ende dan alsnue
daerinne ende vorder nyet instiuterende, noemende ende
stellende sijne erffgenaem ende willende dat die vorder
portie des onwilligen toevallen ende anwasschen sall d'andre
sijne kynderen mett deesen testament tevreden sijnde
ende tselve achtervolgende ende dit alles ende over all
behouden de voornomede Swaentgen, sijne huysfrou haere
volle ende vrije lijfftochte. Vorders verclaerden voorts die
voernoemde Swaentgen Anthonis Harmanssendochter,
huysfrou van Cornelis de Cruyff, dat sij in allen haren
goederen, roerende ende onroerende, vorderlijck ende haeffelijcken,
egeen uuytgesondert, die sij metter doot ruymen ende achterlaten
sall, genomineert, geinstitueert ende gestelt heeft, als zij
nomineerde, institueerde ende stelde bij deese, haere erffgenamen
haere tsamentlijcke kynderen die haer Godt verleent heeft,
ende noch verleenen mach, omme d'selve hooft vuer hooft
in gelijcke portien te genieten ende erffelijcken te behouden sonder dat
ymants van hen eenich vordel sall muegen genieten, tsij onder
t'decksel van heerlijck ofte erffpacht goet, ofte andere coustuymen
off ordonnantie ter contrarie, die sij insgelijcx in respecte van
haeren kynderen in haere testatrices goederen derogeerde
ende te nyete deede bij deesen, willende dat haere tsamentlijcke /
kynderen die eene nyet meer dan d'andre van haers testatrices
goederen genieten sullen, ende soeverre yemants van haere
kynderen ende erffgenamen yetwes hiertegens deede, onder watt
dexell, prerogative ofte vorder sulcx nae rechte ofte coustuyme
geschieden conde ofte mochte, verclaerde sij comparante ende
testatrice dat sij in suylcken gevalle denselven onwilligen van
allen haeren goederen onterft heeft ende onterffde hen mets deesen,
willende dat denselven nyet meer van hare testatrices
goederen genieten sall dan die legittime portie die men noempt
legittime van rechten hem nae rechten uuyt haere goederen
toecommende ende meer nyet, denselven onwilligen daerinne ende
vordfer nyet noemende, instituerende ende stellende haere erffgenamen
mets deesen, willende dat die vorder portie van stedaene
onwillige alsdan datelijcken anwassen ende toevallen sall d'andre
haere kynderen ende erffgenamen, mett deesen haeren testamente,
tevreden sijnde ende tselve voldoende ende dat mede in alles
ende overall behouden haren man voornoempt t'sijne volle ende
vrije lijfftochte. Allen twelcke die comparanten testateur
ende testatrice seyden ende verclaerden te wesen haere elcx
testament ende uuyterste wille, twelcke sij wilden ende begeerden
dat naer haren overlijden respective plaetsgrijpen ende
volcommen effecte sorteren sall als eenich testament, codicill
ofte andere uuyterste wille als gifte onder den levenenden ofte
uuyt saeke des doots gedaen ende soe tselve allderbest naer
rechte ofte gewoente bestaen sall muegen, nyettegenstaende
dat alle solempniteyten in gelijcke nae rechten hierinne
nodich, in deesen nyet genoech onderhouden en waren, voerbehouden
henluyden ende elcx van haer haere vrije wille van tselve te
minderen, wederroepen ende veranderen soe haer dat goetduncken sall,
versoeckende een ofte meer instrumenten in forma. Aldus gedaen
t'Uuytrecht ten comptoire mijns notary, int bijweesen van heer
Adam Ghijsbertssen van Halen, ... Sint Jans t'Uuytrecht ende Evert
van Voorde leenman des gestichts van Utrecht ende Dirck Henrickssen
van Venelenbrouck, borger t'Uuytrecht als leenman ende /
geloofweerdige getuygen hiertoe versocht die deesen
metten comparanten ende mij notaris onderteckent hebben ten jare,
dage ende plaetse voersz. de voernoens tusshen tien ende
elff uren.
Cornelis de Cruyff
Adam Ghijsbertsz van Halen
X geteketn bij Swaentgen, testatrfice voornt. ter presentie mijn notarys ende getuygen
Dirck Hendriycksz Vienelenbrock

[In de marge op het eerste blad staat:]
Op huyden den 21e May 1595
compareerden Cornelis de
Cruyff, woonende aen den Dwarsdijck
ende verclaerde dat hij om redenen
hem daertoe bewegende wederoepen ende te
nyet gedaen hadde, wederriep ende deede
te nyte mets deesen die testamentaire
dispositie op den elffden Novembris twee ende
tnegnetich vuer mij notario gedaen, houdende
d'selve vuer soe veel hem aengaet vuer
null ende van onweerden, behoudelijcke alleen
die reciprocque lijfftochte bij denselven testamente
tusschen hem ende sijn huysfrou gepasseert,
die hij alsnoch apporbeerde in krachte deeses,
versoekende hiervan acte die ick hem
gegonst hebbe. Actum t'Utrecht ten comptoire mijns
notary, int bijweesen van Anthonis Aertssen, Johan
Beerntssen, beyde corduwanniers, getuygen
hiernaer geroepen die deesen metten comparant
ende mij notario ondertekent hebben ten jaere ende
dage voersz, des voornoen tusschen tien ende elff uren.
Cornelis de Cruyff
Antonis Aertsz
Jan Beerens

Louis v. V. zei op za, 07/18/2020 - 17:46

Geert, enorm bedankt voor de transcriptie van deze lange, lastige tekst, niet alleen vanwege de slechte kwaliteit van de scan, maar ook - dat zag ik bij het nalezen - van de tekst zelf, die nogal ingewikkeld is.

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.