Testament Limburgse pastoor (1785)

En hier is het vervolg over de familie, t/m punt 12. Ik hoop dat iemand er wijs uit kan worden.

Het is wel een lange tekst, ik weet niet of dat de bedoeling is. Dit is de eerste keer dat ik hier om hulp vraag en ik ken de gebruikelijke usances nog niet.

Het vervolg:

En hier is dan de laatste. Punt twaalf houdt op halverwege de bladzijde. Alvast hartelijk dank voor elke vorm van hulp, al is het maar het doorverwijzen naar een goed ontcijferingsprogramma.

Hierboven staat een klein deel van het testament van Stephanus Henricus Gripekoven, pastoor van Susteren, tevens deken en kannunik. Ik heb geprobeerd om er met behulp van Transkribus iets van te maken. Na een aantal correcties van de door Transkribus geproduceerde tekst kom ik voor de eerste scan uit op het volgende:

7)  meinem Schwagern Walbers, der doch läntz

seiner undt jetziger Frauen Handt schrifft (?) 406 sage

vier hundert (… afk. munteenheid?) und mehr wegen Hrn Vollmeister

Wijker seetig von mich für seinen Sohnen überzahlt

empfangen, (…)  und meine bona Stemmatica

verkaufft, legere noch einmahl für all 5 Rhld courant,

wan er nach meinem Todt hierhin kommen soll.

Het lijkt erop dat de pastoor al veel betaald heeft voor zijn neefje en dat zijn zwager daarom slechts een klein bedrag krijgt. Maar zeker weet ik het niet.

8) Meiner Nichten Maria Agatha zu

Hunhem gabe (?) zum Andencken auch einmahl für

all 25 sage zwantzig (…) species (… afk. munteenheid?), und

recommendire sie zugleich meinen Saligerahnen (?).

Niet zo problematisch, behalve de munteenheid en het laatste woord. Wie of wat wordt er aanbevolen?

9)  gleichwie mein Brüder Joes Hermannus

Gripekoven, der jüngster Schwester Maria Theresiae mit

Cox verehelichet sein älterliches Antheil, oder den usum

fructum davon schon als Pastor zu Limbricht überweßen,

so hab ich auch meiner ältester Schwester Mariae Gertrudis

“Net zoals mijn broer Joannes Hermannus Gripekoven de met Cox getrouwde jongste zus Maria Theresia zijn ouderlijk erfdeel, of het vruchtgebruik daarvan, al heeft geschonken toen hij pastoor te Limbricht was, zo heb ik ook mijn oudste zus Maria Gertrudis..”

Deskundig commentaar is zeer welkom!

munteenheid zal misschien Reichsthaler zijn

7mo  Meinem Schwagern Walbers, der doch lautz
seiner undt jetziger Frauen Handtschrifft 400 sage
vier hundert R.. und mehr wegen Herrn Vollmeister
Wijkers seelig von mich für seinen Sohnen überzehlt
empfangen, legire und meine bona Stemmatica
verkaufft, legire noch einmahl für all 5 R.. courant,
wan er nach meinem Todt hierhin kommen soll.
+++
8vo Meiner Nichten Maria Agatha zu
Hunhem gabe zum Andencken auch einmahl für
all 25 sage zwantzig fünff species R.. und
recommendire sie zugleich meinen Erbgenahmen.
+++
9no Gleichwie mein Brüder Jo(hann)es Hermannus
Gripekoven, der jüngster Schwester Maria Theresiae mit
Cox verehelichet sein älterliches Antheil, oder den usum
fructum davon schon als Pastor zu Limbricht uberweßen,
so hab ich auch meiner ältester Schwester Mariae Gertrudis
 

Hier al een vervolg (tot aan punt 10). Munteenheid is inderdaad Reichsthaler

so mit dem Walbers verheirathet, auch mein elter(lichen)
Antheil überlaßen, undt obschon ich als letzt lebenden
von des Kindern, nach Absterben meines Bruder Bartom
zu Limbricht davon meine Ratum ex bonis patrimonialum
hätte forderen können, so hab es doch beym Vorigen
belaßen. Weil mir aber von Erbgenahmen des Engelen
Schmitz den 30ten Augusti 1784 ein alter von meinen
Anverwanden so fabricirter Kauffbriefs gezeigt worden
Krafft weßen demselben Engelen Schmitz zu Rosendahl
ein oder anderes Unterpfand gegen anderthals hundert
Reichsthaler zu Birgelen verkaufft worden,
1753 undt ich dan so wohl als Walbers mein Schwager
nebst Zeugen Bartholomæo Schmitz unterschrieben,
so ist zu wißen, daß Cremer seelig selbst mit diesen
undt deren Geldern mehrern, die zu Nunhem stipulirte
gelder undt Unkösten wegen der Nonnen Maria
Agatham in Lüttiger Cours bezahlt gehalt, also daß
denen Erbgenahmen Schmitz die im Kauffbrieff ver-
meldete Unterpfändt absolute zu beweßen, weilen
solches cum consensu den Anverwandten geschehe
oder die Gelden dennselben pro rata zu restituiren.

Dankjewel Andreas! Dit is fantastisch. Natuurlijk, de reichsthaler. Ook de andere verbeteringen zijn heel duidelijk. Ik was nog uitgebreid aan het zwoegen op het tweede deel toen ik de transcriptie zag binnenkomen. Veel beter dan wat ik ervan had kunnen maken. Dan ga ik nu even nadenken over de financiële transactie in kwestie want ik begrijp de finesses niet. Iets onder de helft van de tekst, twee regels boven '1753' staat 'anderthals hundert Reichsthalers'. Moet dat niet 'anderthalb' zijn?  

Nogmaals dank en groet,

Catharina

Catharina, je hebt gelijk met anderthalb. De eind-S en de B lijken sterk op elkaar, maar de B heeft een extra horizontaal streepje naar rechts.

Ik zal morgen zien of ik de rest kan transcriberen (al mag je natuurlijk in afwachting jouw poging alvast posten).

En wat betreft de finesses van dit soort teksten: In zowel het Nederlands, Frans en Duits kom ik dit soort inhoud tegen die ik dan wel kan transcriberen, maar waarvan ik niet al te veel begrijp. Gelukkig zijn er anderen hier die dit soort tekst wel begrijpen en uitleggen aan leken zoals jij en ik (en de rest).

Voor scan nr. 3 heb ik een ander taalmodel van Transkribus geprobeerd maar de mogelijkheden voor een gratis abonnement zijn beperkt. Het resultaat was nog slechter dan gisteren. Dit is wat ik ervan heb kunnen maken, in de hoop dat jij wilt aanvullen/corrigeren:

10mo nach dieser Anerrinerung, daß ein (…)

(               …               ) worden,  so haben hier

nur unter meiner hiesiger hinterlaßenschafft zu disponieren

undt (…) Testamenti basis haeredis institutio

so declarire als universäle Erbgenahmen beijde Kinder

deren verstorbenen Schwestern Mariae Gertrudis und

Mariae Theresiae Gripekoven, von ersteres ist nur (…)

(                                  …                                          )

Joes Hermannus Walbers beneficiatus et Rector (…)

Sti Sebastiani in Gladbach mein Vetter, so dan

Joanna Gertrudis Cox meine Nichte, so in 2tis (…)

mit Hrn Vogten Reinbach verehelicht, jedoch mit dem Au߬

drücklichem folgenden Vorbehalt und Unterscheid¬

daß 11mo mein (…) Vetter J. H. Walbers haben

solle 25 species rths, dreij silberen löffel und 3 silberen

Gäbel, ein silbern Leuchtergen, so in der Kirchen, auch zum

Hier 10 & 11

10mo Nach dieser Anerrinerung, daß mein elterliches
Antheil schon längstens getheilt worden, so habe hier
nur uber meiner hiesiger Hinterlaßenschafft zu disponiren
undt weilen Testamenti basis haeredis institutio
so declarire als universäle Erbgenahmen beijde Kinder
deren verstorbenen Schwestern Mariae Gertrudis undt
Mariae Theresiae Gripekoven, von ersteres ist nur ein
Sohn, von der Anderes nur eine Tochter, beyde ... nemblig
Jo(hann)es Hermannus Walbers beneficiatus et Rector Altary
Sancti Sebastiani in Gladbach mein Vetter, so dan
Joanna Gertrudis Cox meine Nichte, so in 2ter Ehe
mit Herrn Vogten Reinbach verehelicht, jedoch mit dem Auß-
trücklichem folgenden Vorbehalt und Unterscheid:

daß 11mo mein geistliches Vetter J. H. Walbers haben
solle 25 species Reichsthaler, dreij silberen Löffel undt 3 silberen
Gäbel, ein silbern Leuchtergen, so in der Kirchen, auch zum
Schlaffen gehen mit darauff gestelten Waxstock zu brauchen
so dan was dem Leib zuständig, wadurch will Verstanden
haben meine Kleydungen, 50 Hembder, Schuh, Strumpf,
Huth, Halßbändger, sambs Zubehörigen silberner Halßtruck
andern Trucken, einem dutzent Servietten mit 2 oder
3 darzu gehörigen Tischtüchern, 3 Paar guter Bethlacken,
3 der besten Schlaffmützen, undt Schnuptüchern, sambt
der halben Bibliothec, so ex æquo et bono freundtlich
zu theilen, auch zum Theil zu verkauffen, noch 4 sage
vier Räckten mit Spitzen und zwey ...

Undt damitten 12mo die Cremerische Vorkinder
von meines Hinterlaßentschafft auch gleich ihren Nützen
haben mögen, so solle einem jedergelten deroselben
hundert Reichsthaler courant gezehlt werden, oder wan sie
nit vorrathig, die Obligation von Echt mit extrudirt
werden. Von meinem übrigen Leinwandt, und mobilien
kan die mutter dem ein oder andern nach ihrem Gut-
Beduncken auch was mittheilen ahn denenselben.

13 heeft niks meer met de familie te maken, dus die laat ik maar zo...

Als er nog stukken zijn die niet duidelijk zijn, post ze gerust hier.

Hartelijk dank Andreas, ik ben zeer onder de indruk en erg blij met de informatie. Zou je misschien ook willen kijken naar het eerste deel van punt twaalf, dus het tweede deel van de voorlaatste scan? Het gaat daar om zijn nicht en de kinderen uit haar tweede huwelijk. Ik voeg de scan hier weer toe. 

Catharina, goed dat je het vraagt, ik was dat stuk vergeten posten.

12mo mein guldene Sackuhr solle uber meinem
Herrn Vettern Reinbach vorab geschenckt sein. Die ubrige
Hinterlaßentschafft solle sonsten für meiner Nichten Joannæ
Gertrude Cox so wohl Müttern der Cremerischen Vorkindern
als erfolgten Rheinbachischen Nachkindern sein, also
undt dergestalten, daß alle ihre Kinder von meiner Hinter-
laßentschafft gleichen Viel haben sollen. Der Margarethæ
Reinbach soll aber ein silbernes Kumpgen, so inwendig
überguldet, zum Vorauß zur Tauffgaab bleiben, gleich
wie der Mariæ Gertrudi Jessen ein silbernes Handt..achter
mit silbernen Kertzensch... auch zur Tauffgaab sein undt
bleiben soll.

Ik lees Kertzenscheer

Andreas, mooie aanvulling. Blijkbaar maakte de pastoor zich een beetje zorgen over de voorkinderen want hij vermeldt ze ook nog een keer apart. Nogmaals dank voor alles, mijn dag is goed!

@Chris, ik weet niet wat het zou kunnen zijn. Wel weet ik dat de twee vrouwen/meisjes zijn petekinderen zijn. Hij lijkt te zeggen dat ze de doopgiften mogen houden :-)

Een kaarsenschaar dient om een lont bij te knippen om roetvorming tegen te gaan. 
Iets eerder staat vermeld een Handtleuchter = blaker