Schepenprotocollen Nijmegen 1467

Beste Kris, dit cursieve schrift is wat onscherp, en veel woorden zijn afgekort, hier een poging tot verbetering, maar er blijven gaten:

b...o bonis Arnoldi de Blitterswick contulit magistro Henrico Spyker doctori in medicinie [sic]

domorum sitorum inter [...] Neze de Brabant ipso latere annuo ad Wilhelmum vanden

Mazen annuo pagendum?! ad Johannem vanden Stegen dictum? idem ad plateam pro ... iii stuvers? sigilinis [eigenlijk: siliginis]

annuis Victoris et Pasche [...] [...] [...] per d... [...]  re... sicut [Et habent] scilicet

rectorem alm? sancti Nycolai [...]. Et habent similiter idem huiusmodi q [...] stuvers? [...] m

[...] [...] domino Nicolaus filius com...t

Qua inhoud doet dit denken aan akten in het Bosch' Protocol...

Beste Otto,

Veel dank, knap dat je er nog wat van hebt weten te maken. Goeie tip om eens in het Bossche protocolboek te kijken, mogelijk zijn daar vergelijkbare formuleringen te vinden.

Vriendelijke groet,

Kris

Beste Kris, inmiddels zie ik dat de notities in het schepenprotocol in deze jaren beginnen met de namen van bueren, het eerste woord is de naam Butken. Nieuwsgierig naar de arts kon ik hem als Heinrich Spyker (en andere naamsvarianten) terugvinden in het Repertorium Academicum Germanicum, http://www.rag-online.org/ . Hij kwam uit Tiel en ging in 1432 eerst studeren in Keulen, nadien in Padua, in 1443 promoveerde hij daar tot doctor medicinae. Rond 1470 wordt er in het RAG  ook iemand met die naam genoemd, met net als hier de magister- en doctorsgraad. Bij het RA Nijmegen is dit zijn enige online te vinden vermelding. Het lijkt me dat ook dit protocol of dat van een ander jaar soortgelijke notities bevat waarin de termen toevallig duidelijker genoteerd staan

Voor het gemak nog de exacte verwijzing: RA Nijmegen, toegang 3, Stadsgerichten Nijmegen 1410-1811, inv.nr. 1828, Schepenprotocol 1467, f. 13r (scan 14).

hier de hele pagina

Dank je wel, Pauwel! Kris, inmiddels besef ik dat je meewerkt aan het Nijmeegse project rond een medisch handschrift dat Henricus Spijker heeft samengesteld, in 2017 aangekocht door de UB Nijmegen, online op https://bijzonderecollecties.ubn.ru.nl/digital/collection/Handschriften… .

Voor gegevens over zijn studie in Padua lijkt het me zaak om de gedrukte versie van de matrikels erbij te pakken, in de recent gelanceerde database te Padua wordt hij momenteel alleen in 1443 vermeld, https://patavini.800anni.unipd.it/viewer.p/5/2189/object/6043-9697588 . Hoe dan ook, succes met het Nijmeegse onderzoeksproject!

Dank voor het meedenken heren!

Er zijn in Utrecht en Kleef in de jaren 1440-1460 ook Heinrich/Henricus/Henrico Spyker/Spikers/Spycker(s) te vinden, maar de door Otto genoemde Heinrich Spyker is hoogstwaarschijnlijk dezelfde Henricus Spijker die in de Nijmeegse schepenprotocollen van 1467 wordt genoemd, als hij een huis koopt in de Hezelstraat - vlak achter de Sint-Stevenskerk. Hier wordt hij namelijk in 1470 benoemd tot vicaris van het Sacramentsaltaar. Tot aan 1491 duikt hij onregelmatig op in de bronnen van de broederschappen en het kapittel (al wordt er in deze periode ook een magister Heinrich Spyker doc. med. genoemd in Dusseldorf, Duisburg en Keulen - of het hier ook om dezelfde persoon gaat ben ik nog niet uit).   

Engelbrecht Butken is schepen van Nijmegen, hij wordt genoemd in de schepenlijst (nomina scabinorum) op scan 1. De tweede schepen heet Baers, zijn naam vind ik niet in deze lijst.

r. 1 Butken Bairs Arnoldus de Blitterswick ... a.h. eind lees ik 'in medicinis'.

r. 2 domum [...] situm inter hereditatem [...] uno latere alio ad ...

r. 3 ... ad plateam pro censu III stuferorum singulis

r. 4 annis  

https://studiezaal.nijmegen.nl/detail.php?nav_id=0-2&id=2132843821

@Pauwel, dank je wel, het blijkt weer eens dat je veel kan vinden in een bron als je even wat langer om een tekstpassage heen kijkt. Ik zie geen typische slot-s bij het woord medicin.., maar de Latijnse vorm lijkt me correct. Het moet singulis annis zijn, door het vermoeden van een te betalen tijns dacht ik aan de graansoort die je dan in Den Bosch zo vaak ziet, maar dan staat er meestal de maat bij...

Kris, in het Repertorium Germanicum, http://rg-online.dhi-roma.it/denqRG/index.htm, vind ik een aantekening over Henricus Spiker, http://rg-online.dhi-roma.it/RG/9/2144:

Heinricus Spyker cler. Traiect. dioc. in art. et med. mag. qui 25 an. in Ytalie et Germanie partibus med. exercuit

de lic. ut etiam postquam presbit. ord. susceperit quecumque benef. obtinendo artem med. in op. Nouimagen. Colon. dioc. absque cirurgie arte practicare valeat 4. iun. 1470 S 658 28rs.

Bij deze pauselijke registers met dispensaties en betalingen voor benoemingen hoort een PDF met de afkortingen, gelukkig maar! In ieder geval is dit informatie dat hij 25 jaar in Italië en het Duitse Rijk actief was. Hij werd priester, en hij mocht als priester kennelijk specifiek niet als chirurg mag optreden, maar nog wel als arts. In het personenregister van het RG zit hij als Henricus Spiker, maar letterlijk staat er Heinricus. NIjmegen lag in het aartsbisdom Keulen, mogelijk leveren Keulse bronnen ook verdere informatie op.

Het derde woord van r. 2 is mogelijk at[tinentias] of at[tinentiis], afhankelijk van het woord dat ervoor staat of dat ervoor moet worden aangevuld. 

In r. 3 lees ik nu a[li]o p[ost][erio]ri ad Joha[nn]em van de[r] Stege[n] a[nterio]ri ad plateam ...

Posteriori en anteriori ws. voor cum fine posteriori/anteriori. 

p9 = post

Super dit beiden, veel dank!

Begrijp ik het goed dat Spijker in de passage het recht op tijns van een niet bij name genoemd pand overneemt (of doet hij de tijns juist van de hand)?

Overigens nog een aardige (ongedateerde) passage over Spijker uit de Keulse bronnen, waar ´Heynrich Spycker, vicarius zo Sent Cunibert´ wordt aangeklaagd wegens een bestorming van de Hacht (de bisschoppelijke gevangenis): ´So xii man an die hacht komen […] wolden den man mit gewallt averbringen […] ind haifft den hachter geslagen ind sere mishandelt’ (Historische Archiv Köln A N/71).

Het is een zeer intrigerend figuur, deze Henricus Spijker.​