Hier is ie dan: de eerste paleopuzzel van september met een tekst uit het Zeeuws Archief. We beginnen maar eens met een pittig handje. De tekst komt uit de kerkenraadsnotulen van de Hervormde Gemeente Biggekerke. In 1625 komen de protestantse Hugenoten in La Rochelle in opstand tegen katholieke regering in Frankrijk. Een jaar later vraagt La Rochelle de Nederlanden om hulp bij de ondersteuning van de vele vluchtelingen in de stad. De kerkenraad in Biggekerke besluit een collecte te houden voor de protestantse vluchtelingen. Hoe ging dat in z'n werk? Ontcijfer de tekst en je weet het! Medio september publiceren we de oplossing én maken we bekend hoeveel de collecte heeft opgebracht.
een beginnetje:
Acte van (den) 22 februarij 1626
1. Alsoo die van Rochelle door ghedeputeerde aen de k(er)ken int
2. Nederlandt mede (ver)eenichde provincien hebben (ver)toocht haere
3. sware belegeringen ende boven dien belast te wesen
4. met (ver)scheijden duijsent menschen, die van St.Martijn ende
5. ander plaetse sijn (ver)dreven ende aldaer naeckt af bloot sijn
6. inghevlucht, ende ....
Goed op weg, Aline!
Beste paleopuzzelaars!
Mag ik uit het feit dat er slechts één dappere poging is gedaan door Aline, concluderen dat dit een uiterst moeilijke paleopuzzel is? Of is hij aan jullie aandacht ontsnapt?
Wie durft deze paleopuzzel aan?
Of toch maar liever wachten op de oplossing... ;-)
De oplossing wordt begin volgende week op het forum gepubliceerd, compleet met de opbrengst van de collecte. Altijd leuk om te weten.
vervolg poging en ter verbetering:
6. inghevlucht ende een almosse (ver)socht hebben om de
7. ghevluchte voors(eit) die groot ghebreck en aermoede lijden in
8. haeren noot te hulpe te commen, is hier gevonden
9. en besloten dat ten dien eijnde [?confreren] ander kerken in dese
10. gemeente oock een collecte sal gedaen werden ende
11. dat t selve hele acht dagen wesende den 1 martij
12. vande predickstoel sal aenghedaen ----ende
13. te milde mede deelinghe (ver)maent.
Heel goed, Aline, complimenten hoor! Hier en daar nog wat kleinigheidjes waar je nog eens naar zou kunnen kijken, maar gezien de lastige hand is het een hele prestatie dat je zo'n eind bent gekomen met de transcriptie. Chapeau!
Met heel veel dank aan Aline: ik weet niet wat het laatste woord op regel 1 is. Hieronder een (waarschijnlijk nog niet helemaal foutloze) transcriptie waarbij ik de kritisch-normaliserende regels uit de Richtlijnen voor het uitgeven van historische bescheiden gevolgd heb.
Acte van de 22 februarij 1626
1. Alsoo die van Rochelle door ghedeputeerde aen de kercken int
2. Nederlandt in de Vereenichde Provinciën hebben vertoocht haere
3. swaere belegeringen ende bovendien belast te wesen
4. met verscheijden duijsent menschen, die van St.Martijn ende
5. ander plaetsen sijn verdreven ende aldaer naeckt en bloot sijn
6. inghevlucht ende een almosse versocht hebben om de
7. ghevluchte voorseit die groot ghebreck en aermoede lijden in
8. haeren noot te hulpe te commen, is goetgevonden
9. en besloten dat te dien eijnde conform ander kercken in dese
10. gemeente oock een collecte sal gedaen werden ende
11. dat ’tselve heden acht dagen, wesende den 1 martij,
12. van den predickstoel sal aenghedient werden ende
13. te milde mededeelinghe vermaent.
Knap gedaan, Archimboldo! Het laatste woord van regel 1 = int, dus dat hebben jij en Aline allebei goed gezien. Hier en daar wijkt je transcriptie nog wat af van de onze, maar jij en Aline zijn echt een heel eind gekomen, complimenten!
Bij de transcriptie houden wij de methode aan zoals die wordt gebruikt op 'Wat staat daer?', dus de transcriptie die wij als oplossing aanbieden zal hier en daar afwijken van de kritisch-normaliserende methode.
Dank Archimboldo, je hebt in ieder geval mijn vraagteken en --- opgelost. In regel 11 'heden' is natuurlijk veel logischer. En Anneke bedankt voor je compliment.
Aline en Archimboldo, misschien nog een tip: de schrijver gebruikt vaak een wat eigenaardige eind-'t'. Jullie hebben allebei in regel 4 het woord vóór sint getranscribeerd als 'van'. 'van' moet zijn: 'uut'. Er staat een 'w' (zie het eindwoord 'wesen' in regel 3), wij hebben die getranscribeerd met 'uu', en dan een 't' (zie de 't' van 'naeckt' in regel 5).
Dag Aline en Archimboldo en anderen die nieuwsgierig zijn naar de oplossing van paleopuzzel 45 over de collecte voor de vluchtelingen!
Hieronder de oplossing zoals wij die hebben gemaakt:
1. Acte vanden 22 februarij 1626
2. Alsoo die van Rochelle door ghedeputeerde aen de kercken int
3. nederlandt in de vereenichde provincien hebben vertoocht, haere
4. swaere belegeringe, ende boven dien belast te wesen
5. met verscheijden duijsent menschen, die uut sint martijn ende
6. ander plaetsen sijn verdreven ende aldaer naeckt en bloot sijn
7. inghevlucht, ende een almosse versocht hebben om de
8. gevluchte voorschreven, die groot ghebreck en aermoede lijden in
9. haeren noot te hulpe te commen is goet gevonden
10. en besloten dat tot dien eijnde conform ander kercken, in dese
11. gemeente oock een collecte sal gedaen werden, ende
12. dat t selve heden acht dagen wesende den 1 martij
13. vanden predick stoel sal aenghedient werden, ende
14. tot milde mededeelinghe vermaent
De collecte heeft bij een eerste telling 4 pond en 3 groten opgebracht. Helaas blijkt bij het overtellen dat er 3 groten tekort zijn. Dus de uiteindelijke opbrengst van de collecte bedraagt 4 pond.
Bedankt voor het meedoen aan deze redelijk pittige paleopuzzel!
Binnenkort publiceren we de tweede paleopuzzel op het forum: een tekst over haringpakken.
Anneke van Waarden-Koets beheerder
zei op vrijdag 7 september 2018 - 21:39