Paleopuzzel nr. 4: Een probaat middel?

Mijn poging om de puzzel op te lossen is deze:

Voor Een quaade keel
Een kan loopent Water ¼ ed honig ¼ ed {crjgin} de {crjgin}
overmidde Gesneeden {crisas} ses Geele Wortelen Aan Schijven
Gesneden op de helft laaten inkooken door Een Schoon
Doek Geperst Het nat Gedronken dan het Uijtgeperste
Tusschen Een fijn Versleeten Doek op de keel gelijt
is Probatam

De spellingscontrole wordt helemaal gek van dit soort teksten….

Dus drie woorden die ik niet kan ontcijferen -> ben benieuwd wat daar staat.
Kan iets met krieken te maken hebben?
Er wordt gesproken over gele wortelen. Die waren toen idd geel. Pas later is men de oranje variant gaan kweken.
Leuke puzzel.
Advies: geef een link/abo mogelijkheid voor dit forum om je bezoekers te binden en maak op een of andere manier een vastere link met het forum van BHIC ;-)
Mvg Henk

Voor Een quaade keel
Een kan loopent Water ¼ ed(?) honig ¼ ed(?) vijgin de vijgin
overmidde Gesneeden vijf of(?) ses Geele Wortelen Aan Schijven
Gesneden op de helft laaten inkooken door Een Schoon
Doek Geperst Het nat Gedronken dan het Uijtgeperste
Tusschen Een fijn Versleeten Doek op de keel gelijt
is Probatom

Ik heb ook een paar vraagtekens.
Tineke

Dag Henk,

Prima gedaan. De oplossing komt over een tijdje.
Goede suggestie die je geeft. Bedankt.
Veel plezier met oefenen op de site.

vriendelijke groet
Gerard

Dag Tineke,

Goede vertaling. Bedankt. De oplossing laat nog even op zich wachten.
Veel plezier met het oefenen op de site.

met vriendelijke groet
Gerard

@Tineke
Ah, de letter v dus. Weer wat geleerd.
Zie ook dat je Probatam in Probatom hebt veranderd.
Gelukkig gaan ze hier geen a <-> o discussies aan, dus ik keur het goed ;-)
Mvg Henk

Een paar suggesties:
1/4 ld = 1/4 lood (decagram)
vijf a ses
vijgen
Vriendelijke groeten,
Peer

@HenkD: Nog niet gecommuniceerd, maar al wel actief: je kunt nieuwe onderwerpen en reacties op het forum van Wat staat daer? ook volgen via rss-feeds.

Onderwerpen: http://watstaatdaer.nl/forum/onderwerpen.xml
Reacties: http://watstaatdaer.nl/forum/reacties.xml

Ook het forum van het BHIC gebruikt rss-feeds, waarop je je kunt abonneren. (Dit naast het via e-mail kunnen abonneren op nieuwe reacties op berichten waarop je hebt gereageerd.) Gebruik je rss-feeds? Of zie je liever een andere mogelijkheid voor zo'n abonnement? Via e-mail misschien?

En goede tip van je, misschien dat we de nieuwe onderwerpen/reacties van deze site ook steeds via het forum van het BHIC zouden kunnen laten zien. Dat schrijf ik op mijn (lange!) wensenlijstje. Bedankt voor de suggestie!

@Christian: Vergeet RSS. En knal de paleopuzzels 1 x per maand ook op het BHIC forum.
Genoeg mensen daar die hun tanden erop stuk willen bijten. Geeft zat respons. En ik wil zeker wel meedoen in deze leerfase. En velen met mij.
Mits je het ook zo presenteert is dat een welkome aanvulling.
Wat betreft de site watstaatdaer.nl zelf: die zal zichzelf moeten bewijzen.
Mvg Henk

Voor een quaade keel
Een kan loopent water, ¼ pond honig, ¼ pond vijgen; de vijgen overmidde gesneeden; vijf a ses geele wortelen aan schijven gesneden op de helft; laaten inkooken door een schoon doek geperst. Het nat gedronken dan het uytgeperste tusschen een fijn versleeten doek op de keel gelijt. Is probatum. (leestekens van mij)

Dag Beste Puzzelaars,

Hieronder staat de oplossing van paleopuzzel 4:
Voor een quaade keel
Een kan loopent Water ¼ ed honing ¼ ed vijgen de vijgen
Over midden Gesneeden vijf a ses Geele Wortelen Aan Schijven
Gesneden op de helft laaten inkooken door Een Schoon
Doek Geperst Het nat Gedronken dan het Uijtgeperste
Tusschen Een fijn versleeten Doeck op de keel gelijt
Is Probatom

De woorden op de laatste regel 'Is Probatom' betekenen zoveel als "is gebruikt en goed gekeurd"
Wie weet wat 'ed' (tweede regel, twee keer) betekent, mag het laten weten. Graag zelfs. Alvast bedankt.

vriendelijke groeten
Gerard

Oh kom er eens kijken,
Nee deze keer: oh, oh, iets vergeten.
Namelijk om onze puzzelaars te bedanken.
Dus alsnog: puzzelaars heel hartelijk bedankt voor jullie inzet.
Op naar de volgende puzzel.

hartelijke groeten
Gerard

De afkorting "ed" lijkt me gewoon de afkorting voor "pond", zoals ook hierboven door Huub al gemeld.

Groeten Tineke

Ik ben het nochtans eens met Peer (17 nov) waar hij suggereert dat er niet 'ed', maar 'ld' voor 'lood' staat. Zie bv ook bijlage voor het gebruik van de eenheid 'lood' in recepten.

Dag allemaal, gisteren hebben wij ons gezamenlijk nog eens over deze afkorting gebogen en daarbij diverse andere letters en teksten betrokken. En inderdaad, ook wij zijn tot de conclusie gekomen dat er 'ld' staat, de afkorting voor 'lood'.

Zo is ook dit laatste restje puzzel opgelost (en staat er inmiddels al een nieuwe online!)

Als dit klopt, wordt er dus 2,5 gram honing toegevoegd en 2,5 gram vijgen. Een lood is immers gelijk aan 1 decagram (= 10 gram) en 1/4 lood is dus 2,5 gram. In beide gevallen is dit bijna niets. Bovendien moet die 2,5 gram vijgen nog door midden gesneden worden. Wanneer je uitgaat van een pond, gaat het om 125 gram van elk. Dat is veel meer. In recepten vind je wel een vierde pond honing, maar niet een vierde lood honing, wanneer je zoekt op Google.

In "Lezen in Brabantse bronnen" wordt de Bosch lood omschreven als 0,014691875 kg. Nog niet echt veel natuurlijk. Ook voor de andere 'loodjes' geldt dit. Het recept komt uit een Zuidoost-Brabants archief, maar dat zal dan wel niet veel afgeweken hebben.

Voorlopig houden we het hier nog even op een lood, maar we blijven 'open minded' hoor ;-)

Een andere mogelijkheid, die ik vandaag van iemand hoorde, is dat "ed" de afkorting is van libra (lb). Op wikipedia.org vond ik de volgende:
"Maalrekening uit 1916 met de afkorting lb (libra, latijn voor pond)".
De afkorting, die hierop vermeld staat, lijkt op "ed".
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pond_(massa)#/media/File:Molen_Walderveen…

Daar heb je een punt, Tineke. Ik ben deze afkorting nog nooit tegengekomen, maar volgende twee knipsels uit een rekenboek overtuigen mij dat het toch over pond gaat, en niet over lood. Tevens een mooie oefening in paleorekenkunde. Naar moderne maatstaven een bijna hilarische oefening, maar destijds waarschijnlijk nauw aansluitend bij de leefwereld...

Voor eventueel later gebruik, en als 2de bevestiging van het voorgaande, de eenheden die bij apothekers in zwang waren:

Mooie knipsels, Bart! Wat is dit toch een interessant forum! Wanneer je alle libra uit het eerste knipsel bij elkaar optelt, kom je inderdaad op 600 uit.
Ik ben benieuwd wat Christian hiervan vindt.

Ik denk dat Tineke helemaal gelijk heeft. In ons overleg waar Christian het over had, was ook het bezwaar al gevallen dat een (kwart) lood wel heel weinig was in verhouding tot de andere ingrediënten. Het voorbeeld van die molenaarsrekening heeft mij in ieder geval helemaal overtuigd. De afkorting bestaat inderdaad uit lb met een krul erboven. Maar die is zo snel gezet, dat de b meer op een d lijkt (dat gebeurt in die molenaarsrekening ook, trouwens). Dus wat mij betreft houden we het op "pond".