Paleopuzzel nr. 30: Dwarslezen in de 18de eeuw

Ik heb een sterk vermoeden dat het eerste woord [Vil]voorde moet zijn, een klein stedeken bij Brussel, waar je vandaag de dag nog kan wandelen in het domein Drie Fonteinen.. ;)

een poging:

1.       voorde een kleijn stidiken, of om beter te

2.       zeggen tot een herberg genaemt de drie fon-

3.       teijnen (om dat dese sprong zijn oorsprong heeft

4.       uijt drie wellen agter de huijsinge in

5.       een kleijn bosch gelegen, als pietter met dese

6.       sey tregemaekt) hen buijten dit stedeken

7.       bragt, waar wij in de berge gingen

8.       die ons ter half seven binnen Brussel

9.       bragt, waer wij ons logement namen

10.   in de oude koning van Sweden. Den

11.   verenderden wij ’s morgens van logement en gingen

12.   ’t huijs leggen in de keijserinne op de camper

13.   steen de voornaamste herberg van Brussel, wij zagen

14.   het hof van de keurvorst van beijeren ’t welk

15.   wij seer fraij vonden om de schoone liste? van

16.   kamers, wij rimarijnoorden? daar ook in des ??

typefout: stidiken in de 1e regel moet stedeken zijn

Ik lees:

1. [Vil?]voorde een kleijn stedeken, of om beter te

2. zeggen tot een herberg genaemt de drie fon=

3.teijnen ( om dat deze sprong zijn oorsprong heeft

4.uijt drie wellen agter de huijsinge in

5. een kleijn bosch gelegen, als putten met dek=

6. =sels toegemackt,) effen buijten dit stedeken

7. bragt, waer wij in de borge [1] gingen

8. die ons ter half seven binnen Brussel

9. bragt, waer wij ons logement namen

10. in de oude koning van Sweden[2]. Deze

11. veranderden wij 's morgens van logement en gingen

12.'t huijs leggen in de keijserinne op de camper [3]

13. steen de voornaamste herberg van Brussel, wij zagen

14. het hof van de keurvorst van beijeren ’t welck

15. wij seer fraij vonden om de schoone suite van

16. kamers, wij revarijrieerden daar ook in den oorspronkelijke

Voetnnoot:

1. Vermoedelijk: barge: (platte) boot die op binnenwateren vaarde.

2. Dit logement was gelegen in de (nog steeds bestaande) Hoedemakersstraat in Brussel, op 150 meter van de Grote Markt.

3.Vermoedelijk wordt hier "Cantersteen" bedoeld. (bekende plaats in Centrum Brussel).

Zie ook: Histoire de la ville de Bruxelles - Alexandre Henne (pag 304)

Aanvulling: Histoire de la ville de Bruxelles - Alexandre Henne (pag 304)

Putten met deksels... nu zie ik het ook. 

@Johan, weet jij wat revarijrieerden betekent?

Ik vind het nergens terug, mogelijk bedoelde hij opnieuw "verhuizen". Variëren in de betekenis van veranderen, dan wel met het voorvoegsel "re-" (opnieuw)...

nog wat puntjes voor de i

r 6 toegemaakt (cf r13 voornaamste)

r7 waar (cf r13 voornaamste)

r8 ten ipv ter

r14 welk

Mijn complimenten voor het tot dusver ontcijferde. Ik ga mee in de door Archimboldo geplaatste puntjes op de i, en verwonder mij met Van der Elsen over het woord 'revarijrieerden'... (hintje: er staat toch echt wel een woord dat in het WNT voorkomt, al is het aan het Frans ontleend.)

Het venijn zit 'm vooral in de laatste regel waar merkbaar de hand van Huydecoper minder steun kon vinden en hij de paleopuzzelaars de meeste last bezorgt. Ten slotte: over het allerlaatste woord op de scan kan zeker wel gecorrespondeerd worden, want daarover zal wel discussie ontstaan. 

Dankjewel Albert.. dan hou ik het op "remarqueerden" (alhoewel ik het derde beentje in de "m" niet zo duidelijk zie.. Dus, collega's, zoeken jullie maar verder...

er staat wel remarqueerden. De drie pootjes beginnen bij de ophaal van de -e-

Gaat iemand nog een gooi doen naar het laatste woord?

C - (zie "camper") - en - t (zie "Suite" ) - r (zie "kamers").

Na deze lettercombinatie kan er enkel een klinker komen, en gezien de mogelijke betekenissen hier enkel een "a" of "u". Dit laatste is gezien de schrijfwijze uitgesloten. Dus ik lees: "centra..."

Vooropgesteld dat ik zelf wat het laatste woord betreft ook niet voor 100% zeker ben, komt wat ik denk dat er staat in de eerste twee letters overeen met wat je suggereert: dus 'ce(...)' maar als derde letter had ik een klinker in gedachte...

Overigens vangt in het originele reisdagboek op de volgende bladzij een nieuwe zin aan. Dus het laatste woord op deze scan is tevens het laatste woord van de zin.

Albert, zou er certrose, oftwel Chartreuse staan, en dan zou het de kartuize, het klooster van de kartuizers in - toen - Sint-Jans-Molenbeek betreffen?! Het verslag ziet er deels zo toeristisch uit dat ik ineens moest denken aan een oord als de Certosa te Parma, een geliefd doel voor toeristen in de achttiende eeuw...

Eureka ! ?? Rekening houdend met je bemerking dat dit het laatste woord is van de zin, en gezien wat voorafgaat: Zou het niet simpelweg "ceurvorst" zijn?

Ofschoon er in de 'schoone suite van kamers' heel veel ander opmerkelijks had kunnen worden geremarqueerd, vrees ik dat er inderdaad niet meer dan 'ceurvorst' staat...

Maar wie er iets anders in leest en dat paleografisch goed kan onderbouwen, die melde zich. 

Hierbij tot slot de transcriptie:

voorde een kleijn stedeken, of om beter te

zeggen tot een herberg genaemt de drie fon-

teijnen (om dat deze sprong zijn oorsprong heeft

uijt drie wellen agter de huijsinge in

een kleijn bosch gelegen, als putten met dek-

sels toegemaakt,) effen buijten dit stedeken

bragt, waar wij in de Barge gingen

die ons ten half seven binnen Brussel

bragt, waar wij ons logement namen

in de oude koning van Sweden. den 31   [ 3 ?]

veranderden wij ’s morgens van logement en gingen

’t huijs leggen in de keijserinne op de camper

steen de voornaamste herberg van Brussel, wij zagen

het hof van de keurvorst van beijeren ’t welk

wij seer fraij vonden om de schoone suite van

kamers, wij remarqueerden daar ook in den ceurvorst