Den aannemer sal gehouden sijn te maaken een sluijt of kerfrad van geelkoper van twaalf duijm diameter de dikte ¾ duijm en de breete 1 ½ duijm.
Den aannemer sal ook gehouden sijn alle ‘t ligter werk te maaken, ’t sij trekkers, veeren hamer, verder al wat tot een goed slagwerk behoord, den hamer moet swaar weesen 10 à 11 pond.
Paleopuzzel nr. 2
Paleopuzzel
Dit fragment is uit het jaar 1789. Het maakt deel uit van het bestek voor de bouw van een uurwerk in de nieuw te bouwen kapel in Udenhout.
Reacties (16)
Den aanneemer sal gehouden sijn te maaken een sluijt
of kerfrad van geel koper van twaalf duijm diameter
de dikte 3/8 duijm en de breete 1 ½ duijm.
Den aannemer sal ook gehouden sijn alle ‘t ligter
werk te maaken, ’t sij trekkers, veer en hamer, verder
al wat tot een goed slagwerk behoord, den hamer moet
swaar weesen 10 a 11 pond.
Hoi Ria en Bart, jullie waren er gisterenavond vroeg bij! Dank voor jullie inzending.
Den aannemer sal gehouden zijn te maaken een sluijt
of Kerfrad van geelkoper van twaalf duijm diameter
de dikte 3/4 duijm en de breete 1 1/2 duijm.
Den aannemer sal ook gehouden zijn alle 't ligter
werk te maaken, 't sij trekkers, veeren hamer, verder
al wat tot een goed slagwerk behoord, den haker moet
swaar weesen 10 a 11 pond.
Dank voor je oplossing Frank!
Dit heb ik ervan gemaakt, n en r eindletters zijn moeilijk te onderscheiden. Ben benieuwd naar dit in de tekst.
Den aannemer sal gehouden sijn te maaken een sluijt
of kerfrad van geelskoper van twaalf duijm diameter
de dikte ⅜ duijm en de breete 1 ½ duijm.
Den aannemer sal ook gehouden sijn alle 't ligter
werk te maaken 't sij trekkers, veeren hamer, verder
al wat tot een goed slagwerk behoord, den hamer moet
swaar weesen 10 a 11 pond.
Dank je Kèren! Maandag volgt de oplossing :)
Het sluit- of kerfrad lijkt op een onregelmatig gevormd tandwiel. De grootte van de uitsparingen bepalen het aantal slagen van de klok op elk uur. In een huiskamerklok is het een onderdeeltje van enkele centimeters diameter en een dikte van een millimeter. Deze is meer dan 30 cm diameter en een cm of 2 dik. Naar mijn ervaring is het soms essentieel je te verdiepen in het onderwerp waarover je leest. Wat je in dit stuk en veel soortgelijke opdrachten ziet is dat het niet ongebruikelijk was dat de opdrachtgever zich bemoeide met allerlei technische details. Vaak was er sprake van dat men zich wilde onderscheiden van nabije steden of dorpen, een grotere kerk, grotere vensters, hogere daken, een grotere vrije overspanning, een hogere, slankere spits op de toren en een indrukwekkender geluid van het slagwerk. Niet zelden stortten pas ingewijde kerken in door dit soort overmoed, of sloeg de klepel de bronzen kerkklok bij de eerste slag aan gruzelementen.
Hallo Maggy,
Dank voor je toelichting. Altijd goed om te weten dat er deskundigen meelezen. Je hebt natuurlijk gelijk> Bij het lezen van oude teksten, zeker als ze over een heel specifiek onderwerp gaan helpt het om kennis van zaken te hebben
Nou Luud,
Natuurlijk vind ik het heel prettig om deskundig te worden genoemd, maar juist archiefvorsers horen toch eigenlijk altijd een korreltje zout achter de hand te houden? Weliswaar spreekt dit onderwerp me o.a. aan omdat mijn vader horlogemaker was (bepaald geen kerkklokkenmaker) en maak ik er ook een goede gewoonte van om me in alle onderwerpen die bij mijn onderzoek de revue passeren (zoals reformatie, VOC, boekenvak, persvrijheid, patriotten vs orangeisten etc) me wel meer in te lezen dan de gemiddelde Nederlander. Maar een echte deskundige acht ik mezelf op maar weinig terreinen. En heus, het loont de moeite om altijd te twijfelen, zelfs aan wat algemeen erkende deskundigen schrijven.
En bij het lezen van oude teksten is het juist ook verstandig om waakzaam te zijn voor het lezen van alledaagse woorden er de hedendaagse betekenis aan toe te kennen. De meeste van ons zullen weten wat "gemeen wijf" in de 17e eeuw betekende (voor wie het niet weet, lees "gewone vrouw"). Of denk aan "fabriek" ver voor de industrialisatie, wie weet er dat dit zowel het beroep van een persoon als een kerkelijke organisatie kan zijn?
Bij transcriptie is lezen één ding, begrijpen en correct interpreteren iets heel anders.
Maggy, mooie nuancering. Inlezen in een onderwerp is meestal goed en verstandig omdat je de teksten beter begrijpt en inderdaad misverstanden over de wijziging van de betekenis van woorden kunt voor blijven. En het zout staat altijd klaar!
Iets minder inzenders deze keer, maar het is wel goed gemaakt. De grootste instinker was het eerste woord aanneemer, ja, met twee "e";s.
Volgens mij had Bart als enige geen enkele fout gemaakt. Knap!
Hier de oplossing van de tweede paleopuzzel:
Den aanneemer sal gehouden sijn te maaken een sluijt
of kerfrad van geel koper van twaalf duijm diameter
de dikte 3/8 duijm en de breete 1 ½ duijm
Den aannemer sal ook gehouden zijn alle 't ligter
werk te maaken, 't sij trekkers, veer en hamer, verder
al wat tot een goed slagwerk behoord, den hamer moet
swaar weesen 10 a 11 pond.
Morgen volgt nummer 3.
Achter 'gehouden' staat 'sijn', niet 'zijn'.
Het lijkt me dat 'veer en' toch 'veeren' moet zijn, met een weggelaten komma erachter.
René van Dijk, ik heb zelf regelmatig oorlog met de automatische spellingscontrole als ik transcriptie maak. Misschien is het er bij Luud ingeslopen.
Hallo René, er staat (nu) sijn in mijn oplossing. De veeren, daar kan ik me wel in vinden. Maar als het twee woorden zijn is dat ook niet vreemd.
Het is zeer onwaarschijnlijk dat deze klok een opwindveer en/of balansveer bevatte. Waarschijnlijker werd de energie voor de klok door gewichten geleverd en gereguleerd door een slinger. Welke veer of veeren bedoeld worden is hier niet uit af te leiden. Als het van belang zou zijn, bv voor een publicatie over klokken, zou de klok zelf, als deze nog bestaat, of tekeningen als die vindbaar zijn, de oplossing moeten geven. Is veer[#]en paleografisch correct? vierkante haken voor optioneel, # voor spatie?
Luud de Brouwer beheerder
zei op dinsdag 18 oktober 2016 - 21:30