Filips de Goede was vanaf 1419 tot aan zijn dood in 1467 hertog van Bourgondië. Als landsheer van onder andere Vlaanderen, Brabant en Limburg heeft hij een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van de Nederlanden. Al die titels, zijn klerken hadden er maar wat werk aan!
De paleopuzzel komt deze keer uit een 15e-eeuws charter, met op de eerste twee-en-een-halve regel alleen al de aanhef van Filips. Kun jij al zijn titels ontcijferen? (Transcribeer tot aan het woord 'Saluit' op de derde regel.)
Dit charter komt uit de collectie van de abdij van Postel. Alle charters in deze collectie zijn gescand (meer dan 30.000 scans!) en vanaf deze week online te bekijken. Meer informatie: https://www.bhic.nl/nieuws/eeuwenoude-charters-van-de-abdij-van-postel-…
Veel succes!
Ik doe een poging:
Philips, Bijder gracien gods hertoge van Bourgoungnen, van Lothr(ijcke) van Brabant ende Lymborch, Greve van Vlaendr(e)n, van Artois, van Bourg(oungne)n, palatijn/
van henegouwe, van hollant, van zeelant en(de) van Namen, Marcgreve des heiliche Rijcs, her(e) van Vrieslant, van Salines en(de) van Mechelen, Onsen Rentmeester vanden/
Bosch nu zijnde en(de) namaels wesende, Saluit...
[voor de vrienden: Filipke...]
Hier een andere poging:
Philips bijder gracien goden hertogche van Bourgonignen, van Loth(arigien), van Brabant en(de) van Lymborch, greve van Vlaend(er)en, van Artois, van Bourg(onign)en Palatyn/
van Henegouwe, van Hollant, van Zeelant en(de) van Namen, maergreve des heilichs rijcs, heer van Vrieslant, van Salins ende van Mechelen, onsen rentmeester vanden/
Boschne zijnde ende namaels wesende Saluit
Philips Bijder gracien gods hertoge van Bourgoingnen van Loth[ringen] van Brabant en[de] van Lymborch Greve van Vlaend[ere]n van Artois van Bourg[oingn]en palatijn/
van henegouwe van hollant van zeelant en[de] van Namen marcgreve des heilichs Rijcs her[e] van Vrieslant van Salme en[de] van mechelen Onsen Rentmeester vanden Bosch nu zijnde en[de] namaels wesende Saluit
Drie antwoorden, drie verschillende :-) Vanmiddag de oplossing! Dus wie nog een poging tot ontrafelen wil wagen, ga nog snel je gang. Succes!
Geen nieuwe pogingen meer, maar wél onze oplossing (verzorgd door mijn collega Rien):
Philips Bijder gracien gods hertoge van Bourgoingnen van lotharingen van Brabant ende van lijmborch Greve van vlaenderen van Artois van Bourgoignen palatijn
van henegouwe van hollant van zeelant ende van Namen Marcgreve des heilichs Rijcs here van vrieslant van salms ende van mechelen Onsen Rentmeester vanden
Bosch nu zijnde ende namaels wesende Saluit
Het tweede 'Bourgen' (eerste regel, laatste woord op één na) staat inderdaad zo afgekort, maar is vreemd als je dat als Bourgondie oplost. Er bestaat geen graaf van Bourgondië, alleen een hertog en met die titel is de aanhef al begonnen. In het rijtje past wel de titel van graaf van Boulonge, maar ja, er staat dus echt wel een -r-etje. Foutje van de klerk?
Binnenkort weer een nieuwe puzzel!
Ik ben geen historicus, maar ....eventjes grasduinen op het internet, en ik kom wel degelijk een graaf en hertog van Bourgondië tegen...
https://books.google.be/books?id=P1EVAAAAQAAJ&pg=PA665&dq=%22graaf+van+…
@Johan: Dan zou het dus tóch kunnen kloppen. In de transcriptie was daar al rekening mee gehouden ;-) Dank voor de link!
@Johan: ik ben ook geen historicus, dus ik was ook wel benieuwd hoe dat dan zat met dat "graafschap Bourgondië". Dank voor die link, Johan, zo leren we weer van elkaar. Ik heb nog wat verder gezocht en kwam uit bij die onmisbare bron van informatie, Wikipedia: hier moet de Franche-Comté bedoeld zijn, letterlijk vertaald het Vrijgraafschap. Wikipedia zegt daarover: De Franche-Comté, ook bekend als Vrijgraafschap Bourgondië (https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrijgraafschap_Bourgondi%C3%AB), behoorde sinds de 14e eeuw tot het rijk van de Bourgondische hertogen. Als zodanig was Franche-Comté in personele unie verenigd met de Bourgondische Nederlanden en vervolgens door erfopvolging met de Habsburgse Nederlanden. In de Frans-Spaanse oorlogen ten tijde van koning Lodewijk XIV werd het door Frankrijk veroverd. In 1668 moest het krachtens het verdrag van Aken worden teruggegeven aan de koning van Spanje, maar in 1678 werd het definitief ingelijfd bij Frankrijk.
Vanwege die personele unie kan Filips dus inderdaad zowel hertog als (vrij)graaf van Bourgondië zijn. Dus geen kopiistenfoutje, maar gewoon een correcte titelopsomming.
Heer van Salm of Salins ? Of heer van Salins en Salm ?
Ik ben geen historicus maar heb toch een voorkeur voor Salins.
Als men een opzoeking doet op « philips here van vrieslant van salins ende van mechelen » krijgt men 365 resultaten. Een opzoeking op « philips here van vrieslant van salms ende van mechelen » enkel 60 resultaten. Met de franse taal krijgt men respectievelijk 11100 en 8930 resultaten.
Recente bronnen citeren Salins :
https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-00392310/document
pagina 14/757, zijn titels juist na de dood van zijn vader.
pagina 726 en 727/757, beschrijving van zijn wapen (vermelding van comté de Bourgogne).
https://books.google.be/books?id=i_CNCO_8nKEC&pg=PA101&lpg=PA101&dq=phi…
pagina 101
graag verdere reacties.
...Inderdaad, de titel van de puzzel was een schot in de roos: aan titels geen gebrek !!
Christian van der Ven beheerder
zei op donderdag 30 maart 2017 - 16:54