overlijdensakte 1713 Roeselare

Uit het tweede begraafboek
Iets mooier

deel 2

Hierbij mijn poging. Graag verbeteren, aanvullen en vertalen aub.

quarta sepulta est in Summo Choro

juxta ... Domicella

Isabella de Meulenaere

celebratis exaquijs prima

classis ac choro toto na

... Summo Altari in

albis Castrum Doloris

in quo et Cadaver etian

Albi Coloris ac parum

elevatim erat ...

12 facibus ac gratuor

candelis in gratuor

angulis pulsus erat

in tribus campanis

maioribus obijt prima

februarij aetatis .. annorum

et Ecclesiae Sacramentis

praemunita

Enkele aanvullingen en aanpassingen:

r 2 iuxta tumbam

r 5 ac choro toto nec non

r 10 elevatum erat linctum ??

r 11 ac quatuor

r 12 candelis in quatuor

Aan het slot wordt het luiden van de klokken in de beide documenten iets anders aangegeven. De term Castrum Doloris zou ik hier vertalen met "als een vesting van verdriet". Het gaat inderdaad over de liturgische inrichting van het hoogkoor en het altaar van de kerk voor een overledene die in statie werd opgebaard. Het valt me op dat de leeftijd van de overledene niet lijkt ingevuld.

Castrum doloris= katafalk. Een katafalk is een kleine verhoging, waarop een doodskist wordt opgebaard. Vroeger werd dit alleen gebruikt voor mensen die begraven werden met een groot ceremonieel eerbetoon

Bedankt voor je reactie, Otto.

Mijn vertaling is dan als volgt:

De vierde is begraven in het hoogkoor naast de tombe juffrouw Isabella de Meulenaere met een dienst van eerste klasse.

Het ganse koor, het hoofdaltaar en het Castrum Doloris waren in het wit, net zoals het lijk.

Er waren 12 toortsen en 4 kaarsen in de 4 hoeken.

De grote klok werd 3 maal geluid.

Ze overleed de eerste in de leeftijd van ... (niet vermeld), voorzien van de kerkelijke sacramenten.

Is deze vertaling aanvaardbaar? Enkel 'parum elevatim erat linctum' zegt mij niets. Iets, maar wat was een beetje opgetild, verhoogd?

Aha, een katafalk, ik zie het nu voor me! Afgezien van linctum zie ik geen problemen meer, de vertaling is helder.

Voor de volledigheid: ze was 34 jaar oud toen ze stierf en lid van een vooraanstaande familie. Geen voorouders van mij, maar ik lees vaak in verschillende parochieregisters om mij te oefenen in het ontcijferen van geschriften. Toen ik zag dat deze pastoor een gans epistel had neergepend, was mijn nieuwsgierigheid gewekt. Hij heeft dit af en toe gedaan. Misschien ontcijfer ik er nog enkele en post ze hier ter controle.

@Johan Van Rietvelde: Bedankt voor jouw inbreng. Ik had jouw reactie i.v.m. katafalk te laat opgemerkt. Vandaar dat Castrum Doloris onvertaald gebruikt werd.

correctie: i.p.v. linctus staat cinctus, wat o.a. betekent omgeven door

De pastoor gebruikt veelvuldig hoofdletters, en zijn hoofdletter C kan perfect doorgaan voor een kleine letter L. Ik ben bezig aan een andere akte van deze pastoor, en in het tweede begraafboek schrijft hij het met kleine C, waardoor geen verwarring meer mogelijk is.

qua vertaling wordt het dan:

Het lijk is een beetje verhoogd (gekanteld, zodat het hoofd hoger lag dan de voeten?) en is omgeven door 12 toortsen en 4 kaarsen in de 4 hoeken.

Een late, maar hopelijk niet te late reactie en vertaling van "castrum doloris, in quo et cadaver, etiam albi coloris ac parum elevatum, erat cinctum ...: de katafalk, met daarin ook het lijk, (was) eveneens wit en een beetje hoger geplaatst, (en) was omgeven ...; dat is dus net de definitie van katafalk die Johan Van Rietvelde al gegeven had. Maar een katafalk met een witte doek i.p.v. de gebruikelijke zwarte zal best wel uitzonderlijk geweest zijn ... Voor wat het waard is: volgens Wikipedia wordt de term ook gebruikt voor een lege doodskist, die de echte kist vervangt tijdens de rouwplechtigheid - dat zou dan de expliciete toevoeging "in quo et cadaver" vertalen; voor een uitvaart(plechtigheid) was/is geen lijk nodig (aldus het WNT).