Oude-corduaniersgilde 1617

2

3

4

Heb je zelf al eens geprobeerd dit te transcriberen? Het is een mooi verzorgd handschrift met voldoende plaats tussen zowel de woorden onderling als de regels van de tekst.

Dit is een ideale tekst om jezelf te oefenen, geloof me vrij.

Aen myn E. Heeren van den Rade der Stadt Utrecht

Geven ootmoedelick te kennen die Deeckens en gemeene Gildebroeders van het Oude Corduwanier-gilde binnen Utrecht dat hoe wel van ouden tyden diegeenen die haer handtwerck aande straet in huyskens opereren te behoeve vanden Gilde jaere niet altoos. Ende dat de geene die saterdaechs met outwerck op de merckt voorstaen maer vier stuyvers ’s jaers tot voordele vant voorss haerluijder gilt plagen te contribueren. Soo is nochtans sulcx dat voorgaende deeckens met consent van sommige Gildebroeders en oock in weerwille van eenige ontrent anderhalf iaeren geleden aen ?? gesolliciteert ende acte vr??? hebben, daer bij die Gildebroeders die in voorss huijskens wercken in plaetse van niet 12 (?) stuyvers, ende die op de Saterdaeches merckt voorstaen in plaetse van vier stuyvers eene (?) gulden jaere totten (?) Gilde moeten contribueren, ’t welck causeert groote dissentie onder d’ genneem (?) Gildebroeders als d’welcke meestak schamele gesellen sijnde hun daer by grooten (?) houden beswaert, geconsidereert dat tot nootelijk onderhoude vant selve gildt sodane jaere groote quotisatie niet wordt vereyscht ende daeromme hadden sij suppelten (?) by gemeen (?) morgen spraecke ende bewilligen van alle Gildebroeders goet gevonden op besagen van ?? ’t selve te mitigeren te weten van de Gildebroeders die in huijskens ?? straen (?) haer ampt opereren drie stuijvers, ende die de merckt weeckel (?) met out werck frequenteren ses stuijvers ’s jaers ten profuyte vanden Gilde sullen contribueren, ende dat ’t selve ’s jaers eens souden worden uijtgehaelt, ende daer van gereken nae behoren, ?? ?? dat daer mede haere Gildt genoeg van worden onderhouden, ende dat ’t vorder (?) niet en heeff (?) kunnen dienen, dan tot onnutte coffen (?) ende beswernisse vande schamele Gildebroeders, soo versoecken ende

(4) suppliceren de supperen (?) seer (?) ootmoeden (?) dat ?? geenen dese haeren clachten en aen ?? gedaene moelickheyen (?) ten besten af tenemen, ende d’ voorss acte ten regarde van Gildebroeders in huijskens arbeydende op drie stuijvers ende in respect van diegeene die d’ merckt frequenteeren op Ses stuijvers jaere te mitigeren ordonneren t selve een s jaers uit te halen mitsgaders d deeckens hun van sulcken Busmeester te voorsien die daer hem (?) of ?? te stellen cautie suffisante daer van te responderen, offe dat anders die Deeckens voor den selven Busmeester gehouden sullen syn inne te staen en te verandtwoorden. Dit doende @ Ende was onderteykent als volcht  eerff (?) met dusdanig mercke + daer om geschreven stondt, dit merck is geteeckent bij Harman Janss van Oldenzeel deecken, Jan Laurens deecken, Bartholomeus Aertsen, Jan Heynderss van Bommel, Harman Egbertsen, W Cristiaen Corss, Jan van Gennip, Cors Christiaens noch met dit merck [merk] t welck gete (?) is bij Elaes Willemzen, Cornelis Janss.

Ende in margine stont geappoincteert aldus, Omme dese requeste die van het oude Cordewaniergilde te communiceren ende haere advijs alvorens daer op te verstaen ende van alles rapport te doen worden gecomt. Van der heijden (?) Croessen (?) Raden, Actum den ?? febr 1617 ende was onderteykent Cor. de Goijer.

De Raet gesoort uijt het rapport vande voors haren gecomden (?) als dat naer (?) voorgaende bij eencomste die van ouden Cordewaniergilde ten overstaen van haer E. (?) desen aengaende ’t samenten (?) veraccordeert (?) ende overcomen [waren] dat die van voorn Gilde die haer ambacht opereren in huijskens aende straet jaere ten behoeven van het Gilt sullen betalen twee stuijvers, en die den merckt weeckels (?) met out werck frequenteren ses stuyvers omme by den Busmr vanden voors Gilde geint te worden die daer voor gehouden wordt suffisante borgen te stellen, heeft d’ Raet voorss alle ’t selve geapporbeert ende daerinne belieff (?). Actum den xxiii (?) febr 1617. Ende was ondt Cor. de Goyer legerstout (?), Accordeert in kennisse van my ende was ondt Cor. de Goyer.

Beste Andreas, dit is wat ik heb. Je zult zien dat er plekken zijn waar ik onzeker ben en er zullen ook wel foutjes in zitten!

Dag Adriaan,

Je hebt al een prima transcriptie geleverd. Er zijn een paar puntjes, maar die zijn voor de interpretatie van de tekst niet essentieel: de afkortingsstrepen boven 'en' en 'van' staan voor 'de(n)' > en[de], van[den]'. Lastig is het verkortingsteken achter woorden als jaer, dit is een 'L' die overgaat in een verkortingsteken > jaarlijcx. Over het gebruik van ij en y in transcripties verschillen de meningen, evenals de afkortingen van patroniemen; daar zou ik me dus niet druk over maken.

Onderstaand mijn versie, met de aanpassingen in geel.

Aen mijn E[dele] Heeren van den Rade
der Stadt Utrecht

Geven ootmoedelick te kennen die Deeckens en[de] gemeene
Gildebroeders van het Oude Corduwanier-gilde binnen
Utrecht dat hoe wel van ouden tijden die geenen die haer
handtwerck aende straet in huyskens exerceren ten be-
hoeve vanden Gilde jaerl[ijcx] niet altoos, ende dat
de geene die saterdaechs met outwerck op de merckt
voorstaen maer vier stuyv[er]s ’s jaers tot voordele vant
---
voors[zeyde] haerluyder gilt plagen te contribueren. Soo is
nochtans sulcx dat voorgaende deeckens met
consent van sommige Gildebroeders en[de] oock in weer-
wille van eenige ontrent anderhalf iaeren geleden
aen U E[dele] gesolliciteert ende acte vercregen hebben,
daer bij die Gildebroeders die in[de] voorsz[eyde] huyskens wercken
in plaetse van niet* XII stuyv[er]s, ende die op de
Saterdaechs merckt voorstaen in plaetse van vier stuyv[er]s
eene gulden jaerl[ijcx] totte Gilde moeten contribueren,
’t welck causeert groote dissentie onder d’ gemeene
Gildebroeders als d’welcke meestal schamele gesellen
sijnde hun daer by grootel[ijcx] houden beswaert, geconsi-
dereert dat tot nootelick onderhoudt vant selve gildt
sodane jaerl[ijcx] groote quotisatie niet wordt vereyscht
ende daeromme hadden sij suppl[ian]ten bij gemeene morgen-
spraecke ende bewillinge van alle Gildebroeders goet-
gevonden op behagen van U E[dele] ’t selve te mitigeren
te weten van de Gildebroeders die in huyskens aende
straet haer ampt exerceren drie stuyv[er]s, ende die
de merckt weeckel[ijcx] met out werck frequenteren ses
stuyv[er]s ’s jaers ten profijte vanden Gilde sullen contri-
bueren, ende dat ’t selve ’s jaers eens souden worden
uytgehaelt, ende daer van gerekent nae behoren,
en[de] dewijle dat daer mede haerl[ieder] Gildt genoch can worden
onderhouden, ende dat ’t vorder niet en heeft
cunnen dienen, dan tot onnutte costen ende beswaernisse
vande schamele Gildebroeders, soo versoecken ende
---
suppliceren de supp[liante]n seer ootmoedel[ijck] dat U E[dele] gelieve
dese haere clachten en[de] aen U E[dele] gedaene moelickheyt ten
besten af te nemen, ende d’ voorsz[eyde] acte ten regarde van[den]
Gildebroeders in huyskens arbeydende op drie stuyv[er]s ende
in respect van die geene die d’ merckt frequenteren op Ses stuyv[er]s
jaerl[ijcx] te mitigeren ordonneren[de] t selve een s jaers
uyt te halen mitsgaders d' deeckens hun van sulcken
Busmeester te voorsien die doer hem of doert te stellen
cautie suffisante daer van te responderen, ofte dat
anders die Deeckens voor den selven Busmeester gehouden
sullen syn inne te staen en[de] te verandtwoorden. Dit doende etc[etera]
Ende was onderteyckent als volcht eerst met dusdanich
mercke + daer om geschreven stondt, dit merck is ge-
teeckent bij Harman Jansz van Oldenzeel deecken, Jan
Laurens deecken, Bartholomees Aertsen, Jan Heyndersz[en]
van Bommel, Harman Egbertsen, W Cristiaen Corsz[en],
Jan van Gennip, Cors Christiaens noch met dit merck
[merk] t welck get[eeckent] is bij Claes Willemzen, Cornelis Jansz[en].

Ende in margine stont geappoincteert aldus, Omme
dese requeste die van het oude Cordewaniergilde te
communiceren ende haerl[ieder] advys alvorens daer op te
verstaen ende van alles rapport te doen worden gecom[mitteer]t**
Van der Heijden en[de] Croessen Raden, Actum den IIIen february
1617 ende was onderteykent Cor. de Goijer.

De Raet gehoort uyt het rapport vande voorn[oemde] hare
gecom[mitteer]de als dat naer voorgaende bijeencomste die van[den] ouden
Cordewaniergilde ten overstaen van haer E[dele]
----
desen aengaende t'samentl[ijck] veraccordeert ende over-
comen ^waren^ dat die van[den] voorn[oemd] Gilde die haer ambacht
exerceren in huyskens aende straet jaerl[ijcx] ten behoeve
van het Gilt sullen betalen twee stuyv[er]s, en[de] die de
merckt weeckel[ijcx] met out werck frequenteren ses
stuyvers omme by den Busm[eeste]r vanden voorsz[eyde] Gilde
geint te worden die daer voor gehouden wordt suffisante
borgen te stellen***, heeft d’ Raet voorsz[eyt] alle ’t selve
geapprobeert ende daerinne belieft. Actum den
XXIIII****en febr[uary] 1617. Ende was ond[erteecken]t Cor. de Goyer
Legerstont, Accordeert in kennisse van mij
ende was ond[erteecken]t Cor. de Goyer.

* niet = bedoeld is dat zij tot nog toe niets betaalden, nul

**  gecommitteerd = belast met een specifieke taak namens de raad (zoals in committee)

*** het innen van gelden werd doorgaans uitbesteed aan iemand die zich daarvoor aanmeldde. Die persoon werd daarmee ook persoonlijk aansprakelijk voor het gehele op te halen bedrag, zodat de opdrachtgevers hoe dan ook het beloofde geld zouden terugzien. Om dit extra te garanderen, werd de betreffende persoon om naast zijn eigen persoon ook twee personen van goede naam en faam als borgen aan te stellen, die aansprakelijk konden worden gesteld als de betreffende functionaris in gebreke bleef met de betaling.

**** hoewel wij 4 in Romeinse cijfers vaak als IV weergeven, is in akten uit deze periode het veel gebruikelijker om dit gewoon weer te geven met vier streepjes, dus IIII

Dag René,

Hartelijk bedankt voor jouw volledige transcriptie en de aanvullingen.

Ik zou willen weten wat de 'kwaliteit' is van de personen die in de volgende passage worden genoemd: "dit merck is ge-
teeckent bij Harman Jansz van Oldenzeel deecken, Jan
Laurens deecken, Bartholomees Aertsen, Jan Heyndersz[en]
van Bommel, Harman Egbertsen, W Cristiaen Corsz[en],
Jan van Gennip, Cors Christiaens noch met dit merck
[merk] t welck get[eeckent] is bij Claes Willemzen, Cornelis Jansz[en]"

Gaat het hier om het "bestuur" van het gilde (bij de 'dekenen' lijkt dat me wel logisch, maar wat waren de anderen)?

Dag Adriaan,

Dat vermeldt dit document niet. Je zult dit dus aan de hand van aanvullende stukken achterhalen. Een mogelijkheid is dat zij weliwaar geen dekens, maar wel leden van het gilde zijn; wellicht zijn er nog ledenlijsten te vinden.

Dag René,

Bedankt voor je antwoord!