Oplossingen Paleopuzzel 129: Honden in de kerk

Den 2 September 1645
1.
Het avontmael des Heeren sal gehouden werden den 3 September 1645
2.
Alsoo men bevint datter inde Kercke onder het gebet ende onder de predicatie
een groot getijer ende rumoer ontstaet door het vechten ende bassen vande
honden, soo hebben de *E(erwaerde) broederen vande consistorie goet gevonden dat men sal
uijtsien na een bequaemen deurwagter die op de honden passen sal dat
deselve niet meer in de Kercke komen en sullen, ende hebben daer uijt gevonden
Christiaen Jacobsen ende sijn met hem accordeert voor de somme van
£ 2:19:4 in't iaer, welck iaer begonnen is den 5 Februari 1645.

*of E(erbaere)

Paleopuzzel 129 Honden in de kerk
@Andreas, dank je wel voor de inzending van je oplossing. Een knappe transcriptie! Slechts hier en daar verschilt die nog wel van onze transcriptie, zoals bijvoorbeeld de g en de ch en hoofdlettergebruik, dus ik ben benieuwd naar de oplossingen van andere inzenders!

Den 2 sept[ember] 1645

1.
Het avontmael des Heeren sal gehouden werden den 3 sept[ember] 1645
2.
Alsoo men bevint datter in de k[er]ke onderschreven ende onder de predicatie
een swaar getijer ende rumoer ontstaen door het vechten ende bassen van de
honden. Soo hebben de e[erwaarde] broederen van consistorie goetgevonden dat men sal
uijtsien na een bequaemen deurwagter die op den honden passen sal. Dat
deselve niet meer in de k[er]ke komen en sullen ende hebben daer uijt gevonden
Christiaen Jacobsen ende sijn met hem g[e]accordeert voor de somme van
£ [Vlaams] 2:13:4 [fl. 16,-] in ‘t jaer, welck daer begonnen is den 5 feb[ruari] 1645.


Deze transcriptie heb ik volgens de kritisch normaliserende methode opgezet. M.i. mag je bij de diplomatieke methode geen afkortingen voluit schrijven. Niet geschreven tekst is hier binnen vierkante haken geplaatst. Volgens mij ontbreken in de vorige versie enkele wel geschreven letters (zoals de g voor accordeert) en staat er bij het bedrag onderaan 13 i.p.v. 19 (zie ook de 3 van 3 september bovenaan). Ook staat er in de onderste regel m.i. geen 2x jaer (met een j ook al staat er een i), maar éénmaal 'jaer, welck daer' (zie ook de d in de eerste regel van 'het avondmaal').

Paleopuzzel 129 Honden in de kerk
@J.Francke, dank je wel voor de inzending van je oplossing. Leuk dat je meedoet! Een prima transcriptie. Wij lazen in de laatste regel ook 13 i.p.v. 19.
Hier en daar is je transcriptie wel iets afwijkend van onze transcriptie. Kijk nog eens goed naar de g en de ch en de sch en het hoofdlettergebruik. 
Wat de tweede 'iaer' in de laatste regel betreft: de eerste letter lijkt meer een 'i' met een doorhaal naar boven om de punt erop te zetten. De beginletters 'd' worden in deze tekst anders geschreven.
Wie weet komen er nog meer oplossingen binnen, dan kunnen we er nog eens goed naar kijken, want we zijn altijd bereid onze transcriptie aan te passen als we leesfouten hebben gemaakt! 
De transcriptieregels van 'Wat staat daer?' (WSD) wijken nogal af van de gebruikelijke transcriptiemethoden. Het gaat er bij WSD om of je kunt lezen wat er staat, niet of iemand kan transcriberen. Daarom laten we bijvoorbeeld ook alle afkortingen voluit schrijven, zonder vierkante haken. Je kunt de transcriptieregels vinden via de homepage, onder de knop 'Uitleg': https://watstaatdaer.nl/uitleg.
 

Den 2 septembris 1645.
1.
Het avontmael des Heeren sal gehouden worden den 3 septembris 1645.
2.
Alsoo men bevint datter in de kerke onder het gebet ende onder de predicatie
een groot getijer ende rumoer ontstaet door het vechten ende bassen van de
honden, soo hebben de eerwaerde broederen van de consistorie goet gevonden dat men sal
uijtsien na een bequaemen deurwachter die op de honden passchen sal dat
deselve niet meer in de kerke komen en sullen, ende hebben daer uijtgevonden
Christiaen Jacobsen ende sijn met hem veraccordeert voor de somme van
₤ 2:13:4 in’t jaer, welck jaer begonnen is den 5 februarii 1645.

Den 2 September 1645
1.Het avontmael des Heeren sal gehouden worden den 3e september 1645.

2. Alsoo men bevint datter in de kercke onder het gebet ende onder de predicatie
een groot getyer ende rumoer onftstaet door het vechten ende bassen van de
honden, soo hebben de E. broederen van de consistorie goetgevonden dat men sal
uytsien na een bequaemen deurwachter die op de honden passen sal dat
deselve niet meer in de kercke komen en sullen, ende hebben daer uytgevonden
Christiaen Jacobsen ende sijn met hem veraccordeert voor de somme van
£ 2:13:4 int jaer, welck jaer begonnen is den 5 february 1645.

Paleopuzzel 129 Honden in de kerk
@Pauwel, Dank je wel voor je oplossing van de paleopuzzel, complimenten voor je transcriptie! Leuk dat je weer meedoet met de paleopuzzel.
Wat betreft de 'g' en de 'ch' sluit je aan bij onze transcriptie. Op de honden passen moet inderdaad zijn 'passchen'. Vergelijk 'bassen' (zonder 'ch'). Ook is het inderdaad 'deurwachter', geen 'deurwagter'.
Wat betreft het transcriberen van hoofdletters en kleine letters wijkt je transcriptie hier en daar af van die van ons. We hebben geprobeerd zo letterlijk mogelijk te transcriberen, zoals dat op Wat staat daer? gebruikelijk is. Want het gaat er om dat je kunt lezen wat er staat.
Het oplossen van afkortingen kan discutabel zijn. Dat geldt in deze tekst met name voor de 'E.'. Daar kun je tenminste drie oplossingen voor bedenken, die alle drie goed zijn.

Paleopuzzel 129 Honden in de kerk
@Geert Ouweneel, leuk dat je weer meedoet met de paleopuzzel! Dank je wel voor je oplossing, knap gedaan!
Er staat inderdaad 'deurwachter', geen 'deurwagter', goed gezien. In die zelfde regel komt nog een 'ch' voor, namelijk bij 'passchen'. 
De afkorting 'Kke' hebben wij inderdaad ook met 'ck' getranscribeerd, maar dan wel met hoofdletter aan het begin: 'Kercke'. 
In de laatste regel staat inderdaad 'int', aan elkaar, zonder apostrof tussen 'in' en 't'. 
Misschien kun je nog eens kijken naar het woord dat je hebt getranscribeerd als 'onftstaet'. 
Verder hebben we in onze transcriptie  elke 'y' met en zonder puntjes erop getranscribeerd met 'ij', zoals dat gebruikelijk is bij de oefentesten en woordoefeningen op Wat staat daer?. Zo heb jij de 'y' zonder puntjes ook getranscribeerd bij 'sijn' in de op een na onderste regel. We hebben ook wat vaker een hoofdletter gebruikt waar we die lazen.
En misschien kun je de afkorting 'E.' nog oplossen? Er zijn tenminste drie oplossingen mogelijk die alle drie goed zijn.

Den tweeden september 1645
1.
Het avontmael des Heeren sal gehouden werden den derden september 1645.
2.
Alsoo men bevint datter in de Kerke onder het gebet ende onder de predicatie
Een groot groot getijer ende rumoer ontstaen door het vechten ende waffen van de 
Honden, soo hebben de Edele broederen vanden consistorie goet gevonden dat men sal
Uijtsien na een bequaemen deurwagter die op de honden passchen sal dat
Deselve met meer in de Kerke komen en sullen, ende hebben daer uijt gevonden
Christaen Jacobsen ende sijn met hem geaccordeert voor de somme van
Pond 2:13:4 int iaer, recht iaer begonnen is den vijfden september 1645.

Paleopuzzel 129 Honden in de kerk
@Aafke Bednorz, dank je wel voor je oplossing van de paleopuzzel, leuk dat je meedoet!
Je bent een heel eind gekomen met de transcriptie. Een knappe poging! Mooi dat je in de laatste regel 'int' en twee keer 'iaer' hebt geschreven. Zo hebben wij dat ook in onze transcriptie staan. De afkorting 'Kke' hebben wij ook met een hoofdletter oplgelost, maar wel met 'ck' in het midden. De 'y' met en zonder puntjes heb je keurig opgelost met 'ij'.
Verder zou je nog eens kunnen kijken naar het hoofdlettergebruik. En kijk nog eens goed naar het woord dat je hebt getranscribeerd als 'waffen'. In de tekst staat een ouderwets woord, dat we nu (haast) niet meer gebruiken. De maand in de laatste regel is niet september. Het is een maand in het eerste kwart van het jaar.

Paleopuzzel 129 Honden in de kerk
Beste paleopuzzelaars, dank jullie wel voor de inzending van jullie oplossingen! We zijn altijd benieuwd naar de transcripties van anderen omdat er foutjes in onze transcriptie kunnen staan en er kunnen ook verschillen van inzichten bestaan.
Hieronder vinden jullie de transcriptie die wij hebben gemaakt, met daaronder een toelichting en -daaronder de bron.

Transcriptie
01. Den 2 September 1645
02. 1.
03. Het avontmael des Heeren sal gehouden worden den 3. September 1645    
04. 2.
05. Alsoo men bevint datter inde Kercke onder het gebet ende onder de predicatie    
06. een groot getijer ende rumoer ontstaet door het vechten ende bassen vande     
07. honden, soo hebben de Eersaeme broederen vande consistorie goet gevonden dat men sal
08. uijtsien na een bequaemen deurwachter die op de honden passchen sal dat
09. deselve niet meer in de Kercke komen en sullen, ende hebben daer uijt gevonden
10. Christiaen Jacobsen ende sijn met hem veraccordeert voor de somme van
11. £ 2:13:4. int iaer, welck iaer begonnen is den 5. februarij 1645.

Toelichting
-We hebben zoveel mogelijk de hoofdletters als hoofdletters getranscribeerd, ook al staan ze midden in een zin, zoals Kercke.
-We hebben alle punten meegenomen in de transcriptie. Waar de punt staat voor een afkorting, hebben we de afkorting voluit geschreven en de punt niet meegenomen. Dat hebben we niet gedaan bij de punten achter de cijfers, daar hebben we alleen de punt opgenomen.
-We hebben de afkorting E. in regel 07 getranscribeerd als Eersaeme. Maar Eerwaerde en Eerbaere, zoals @Andreas in de eerste transcriptie al vermeldde, zijn ook prima oplossingen.
-Omdat vande een keer voluit geschreven staat, hebben we de afkorting daarvan in regel 07 ook opgelost als vande.
-We hebben alle vormen van y met en zonder puntjes en ij uit elkaar en aan elkaar geschreven getranscribeerd als ij.
-In regel 11 staat twee keer iaer. Dat hebben we zo laten staan, dus met een i, niet met een j.

We zijn benieuwd naar jullie reacties!

Bron
De tekst van de paleopuzzel is afkomstig uit het Zeeuws Archief, archief Hervormde Gemeente te Biggekerke (Walcheren, Zeeland), 1583-1985, toegang 538, archief van de kerkenraad, inventarisnummer 3, notulen van de vergaderingen, 1639-1694, 1 deel.
De gehele pagina is online te lezen (scan 10 van 134) https://hdl.handle.net/21.12113/FCA7618C2BCF4A84B7E59EC6451E7346 .