Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

Nieuwe klokken 1632

In de parochieregisters van Kermt (Belg. Limburg) staat in 1632 een noat over het wijden (en over de kosrten) van nieuwe klokken, gegoten door de Lotharingse klokkengieters Simon Brochard en Nicolaes Parisot. We hebben op enkele woorden na heel de nota kunnen ontcijferen.

Vanhet bijgaand fragmentje konden we het volgende maken. Er ontbreken echter nog twee woorden (onderstreept in de tekst hieronder) Wie kan helpen?

…..

Spalbeeck der kercke Kermpt

Parochiaenen/ & hebben gecost

Van fatsoen  / & bijlegsel van

Metael/ 36 pattecons/ fatsoen

xxijj pattecons met die plum….(?)/

52 pont metaelen goudde…t   (?)    

tpont tot een quart pattecons

…….

Reacties (10)

Geert Ouweneel zei op zo, 02/16/2020 - 11:39

Met hier en daar een verschil met jouw transcriptie:

Opalbeeck der kercken kermpt
parochiaenen ende hebben gecoft
van fatsoen ende bijlegsel van
metael 36 pattecons, fatsoen
23 pattecons met die pannen
52 pont metaels geaddeert
t'pont tot een quart pattecons

[de vreemde woorden zijn op internet te vionden]

Pros Vandebroek zei op zo, 02/16/2020 - 12:26

Met dank. Helpt me al een eind verder.

Spalbeeck was een gemeente die deel uitmaakte van de parochie Kermpt

Pros Vandebroek zei op zo, 02/16/2020 - 14:00

Beste Geert Ouwereel, ik twijfel toch aan het woord 'pannen'. Ik mis de typisch opwaarts krul bij de letter e, en na de p staat een opwaarts krul die ik in deze tekst nergens vind bij de letter a.Zie de a van pattecons en van fatsoen.

Andreas zei op zo, 02/16/2020 - 16:45

Pros, wat betreft jouw twijfel:

vergelijk de eind -en van parochiaenen (regel 2) met die van 'pannen'

&

vergelijk de -a- uit van (regel 3) met die van pannen

 

Pros Vandebroek zei op ma, 02/17/2020 - 09:14

Beste Geert en Andreas,

Dank voor de aanvulling. Ik heb wat bijgeleerd en ik ben overtuigd: er staat 'pannen'. Maar wat zijn 'pannen' in de context van klokkengieterij?

Iemand een idee? 

ChrisvD zei op ma, 02/17/2020 - 13:19

Pannen is oud metaal, vaak bestaand uit vertind koper.
Er wordt betaald met geld en oud metaal:
geld: 23 pattecons
pannen 52 pont à ¼ pattecon per pont: 13 pattecons
totaal 36 pattecons

ChrisvD zei op ma, 02/17/2020 - 17:25

Pannen als oud metaal is onzin.

De klok draait in pannen. Voor twee klokken heb je dus vier pannen nodig.

http://wnt.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=41643
betekenis 6. Pan, een metalen voorwerp, waaraan de spil verbonden is waaraan iets hangt of waarom iets draait.
2 coperen pannen daer die dumen in leggen van een grote clock, Rek. d. Buurk. 202, Holland.
Up doude halle ant ghebynd daer de clocken in hanghen ende an de asse …; item aldaer II stalene pannen, 5, 317, Holland.
Te gietene ende te makene twee clocken metten pannen, dier toe dienen, Diericx, Mém. 2, 135 (a. 1436), Holland/Vlaanderen/Brabant, 1393.
Vier pannen daer twee clocken van den selven clostere inne hanghen, … te gietene vier nieuwe pannen van den selven stoffen ofte van also goede stoffe als de selve oude pannen zijn, 2, 337 (a. 1445).  Zie nog een voorbeeld uit de 17de eeuw bij Gailliard, Invent. v. Brugge Gloss. op panne, en vgl. ald. de samenstelling assepanne (Invent. v. Br. 3, 325; 326), dat dezelfde beteekenis heeft.
http://wnt.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M052127&lemma=pa…
betekenis 3

Er wordt betaald voor het fatsoen (het maakloon) en de pannen met bijlegsel van metaal, in totaal 36 pattecons (van 48 stuivers) ofwel 86 brabantse guldens en 8 stuivers.

Pros Vandebroek zei op ma, 02/17/2020 - 19:56

Dank voor de aanvullingen en verduidelijking. De pannen zouden echter ook de recipienten kunnen zijn waarmee het gesmolten brons van de smeltoven werd overgebracht naar de klokvorm. Het gaat hier immers over rondtrekkende Loreinse klokkengieters, die ter plekke de klokken goten en die in een dorp dus niet over een vaste smeltinstallatie met vaste kanalen naar de klok beschikten.

ChrisvD zei op ma, 02/17/2020 - 21:35

Dat heet volgens mij smeltkroes, waarin je het brons smelt en van waaruit je het overgiet in de vorm.

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.