Onduidelijk is mij of het lijstje onder de namen van dit stuk ook bij de tekst horen.
Met groeten,
Elsa
Nederlandse goudsmid naar Frankrijk
Een spannend stukje over Verbeke, een goudsmid, die naar Frankrijk reist (misschien). Wie kan mij helpen met een transcriptie en/of vertaling? Vervolgstukje komt hier onder te staan.
Met veel groeten en hartelijk dank,
Elsa
Reacties (10)
Lastig stuk, waaruit ik tot nog toe afleid dat twee getuigen, van wie de eerste Adriaen Verbeke is, getuigt inzake een gevangen Jan, goudsmid uit Parijs. Het wordt me niet helemaal duidelijk waar of waarom deze gevangen zit en of het getuigenissen in diens voordeel of diens nadeel zijn.
die ru = waarschijnlijk samenvoeging van 'die rue'. De straatnaam kon ik nog niet traceren, omdat veel straatnamen in Parijs in de loop der eeuwen veranderd zijn, vooral tijdens en na de Franse Revolutie. Van de naam Sint Jacops Cruys vermoed ik dat deze verwijst naar de Tour Saint-Jacques. Aanvullingen en verbeteringen welkom.
quinta martii {=5e van maart}
Adriaen Verbeke goudtsmit oudt omtrent XXXVI jae[re]n
deposuit ... iuramento ... ... aurifabr[icus] {=goudsmid}
P[ar]isien[sis] {=van Parijs} Jann ... captivum {=gevangen} ... dat [com][paran]t ... omtrent een
jair geleden hij 'tgen[oemde?] ge[re]kent heeft den voirsc[hreven] Janne en[de] noch
omtrent drie maenden geleden hij deposant totten huyss[en]
vand[en]zelven bynnen Parijs genaempt dieru Vla...
bij Sint Jacops Cruys ald[aer] geweest en[de] alzoo wel weet dat hij
een goudtsmit van ... v[oor]g[enoemd] en[de] dair voirn tot Parijs is gegaen
wordt en[de] de zelve deposant Jan hem deposant alsvoren
... dat hij nae Haollant toecoment soude in cortten
tijden.
een goudtsmit van eeren
het bovenste deel van scan 2:
wel weet dat hij een goudsmit is, ende ... gesle.. ende
... omgaet ende dat Jan Nootman zijn zwagher te
parijs tsijne huijse gelogeert is, ende hun ... verclaerde
dat de vors. gevangene corts van ... commen soude
meester ... van den ...
Cornelis Janss.
Peter van den braken lijewaders
stukje onderaan scan 1
Meester
Henrick de ..ouwere cleermaickere omtrent XLVIII jaeren
deposant ut supra, dat de voirs. Jan gevangene omtrent
een jaer geleden ten huijse van hem gelogeert is geweest
vier oft zesse nachten ende aldan eerlijk geleeft heeft ende
Ha, helemaal deel 2 vergeten :(
Met dank aan Andreas en een paar aanvullingen, maar de naam van de eerste moet ik ook schuldig blijven
wel weet dat hij een goudsmit is, ende met gesteente ende
ringen om[m?]gaet ende dat Jan Nootman zijn zwagher te
Parijs tsijn[en] huyse gelogeert is, ende hem oick vercleerde
dat de vors. gevangene corts nae Hollant commen soude
meester ... van den ...
Cornelis Janss.
Peter van den braken lijewaders
Houwere
Eerste stukje: mag ik hier dus uit opmaken dat Verbeke eerder in hetzelfde jaar bij Jan Nootman op bezoek is geweest in Parijs (waarschijnlijk vlakbij de Tour Saint-Jacques)? Context over de gevangene lijkt inderdaad te ontbreken. Dit archiefstuk komt uit Antwerpen.
De locatie, Tour Saint-Jacques, kan goed kloppen. Uit een boek over Franse edelsmeedkunst heb ik begrepen dat veel goudsmeden in deze periode hun woning/werkplaats vestigden op de Pont au Change, wat hier precies achter ligt (zie bijgevoegd kaartje van Truschet en Hoyau, 1552). Echter zegt dat nog niet alles over de activiteiten van de Vlamingen daar.
Heel hartelijk bedankt,
Elsa
Op Internet vond ik dit: https://rkd.nl/artists/506639. Ik denk dat dit een vergelijkbaar geval is en dat Adriaen getuigde ten gunste van iemand die hij uit Parijs kende en aan wiens goede bedoelingen blijkbaar werd getwijfeld (is hij daarom gevangen gezet?). Ik was in dit lastige handschrift nog lang niet zo ver gekomen als hierboven. Weer bijgeleerd! Maakt voor de interpretatie verder niet uit, maar ik neem aan dat Peter van de Braken die mede ondertekent lijnwader is. Mooi kaartje van Parijs! Succes!
Ja, klopt, dat is dezelfde figuur (door collega van mij ingevoerd). Ik ben met een onderzoekje naar hem (en schoonfamilie) bezig. Mocht de familienaam nog eens voorbij komen in de Nederlandse context in deze periode, dan hoor ik het graag! Heel hartelijk bedankt aan iedereen. Elsa
Elsa,
Wat ik uit de tekst afleidt, is dat de gevangene kennelijk handelsbetrekkingen onderhield met Adriaen Verbeke en dat Adriaen zelf nog drie maanden voor de datum van deze akte bij de gevangene in diens huis in Parijs verbleven heeft. Op basis van de tekst vermoed ik dat de zwager van Adriaen, Jan Nootman, ten tijde van deze verklaring zelf nog te gast is in het huis van de gevangene.
Elsa
zei op vrijdag 15 maart 2024 - 19:08