Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

Middeleeuws manuscript als boekband

Om dit boek uit 1631 is een Middeleeuws manuscript met een liturgische tekst gebruikt als boekband. Met op de achterzijde ook een lied met muzieknoten. Graag zou ik achterhalen om welke tekst(en) het gaat

Reacties (6)

Andreas zei op zo, 01/02/2022 - 15:21

Ik zie flarden uit volgend werk in het linker gedeelte en de eerste zin van de rechterkant. Het zet je alvast op weg...

 

Pange, lingua, gloriosi proelium certaminis
et super crucis trophaeo dic triumphum nobilem,
qualiter redemptor orbis immolatus vicerit.

De parentis protoplasti fraude factor condolens,
quando pomi noxialis morte morsu corruit,
ipse lignum tunc notavit, damna ligni ut solveret.

Hoc opus nostrae salutis ordo depoposcerat,
multiformis perditoris arte ut artem falleret
et medelam ferret inde, hostis unde laeserat.

Quando venit ergo sacri plenitudo temporis,
missus est ab arce patris natus orbis conditor
atque ventre virginali carne factus prodiit.

Vagit infans inter arta conditus praesaepia,
membra pannis involuta virgo mater adligat,
et pedes manusque crura stricta pingit fascia.

Lustra sex qui iam peracta tempus implens corporis,
se volente, natus ad hoc, passioni deditus,
agnus in crucis levatur immolandus stipite.

Hic acetum, fel, arundo, sputa, clavi, lancea;
mite corpus perforatur; sanguis, unda profluit,
terra pontus astra mundus quo lavantur flumine.

Crux fidelis, inter omnes arbor una nobilis,
nulla talem silva profert flore, fronde, germine,
dulce lignum dulce clavo dulce pondus sustinens.

Flecte ramos, arbor alta, tensa laxa viscera,
et rigor lentescat ille quem dedit nativitas,
ut superni membra regis mite tendas stipite.

Sola digna tu fuisti ferre pretium saeculi
atque portum praeparare nauta mundo naufrago,
quem sacer cruor perunxit fusus agni corpore.

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Pange_lingua_gloriosi_proelium_certaminis

Otto Vervaart zei op di, 01/04/2022 - 11:27

Beste Paul, het gedeelte in rood is de rubriek met aanwijzingen voor verdere gebeden en handelingen, maar de foto is nogal onder een hoek genomen. Ik zie dat er bijvoorbeeld een Pater noster moet worden gebeden, maar verder gaat het wat moeizaam.  Zou je een tweede foto kunnen plaatsen waarop de voorzijde frontaal te zien is?

Otto Vervaart zei op di, 01/04/2022 - 13:10

Het eerste rode woord was me eerst onduidelijk: Salutata et reposita / in suo loco descendens pontifex / ante alatare inclinet se .... / confessionem Qua finita iterum / elevevans se ... dicet dicat ... / tamen quod ... audiatur? Oremus / praeceptis salutaribus etc. Pater noster et libera / nos. Deinde dicat ........

Vanaf de laatste puntjes is het nu te veel raden. Er is sprake van een pontifex, een bisschop, verderop zie ik een sacerdos, een priester. Het zou dus een fragment van een zogeheten pontificale kunnen zijn. Pange lingua is de hymne voor Sacramentsdag. Een zoekactie in het Corpus Corporum, http://www.mlat.uzh.ch/home, een database voor Latijnse teksten uit de Oudheid en Middeleeuwen, toont dat de rubriek gebaseerd is op een oude liturgische rubriek voor Witte Domderdag die begint met Qua salutata et reposita, maar de aanwijzingen zijn toch duidelijk anders. Op Witte Donderdag wordt er een kruishymne gezongen voorafgaand aan de bewuste rubriek. De datering van het handschrift is een volgende vraag, ik zal de schriftsoort nader bekijken.

Otto Vervaart zei op di, 01/04/2022 - 14:18

Enkele correcties: er zijn meerdere versies van het Pange lingua. De versie in dit fragment hoort thuis op Goede Vrijdag. Behalve om een pontificale zou het qua type handschrift

om een missale, een ordo of een ordinarius kunnen gaan.

Net boven de rubriek staat: Gloria aeterno patri pro salute posita gloria unico eius qui creavit omnia spirituique sancto in sempiterna secula. Crux fidelis inter omnes. Gloria aeterno patri staat in de Cantus-database op Goede Vrijdag, zie https://cantus.uwaterloo.ca/chant/684124Crux fidelis in deze volgorde van gezangen hoort bij de kruisverering op Goede Vrijdag.

Otto Vervaart zei op ma, 01/10/2022 - 15:07

Met enige vertraging en excuses voor de rommelige typografie van mijn laatste bijdrage hier nog een opmerking over het schrift en de datering. Het schrift is in ieder geval een textualis en als datering van dit fragment denk ik aan de vroege vijftiende eeuw. Hopelijk meldt de vragensteller zich alsnog hier met meer informatie over de boekband en de foto recht van voren die bestudering zal vereenvoudigen, bij voorbaat dank daarvoor!

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.