In 4de graad bloedverwantschap
Bijgaand een huwelijk te Den Dungen dat deels in het Nederlands, en deels in het Latijn is, welke lastig te lezen is, en ik mis een deel, waarschijnlijk wordt hier beschreven wie dispensatie voor het huwelijk gegeven hebben. Het is het laatste huwelijk op de pagina.
Wie kan de tekst aanvullen en nakijken?
Het betreft het kerkelijk huwelijk (RK) tussen Maria Rutten van Geffen en Leendert Dirck Leenders te Den Dungen op 10 sep 1702. De datum zelf is lastig te lezen; de genoemde datum is die van de NL-talige inschrijving (In het Nederduits gereformeerde boek, als officieel huwelijk).
Ik heb gevonden:
10e septemb(er) sijn wettelijck versaempt in den houwelijcken staet Lenaert Dierickx & Mari Rudger van Geffen cum dispensatione in 4 consanguinitatis gradu a….
Getuijg(en) B.B. Jan van der Donck & Willem Henderickx
In 4de graad bloedverwantschap
Het Latijn volgt tamelijk verrassend, en lastig leesbaar, vooral de namen: (....) a reverendo venerabili Petro Zo... / regis suae majestatis in magno consilio Mech- / linie consiliario .... [con-, d-??] , vix g.. / Anglico zuijl?? rogatus ... ... obtenta.
Meestal wordt er een geestelijke genoemd die de dispensatie heeft verleend, maar dat hier een raadsheer van de Grote Raad van Mechelen wordt genoemd lijkt mij opmerkelijk. De datum in de marge is inderdaad 10, er staat i0. Voor het leesgemak hier ok ene detailopname met opgefrist con trast (gammacorrectie).
Ik kwam tot nog toe tot het volgende, mede ook omdat enkele inschrijvingen er boven een soortgelijke vermelding staat. In deze inschrijving kan ik echter het woord Anglico niet echt plaatsen. De geestelijke die de vrijstelling verleende, was Pieter Gova(e)rts, zie voor meer over deze geestelijke http://www.biografischportaal.nl/persoon/56401172.
Wat betreft de datum zou ik als eerste denken aan 15 september, maar dat is inderdaad minder waarschijnlijk, aangezien huwelijken doorgaans op de zondagen gesloten werden en 15 september 1702 een vrijdag was, terwijl 10 september 1702 inderdaad een zondag was.
10 september sijn wettelijck versaempt in den houwelijcken
staet Lenaert Dierickx ende Mari Rudgers van Geffen
cum dispensatione in 4 con-
sanguinitatis gradu a reverendissimo Domino Petro Govaerts
regiae suae maejesti in magno consilio Mech-
liniae consiliario ecclesiatico Vir ... (of: Hic quali?).
Anglico Episcopatus Sylvae Ducis etc obtentam
Getuijg(en) B.B. Jan van der Donck & Willem Henderickx
Volgens mij is de vertaling van het Latijnse deel, maar ik hoor graag Otto's mening:
met vrijstelling in verband met bloedverwantschap in de vierde graad verkregen via de allereerwaardigste heer Petrus Govaerts, kerkelijk raadsheer in de Grote Raad van Mechelen van Zijne Koninklijke Hoogheid, hier als gezant van het bisdom Hertogenbosch etc.
@René, aha, nu zie ik het geheel, het gaat om een priester die ook kekrelijk raadsheer was in de Grote Raad. De andere doopinschrijving met dezelfde priester is net wat duidelijker, het gaat inderdaad om ecclesiastico en daarna vicario generali, gevolgd door Apostolico, de p is weer netb anders dan in episcopatus...
Petrus Govaerts (1644-1726) was een hoge geestelijke, raadsheer te Mechelen vanaf 1689 en sinds 1701 apostolisch vicaris van het bisdom Den Bosch, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus_Govarts .
Chapeau heren, voor het oplossen van deze lastige tekst (met afkortingen in het Latijn).
Om met Johan Cruijff te spreken: 'Je gaat het pas zien als je het doorhebt' :) Dankzij de aanvulling van Otto zie ik nu ook de betekenis van de andere afkortingen.
Dankzij de ontcijfering van de Latijnse tekst is het me gelukt een transcriptie te maken van het huwelijk van haar zus Jenneke, die twee jaar later trouwt op 13 juli aldaar, ook met een dispensatie. De tekst was ietsjes anders hier anders, maar op te lossen:
Huwelijksinschrijving (RK): 13 julij sijn wettelijck (ver)saempt in den houwelijcken staet Jan Geurt Meulenbroek & Jenneke Rutten van Geffen cum dispensatione in 4 consanguinitatis gradu simplici obtena(m) a reverendissimo Domino Petro Govaertio vic(ario) g(ene)r(a)li Episcopatus Buscoducensis. Getuijgen Peter Jan Ooms & Henderick Lucassen van Esch.
obtenta (ablativus) behoort bij dispensatione. Het boogje is geen nasaalstreep maar geeft aan of de klinker lang of kort moet worden uitgesproken, in dit geval bij de ablativus lang.
Dank voor de verbetering.
En de ablativus... kan ik me nog herinneren van de lessen Latijn vroeger, in het 2e jaar, en voor mij laatste jaar. Toen werden de teksten wat lastiger weet ik nog.
Louis v. V.
zei op dinsdag 6 augustus 2024 - 12:39