Forum
Jos Maas
zei op 23 november 2018 om 09:59Ik heb geprobeerd het protocol uit de titel te transcriberen, maar ben op zoveel moeilijkheden gestuit, dat ik de inhoud niet goed kan duiden. De afkortingen, enkele termen en een deel in het latijn leveren mij - voor mij - onoverkomelijke problemen op, zie onderstaande transcriptie . Onduidelijkheden heb ik met rechte haken - [ ] - aangegeven. Waar ik niet zeker ben of ik correct gelezen heb heb ik dat met een vraagteken aangegeven. De latijnse tekstdelen heb ik niet expliciet als problematisch aangegeven. maar zijn dat wel. En dan ken ik ook enkele notariaats-technische begrippen niet, zodat ik met inhoudelijke hulp hierbij gebaat ben.
Hier volgt wat ik van de transcriptie gemaakt heb:
affgaen: van tochte
[CK]
79
Dirckje van Oers weduwe wijlen Jan Seuwen in sijn leven beurtschipper alhier, [] de tochte haer als langstlevende competeren? in alle soodanighe erfthaeffelijcke goederen [uit|mit][] een schip voor soo veel haeren [] man ten huijwelijck tredeñ? met te [] compte: heeft aengebracht ende sij [] conthoralen?, staende den [] huijwelijcke mochten hebben aengekocgt?, heeft sij mits desen wettelijck gecedeert ende afgegeven Johanna haere dochtere bij den [] Seuwen in huijwelijck verweckt postestric: promittene cum prad: []: super oiã []abenda ratim servare et oei~ oblig: []jmpet: ex parte sui deponere, testes ut intra datim den sestienden augustus seventien hondert seventien terwijlen de clock twaelf uijre was staent.
Thomas Huberts
[] Hasevoe[]
mg p
Liiis: Cross[[]s
[CK]
Dank voor elke vorm van hulp.
Reacties (22)
Met uitzondering van het Latijn, hierbij mijn transcriptie. Hopelijk maakt het meer duidelijk
Dirckje van Oert, weduwe wijlen Jan Seuwen, in sijn leven beurtschipper alhier [], de tochte haer als lanxstleven competerende in alle soodanighe erfhaeffelijcke goederen, mitsgaders een schip voor soo veel haeren voorsz. man ten huywelijck tredende mette voorsz. comparante heeft aengebracht ende sij voorsz. conthoralen, staende den voorsz. huywelijcke mochten hebben aengekocht, heeft sij mits desen wettelijck gecedeert ende overgegeven Johanna haere dochter bij den voorsz. Seuwen in huywelijck verweckt [...] datum den sestienden Augustus seventien hondert seventien, terwijlen de clock twaelf uyren was slaende.
Een begin:
Dirckje van Oers weduwe wijlen Jan Seuwen in sijn leven beurtschipper alhier, enkel de tochte haer als langstlevende competerende in alle soodanighe erfthaeffelijcke goederen uit| een schip voor soo veel haeren irsten man ten huijwelijck tredende met te irste comparante heeft aengebracht ende sij [] conthoralen?, staende den irsten huijwelijcke mochten hebben aengekocht, heeft sij mits desen wettelijck gecedeert ende afgegeven Johanna haere dochtere bij den voorschreven Seuwen? in huijwelijck verweckt vestiture /
In wat moderner Nederlands
Dirckje van Oers weduwe van Jan Seuwen , tijdens zijn leven beurtschipper alhier, bezat enkel de tochte welke haar als langstlevende toekwam ( tocht = vruchtgebruik : vruchtgebruik: vermogensrecht - zakelijk recht om het eigendom van een andere persoon te mogen gebruiken en daarvan de vruchten te mogen genieten.
En wel het vruchtgebruik wat haar erfelijk toekwam na het overlijden van haar man, met name de opbrengst uit| een schip dat haar eerste man, toen hij in huwelijk trad met de eerste comparante ( Dirckje van Oers) in het huwelijk heeft ingebracht en uit de goederen welke zij nadien samen in hun huwelijk hebben aangekocht, heeft zij ( =Dirckje van Oers) met deze wettelijl gecedeert ende afgegeven c(cederen =levering van een tegen één of meer personen uit te oefenen recht, waarbij een akte en mededeling aan die personen door de vervreemder of verkrijger noodzakelijk is; overdragen van een recht )op naam van.Johanna , dochter van Dircje van Oers en Jan Seuwen
Daarna volgt ( in Latijn) de officiele overdracht ( tenminste dat begrijp ik er uit. )Maar ik ken ook alleen wat potjeslatijn, dus de werkelijke vertaling hiervan laat ik graag over aan anderen.
herstel :waar ik irste schreeft moet zijn voorschreven
Beide heren, zeer bedankt.
Ik heb met een restje kennis latijn en een LN-woordenboek nog enkele termen proberen te ontcijferen. Misschien met gevaar om iemand op het verkeerde been te zetten toch een aanknopingspunt voor andere helpers?
"possestric: promittens cum prae: []: super omnia []abenda ratim servare et omnes oblig: []jmpet: ex parte sui deponere, testes ut intra datim (datum?) ..."
possestric: = iets als 'bezittingen'
promittens = belovend
super omnia []abenda = iets als 'over alle bezittingen'?
servare = bewaren
omnes oblig: (obligationes?) = iets als alle plichten of verplichtingen
ex parte sui = uit haar deel
deponere = in bewaring geven, toevertrouwen
datum = gegeven
verweckt | & effestuc[avit]?
promittens [...] super omnia & habenda ratum servare et omnem obligationem et impetitionem ex parte sui deponere
"belovend [...] met alles wat zij heeft en zal hebben (de overdracht) van waarde te houden en elke verplichting en aanspraak af te doen"
Vgl. Het Bosch' Protocol. Een praktische handleiding. Samenstelling Geertrui Van Synghel.
Staat deze akte online? Dan graag een link naar de betreffende tekst.
ex parte sui = harerzijds
@Pauwel: weer een paar stappen verder, bedankt! De link naar de index - inclusief de scan is: https://denboschpubliek.hosting.deventit.net/detail.php?nav_id=3-1&id=12...
Hartelijk dank. Ik herstel even een foutje en vul verder aan.
promittens cum praedicto tutore super omnia et habenda ratum servare et omnes obligationem et impetitionem ex parte sui deponere
belovend met voornoemde voogd, met alles wat zij heeft en zal hebben, [dit] van waarde te houden en alle verplichting en aanspraak van haar kant af te doen
effestuc. kan ook de afkorting zijn evan effestucando resignavit, heeft plechtig afstand gedaan
Van die voogd is wel een beetje vreemd, want die kan ik in de voorgaande tekst niet ontdekken.
Of staat de voogd in regel 2 achter het woord alhier boven de regel ingevoegd? Mogelijk staat daar ^cum tutore^.
# Pauwel
Daar zou inderdaad cum tutore kunnen staan. Is wel logisch.
Ik had al twijfel over mijn lezing van "" enkel"" .
Cum tutore kende ik nog niet ( nu wel!) Voortschrijdend inzicht :-)
Slim, die tutor, de betrokken dochter Joanna is bij het opstellen van het protocol krap drie maanden oud.
Ik zit nog wel met effestucando, het zou dan de ablativus van het gerundivum van effestucare zijn, maar het werkwoord effestucare kan ik nergens terug vinden, niet in mijn eigen Muller-Renkema-woordenboek, maar ook niet op de woordenboeken op het internet. Het enige aanknopingspunt in Muller-Renkema is 'festuca', dat 'het stokje' is 'waarmee de assertor (=bevrijder) de slaaf bij de vrijlating aanraakte'. Dit zou dan op een ceremonie, iets plechtigs kunnen duiden, en wellicht daardoor op 'plechtig', zoals Pauwel voorstelt.
Als de laatste eindjes gevonden zijn, zijn heel wat andere protocollen ineens leesbaar geworden. Selecteer de protocollen maar eens op 'tocht', dan zie je dat het om standaarduitdrukkingen gaat. Zie bij voorbeeld: https://denboschpubliek.hosting.deventit.net/detail.php?nav_id=10-1&posi... . Helaas hebben die andere protocollen mij nog niet geholpen om de lastige woorden te ontcijferen.
http://ducange.enc.sorbonne.fr/effestucando
https://archive.org/details/JanFrederikNiermeyerMediaeLatinitatisLexicob...
s.v. exfestucare, festuca, festucare, festucatio
http://gtb.ivdnt.org/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=15503&lemmoder...
Van Synghel (zie boven) vertaalt effestucando resignare met ‘door middel van de halm afstand doen van’
Vraag Google eens naar ‘halmwerpen’.
Slim, die tutor, de betrokken dochter Joanna is bij het opstellen van het protocol krap drie maanden oud.
@ Jos Maas
Ik vermoed dat Dirckje van Oers zelf die voogd nodig had. Ook weduwen waren blijkbaar "handelingsonbekwaam". In de aktenverzameling van Van Synghel (zie boven) treedt, in de akten 35 en 36, de weduwe van Jan van Gelre op met een voogd. In akte 35 staat in regel 1 'cum tutore' boven de regel ingevoegd.
Bedankt voor de link naar Du Cange, Pauwel! Zal me zeker in de toekomst nog van pas komen. Grappig, dat festuca zelf ook in Du Cange is terug te vinden, met een 'moderne' (t.o.v klassiek latijn) versie van de oorspronkelijke betekenis.
Ik denk dat je gelijk hebt met het voogdijschap van Dirckje, ik had iets te twintigste eeuws gedacht.
Nu de naam van Van Synghel al zo vaak voorbij is gekomen, heb ik haar boek besteld - waar De Slegte al niet goed voor is.
Ook de twee andere links vind ik erg nuttig. Ik kende ze niet, maar zal er mijn voordeel mee doen.
Ah, leuk te horen!
geweldig, die zoekfunctie!
https://denboschpubliek.hosting.deventit.net/resultaten.php?nav_id=4-0
hulp gevraagd bij een 'bosch protocol' uit 1717 over het afgaan van de tocht