Graag uw hulp bij deze vestbrief uit 1604

Ik ben er niet helemaal uitgekomen, Zie het svp als een 1e resultaat dat anderen kunnen aanvullen.
3e alinea
...? quam de manhafte Philips Caron
soon van Jan Caron van Coomen by Ryssel geboren, capiteyn
over een compagnie voetknechten ten dienste vande
Geunieerde Provintien in d’een parthye, ende seigneur Geerard
Hamermans wachtmeester vande borgerye deser stadt ende Jan
Adriaenssen Verheyden beyde als neven ende naeste vrienden
tesaemen inden naeme van Indich /Judich omtrent achthien jaeren
Jannen omtrent sesthien jaeren, Cornelien omtrent vyfthien
jaeren ende van Jacoppen omtrent derthien jaeren respective
ontsynde des voorschreven Philips Caron kynderen, daer moeder
aff was Anneken Philips Janss dochter in d’andere,

@iedereen :
Vraag mij af; met kleine verschillen met vorige transcriptie  :
regel 3 een « compaignie » ;
regel 4 kan ook « sieur » ;
regel 5 volgens mij, geen « m » van «Hamermans » maar Havermans (of Hanermans) ;
regel 6 « Adriaenssoon » Verheijden
regel 10 out sijnde

@ Joyce Pennings : tip voor y/ij (op 14 september 2017 om 17:19)
en overal « ij » uitsluitend voor « Rysel », « capiteyn » en « kynderen ».
Is dit correct ?

mvg

@ Herman Caron
Aan alleen de 3e alinea op blz 158 heb je niet zoveel
De akte gaat verder op blz 159 en eindigt bovenaan op blz 160.
Ik heb er een snelle transcriptie van gemaakt. Enkele woordjes twijfel ik over, zie de (?) En misschien niet over letterlijk gevolgd en gekozen tussen sijn/ zijn en maer/maar e.d. Maar zo heb je wel een idee waar het over gaat.

blz 158 3e alinea
...? quam de manhafte Philips Caron
soon van Jan Caron van Coomen by Ryssel geboren, capiteijn
over een compagnie voetknechten ten dienste vande
Geunieerde Provintien in d’een parthije, ende seigneur Geerard
Havermans wachtmeester vande borgerije deser stadt ende Jan
Adriaenssoon Verheyden beijde als neven ende naeste vrienden
tesaemen inden naeme van Indich /Judich omtrent achthien jaeren
Jannen omtrent sesthien jaeren, Cornelien omtrent vijfthien
jaeren ende van Jacoppen omtrent derthien jaeren respective
ontsijnde des voorschreven Philips Caron kijnderen, daer moeder
aff was Anneken Philips Janssoon dochter in d’andere,
vervolg blz 159
verclaerden en bekenden van ende aengaende de goede schulden ende wederschulden, daer de voorschreven Anneke alnu omtrent dertigh jaeren geleden vuijtgestorven is ende van donderkont ( de ander kant) van de voorschreven kijnderen vrimmelt? ende vriendelijk met malcanderen geaccordeert ende overcomen te zijn in manieren naebeschreven:
Te weten alsoo de voorgenoemde Philips Caron bij zijne eede heeft verclaert dat als wanner zijn voorschreven huisvrouw quam te overlijden, hij Caron ende zijn huisvrouw veel meer schuldich waeren als zij middelen of goets hadden, als te dier tijts maer sergeantwesende van een compagnie ,behalve dat hij als doen oock belast bleef mette voorschreven vier kijn deren die als alsdoen noch all jonck waeren ende hij tot noch toe eerlijck heeft opgebracht ende mede doen leren, dat oversulcx de vornoende Philips Caron sal hebben ende blijven behouden, alle de goederen die hij tegenwoordig is hebbende, ende daertoe de voorschreven kijnderen ennichsins souden mogen gerecht zijn, geen vuijtgescheiden, om sijnen vrijen wille daer mede te mogen doen, midts alle de onproffijtelijken vuijtschulden vanden voorschreven sterfhuijse betaelende.
Ende daerenboven sal hij Caron de voorschreven zijn vier kijnderen voorts onderhouden ende opbrengen moeten, soo in eten ,drincken,cleedinge, reedingen? als andersints, sieck ende gesont,elck tot szijn jaeren toe, ende hen oock te wijsen wegen leeren ende tracteren ijgekijck een goeden vader sijn kijnderen schuldich is ende behoort te doen. Ende hen oock te doen leeren een ambacht oft hantwerck, daartoe elck nut ende bequaam sal schrijven te wesen.
Ende daarboven heeft de voorschreven Philips Caron gelooft ende gelooft bij deze de voorgenoemde sijn vier kijnderen in zijn achtergelaten goederen so veel ende diep? te laten paeten ende succederen, als enigen van sijn kijnderen die hij nog sal mogen verwecken sonder dat hij anderssins ende nijet sal dienen buijtalicken? ( betalen?) Allet met voorwaerden ende expresse conditie dat de propreteijt ende baten die alnu souden mogen wesen aan thijns ende erve met al sijn toebehoorte staen tot Breda in de Kerckstraete neven t huijs ende erve genaemt die Halfmanne ( Halve Maan?) op déen zijde ende t huijs ende erve genaemt “Die Lijnde” op dándere zijde, de voorschreven kijnderen moederswegen gecomen, ende albnu gerenmiteert? sijnde sal wesen, dij comen tot proffijt van de voorschreven vier kijnderen oft honnen naecomelingen, maer de verbeteringrn die hij Caron daer soude mogen doen sal wezen ten proffijtte van den genen die men bemijnden sal, daertoe den landrecht alhier gericht te zijn. Verbijnnende de voorschreven
vervolg blz 160 : Philips Caron voor alle tgene daer in hij gehouden is voorschreven hem zelve ende alle zijn goederen, roerende ende onroerende, tegenwoordige ende toecomenden, allet sonder arglist .
Actum anno XVIc ende vijve XXVII dagh in october ( 27-10-1605). Hijer af extract.

even een hinderlijke typefout verbeteren : paeten ende succederen
moet zijn paerten ( in de zin van :parten / oftewel delen)

Ik maakte nog een storende fout: Actum anno XVIc ende vijve (1605)
moet zijn: Actum anno XVIc ende vijer (1604)

Haastige spoed.... zelden goed.

Allen bijzonder hartelijk dank voor de snelle reacties! En in het bijzonder dhr Geurts. Heb even volledig gemist dat de akte 2 pagina's door liep, maar dat krijg je als je eea niet kan lezen. Wat een schat aan informatie komt hier uit naar voren, ongelofelijk.

Vat ik de vestbrief zo goed samen?

Philips Caron, zoon van Jan Caron van Komen bij Rijssel, kapitein in het leger, is gekomen als de ene partij. Zijn neven Geerard Havermans en Jan Adriaenssoon Verheyden in de naam van de 4 kinderen Judith (18 jaar), Jan (16 jaar), Cornelis (15 jaar) en Jacob (13 jaar) zijn de andere partij. Anneken Philips Janssoon dochter was de (huis)vrouw van Philips die 30 jaar daarvoor gestorven is. Deze liet 2 huizen na in Breda aan Philips. Philips neemt op zich om zijn 4 kinderen dagelijks te onderhouden, en opleiding te regelen/betalen, inclusief lezen en schrijven. Hij laat zijn (on)roerende bezittingen inclusief 2 huizen, na aan hen en hun kinderen.

Datum vestbrief: 27-10-1604.

En als ik me niet vergis, is dit mogelijk het portret van Philips (de) Caron hier in 1619 op 56-jarige leeftijd:

http://collectie.boijmans.nl/nl/object/1947/Portret-van-Philips-de-Caro…

Er is sprake van maar één huis, namelijk het huis gelegen tussen het huis ""De Halfmanne"" en het huis "Die Lijnde"

Of Philips Caron dezelfde is als waar je link naar verwijst durf ik niet te zeggen. Lijkt me afgaande op de afbeelding een belangrijk man ( rijk?) terwijl jou Philips Caron aangeeft op het moment van overlijden van zijn vrouw meer schulden te bezitten dan eigendom Maar misschien heeft ie zich "verbeterd" Zo is hij opgeklommen van destijds sergeant naar kapitein ( als ik het goed interpreteer)

Effe opletten collega's: Anneke is niet dertig maar "derthien" jaar geleden gestorven... zo niet klopt de leeftijd van de kinderen helemaal niet...

Later nog wat meer..

Johan, dank voor je kritisch meelezen 30 of 13 , dat maakt nogal een verschil.
En ja er staat duidelijk derthien.
Benieuwd wat er nog meer volgt...

Et voilà...

1.Loeker. Piggen. Quam de manhafte Philips Caron
2.soon van Jan Caron van Coomen by Rijsel geboren, Capiteijn
3.over een compagnie voetknechten ten dienste vande
4.geunieerde provintien in deen parthije, ende seigneur Geerard
5.Havermans wachtmeester vande borgerije deser stadt ende Jan
6.Adriaenssoon Verheyden beijde als neven ende naeste vrienden
7.tesaemen inden naeme van Judich omtrent achthien jaeren
8.Jannen omtrent sesthien jaeren, Cornelien omtrent vijfthien
9.jaeren ende van Jacoppen omtrent derthien jaeren respective
10.out sijnde des voorschreven Philips Caron kijnderen, daer moeder
11.aff was Anneken Philips Janssoon dochter in dandere,

12.verclaerden en bekenden van ende aengaende de goeden
13schulden ende wederschulden, daer de voorschreven Anneke alnu
14.omtrent derthien jaeren geleden vuijtgestorven is ende
15.van donderhout van de voorschreven kijnderen minnelijk ende vriendelijk
16.met malcanderen geaccordeert ende overcomen te zijn
17.in manieren naebeschreven:Te weten alsoo de voorgenoemde
18.Philips Caron bij sijnen eede heeft verclaert dat als wanneer
19.sijne voorschreven huisvrouw quam te overlijden, hij Caron ende
20.zijn huisvrouw veel meer schuldich waeren als zij middel
21.oft goets hadden, als te duertijt maer sergeant wesende
22.van een compagnie, behalven dat hij als doen oock belast
23.bleef mette voorschreven vier kijnderen die als alsdoen noch
24.alle jonck waeren ende hij tot noch toe eerlijck heeft
25.upgebracht ende mede doen leeren, dat oversulcx de voornoemde
26.Philips Caron sal hebben ende blijven behouden, alle de
27.goeden die hij tegenwoordelijk is hebbende, ende daertoe
28.de voorschreven kijnderen ennichsins souden mogen gerecht zijn,
29.egeene vuijtgescheyden, om sijnen vrijen wille daer mede
30.te mogen doen, midts alle de onproffijtelijke vuijtschulden
31.vanden voorschreven sterfhuijse betalende.Ende daerenboven
32.sal hij Caron de voorschreven sijne vier kijnderen voorts onderhouden
33.ende opbrengen moeten, soo in eten, drincken, cleedinge,
34.reedinge als andersints, sieck ende gesont elck tot zijne
35.jaeren toe, ende hen oock te wijsen wegen leeren
36.ende tracteren gelijck eene goeden vader sijnen kijnderen
37.schuldich is ende behoort te doen ende hen oock te
38.doen leeren een ambacht oft ander hantwerck daar toe
39.elck nut ende bequaem sal schijnen te wesen. Ende
40.daerenboven heeft de voorschreven Philips Caron gelooft ende
41.gelooft bij desen de voorgenoemde sijne vier kijnderen In sijn
42.achtergelaten goeden soo veel ende diep te laten paerten
43.ende succederen, als ennige van zijn kijnderen die hij noch
44.sal mogen verwecken zonder dat hij hen anderssins
45.nijet sal derven vuytreycken. Allet met voorwaerde
46.ende expresse conditie dat de proprieteijt ende baten
47.die alnu soude mogen wesen aen thuijs ende erve met
48.alle zijn toebehoorte staende tot Breda in de Kerckstrate
49.neven thuijs ende erve genaemt die Halfmane op
50.deen zijde ende thuijs ende erve genaemt Die Lijnde
51.op dander zijde, de voorschreven kijnderen moederswegen
52.gecomen, ende alnu geeniceert sijnde sal wesen ende
53.comen tot proffijt van de voorschreven vier kijnderen oft honnen
54.naecomelingen, maer de verbeteringe die hij Caron daer
55.aen soude mogen doen sal wesen ten proffijtte van den
56.genen die men benijnden sal, daertoe nae den landrecht
57.alhier gericht te zijn. Verbijnnende de voorschreven

58.Philips Caron voor alle tgene daer in hij gehouden is
59.voorschreven hem selven ende alle sijn goeden, ruerende ende
60.onruerende, tegenwoordige ende toecomende,
61.allet sonder arglist. Actum anno XVIc ende vijer XXVII dagh in october ( 27-10-1605).
62.Hijer af extract.

1. Jan de Loeker en Dionys Piggen: schepenen van de stad Breda.
5. Gerard Havermans: destijds griffier en wachtmeester te Breda
15: donderhout: lees: het onderhoud
34: reedinge: verzorging
52: geëniceerd: bekend gemaakt

Sorry,
lijn 61: 1604 natuurlijk !...

@ Johan.
Mooi . Dankjewel. Heb ik weer wat nieuws geleerd . geënniceerd kende ik niet, en woorden die je niet kent zijn altijd lasting te lezen. Nu bij teruglezen zie ik het duidelijk staan. En donderhout was ook al zo'n struikelblok voor mij.

Nog dit:
lijn 6: de term "neven" mag men niet altijd letterlijk nemen. het kan hier gaan om "echte" neven, maar even goed "achterneven" (maagschap), en zelfs personen die GEEN familie zijn, maar uit de nabije vriendenkring en/of kennissenkring komen..

Hartelijk dank dhr Van Rietvelde voor de aanvullingen en nadere uitleg! De 30 jaar vond ik ook al vreemd in relatie tot de leeftijd van de kinderen, maar dat is nu opgelost. De moeder is dus in hetzelfde jaar overleden als het jongste kind, Jacob. Dus mogelijk in, of na het kraambed.

Nou ben ik totaal 4 dames tegengekomen in relatie tot Philips Caron. Namelijk ondertrouw 1585 te Delft; trouwen 1594 te Heusden als sergeant; een moeder van 2 kinderen kapitein Philips Caron (1610 doodgeboren en 1615 - beide in Grave). Tot slot een weduwe van kapitein Caron in 1666 die 800 guldens uitleent. Deze laatste dame laat ook grond na aan haar kleinkind na haar overlijden, dat in 1674 wordt verkocht. Er was dus flink geld en grond, of Philips zocht ze goed uit.

De in de vestbrief genoemde "Anneken Philips Janssoon dochter" als moeder van de 4 kinderen is dezelfde "Faniken Philips" (leesfoutje archivaris van de letter "J" plus onjuiste meisjes achternaam) uit Delft die genoemd wordt in 1585 bij de ondertrouw in het archief van Delft hier: http://collectie-delft.nl/nadere-toegangen/weergave/akte/id/df3249c4-40…. Dan klopt het helemaal.

Daarnaast ga ik ook verder zoeken naar de genoemde kinderen, de vader Jan Caron in de vestbrief uit Komen levert niets op omdat de Vlaamse archieven uit dat dorp weg zijn, of niet digitaal zijn geïndexeerd op dit moment, of van latere datum zijn dan de relevante periode (16e eeuw).

Allen hartelijk dank voor de aanknopingspunten, mogelijk zal ik nog verder gebruik maken van uw uitgebreide kennis op dit forum!

Ik kan nog aanvullen dat voor de stad Komen (Comines) de parochieregisters zich in het Archives Départementales du Nord bevinden.(Frankrijk).

http://www.archivesdepartementales.lenord.fr/?id=archives_online

Je moet een beetje ervaring hebben met het zoeken in dit archief, maar bij nazicht heb ik eveneens vastgesteld dat de oudste parochieregisters "slechts" starten vanaf 1616...

Succes met uw verdere opzoekingen!

r. 52 : geëniceerd/eniceren ken ik niet (en ik kan het ook niet nalezen), vind ik ook niet terug in het WNT, maar in een context van schulden denk ik eerder aan geëvinceerd (uitgewonnen).