Franse akte 1623 Leiden

Beste Jasper,

Hierbij vast de Franse transcriptie en een korte samenvatting vooraf:

Het betreft een akte van 17 februari 1624. Het is een notarisakte waarbij een verzoening wordt gesloten. Jean de Vyvenys heeft kennelijk Jean de la Croix, broer van Henri de la Croix (die in Amsterdam woont) om het leven gebracht. In die tijd was het niet ongebruikelijk dat om wraak en verdere juridsche vervolging te voorkomen de familie van het slachtoffer geld van de dader of diens familie ontvingen om dit af te kopen. Dat is ook hier het geval: via Jhenne de Boursse, de echtgenote van dader Jean de Vyvenys, wordt een geldsom van 50 zilveren guldens aan de familie van het slachtoffer (broer Henry en de in Luik wonende zussen Cathelynne en Marye de la Croix) gegeven, naast een gift van 5 guldens aan de armen van de Waals-Gereformeerde Kerk van Leiden.

Henry telt zich op zijn beurt garant met zijn persoon en goederen dat vanuit de familie geen wraak of gerechtelijke acties meer ondernomen zullen worden.

Vertaling eronder.

Ce jourdhuy mercredy septieme jour du
moix de fevry mille six cents vingt et
quaetre compaeruit devans moy Jean
Mote notaire et tabillion publycq, admis
et jure par mess[ieu]rs Les Estatz en
provence et comptée de Hollande sur
la nomination de mess[ieu]res les magys-
tratz de la vylle de Leyde et en pre-
sence de tesmoings soubnommez
Henry de la Croix drapier #demeurans a / present en la / vylle de Amster-/dam freere seull de
defunct Jean de la Croix quy a este
occis et decedez de ce monde par Jean
de Vyvenys aussy drapier, lequell com-
paran comme estans freere et le plus
proche dudit Jean de la Croix et se faisant
fort pour Cathelynne et Marye
de la Croix ses seurs #demeurans en / la ville de Liege a declaerer et
declaere a moy notaire et tesmoings
davoir de bien bon coeur et por la mour
de Dieu, pardonne comme ill pardonne
par ceste le coup malheureux faict
et donne par ledict Jean de Vyvenys
audict Jean de la Croix son freere
quint ne voulant luy comparan
aultant que en luy est et au nom
de sesdits seurs que ledict Jean de Vy-
venys jamais en soit recherchez par
Justice ou aultres, soit en ce pays
et provence de Hollande et notamment
en la vylle de Leyde ou la fortune est
advenuz ou aultres provences, duchees
comptees et pays de Lyeghe, donnant
---
et faisant luy comparan ce present
pardon et reconciliation de bien bon
coeur sans malintez, tant por luy
sesdits deux seurs oncles
neveuz tous parens et amys mull
exempt, promettans luy comparan
sur la fydelyte et foy dhomme de
jamais rechercher ou faire chercher
directemen ny indirectemen ledict Jean
de Vyvenys ou faire quelque vengeance
ou faire faire, mais plustot le assis-
ter contre tous amys et parens de
luy comparan et de son defunct
freere, sy en cas ilz vouldrouyent faire
audict de Vyvenys quelque tort a
cause dudict malheur en fortune
advenus en ce luy comparan soubmet-
tans son corps et bien
comme de droict appartient, consessans
luy comparan a cause de ce presens accort
et remission tans
de despens faict que aultres destre sa-
tisfaict de Jhenne de Boursse femme
dudict Jean de Vyvenys aveque une
somme de cincquante floreins a vinght
soubs la piece en argens cleer a
luy comparan en presence de moy notai-
re et tesmoings compte aveauq cincq
pareils floreins par ladicte Jhenne
conte au proffyt des povre de leglyse
---
Walonne de ceste dicte vylle de Leyde
et comparuit devans my notaire et
les temoings icy apres ladict Jhenne
de Boursse lequell au nom de son dict
mary Jean de Vyvenys et pour elle
et ses enfans remerchivit ledict
Henry de la Croix de la remission
et accordt par luy faict comme
icy dedans est delaerez. Requerans
ladicte Jhenne a moy notaire de
ce ent estre faict et a elle lyvrez
acte en forme deue. Ainsy faict
et passe en la vylle de Leyde, Lan
jour et mois icy devans, presens
Hermes de Franchimon drapier, Jas-
per Crehair boulenger Jacque
du Pierre aussy boulener et Loys
Josse aussy drapier bourgois et habi-
tans de ceste vylle tesmoings a ce
appellez " declarans de / bien congnoistre / ledict Henry / de la Croix quy la mynuyte chez les
comparans et moy notaire ont singnez

[getekend:
Marque + de / Henry de la Croix / mesme mis
Marque + de / Jhenne de Boursse / mesme mis
Hermes de Franchimont
Jasp[er] Creheair
Joane du Pirre
par Louis Ios
39 / J Mote nots pubs]

----

NL

Heden, woensdag de 17e dag
der maand februari 1624
is verschenen voor mij, Jean
Mote openbaar notaris en tabellioen*, toegelaten
en ingezworen door de heren Staten in
het gewest en graafschap Holland op
voorspraak der heren magistraten
der stad Leiden, en in aan-
wezigheid van de ondergenoemde getuigen,
Henry de la Croix, lakenmaker # tegenwoordig verblijvend in de stad Amsterdam, enige broer van
wijlen Jean de la Croix die is
gedood en van deze wereld heengegaan door Jean
de Vyvenys, eveneens lakenmaker, welke com-
parant, als zijnde broer en meest
naaste van genoemde Jean de la Croix, zich tevens sterk makend
voor Cathelynne et Marye
de la Croix, zijn zuster # verblijvend in de stad Luik om te verklaren, en
verklaarde aan mij notaris en aan de getuigen
een zeer goed hart te hebben en voor de liefde
Gods, vergeven te hebben, zoals hij vergeeft
bij deze de ongelukkige slag toegebracht
en gegeven door genoemde Jean de Vyvenys
aan genoemde Jean de la Croix, zijn broer,
bovendien dat hij comparant wil,
dat namens hem, ook uit naam
van zijn zusters, is, dat genoemde Jean de Vy-
venys nooit door justitie of anderen ezocht wordt hiervoor,
zij het in het land en gewest van Holland, en
in het bijzonder in de stad Leiden waar het lot zich heeft
voltrokken of in andere gewesten, hertogdommen,
graafschappen, en het land van Luik, terwijl
---
hij comparant op dit moment vergeving
schenkt en verzoening maakt met
een zeer goed hart zonder kwade bedoeling, zowel voor hem,
zijn genoemde twee zusters, ooms,
neven, alle ouders en vrienden, geen
uitgezonderd, terwijl hij comparant belooft
op woord van trouw en manneneer, om
nooit op zoek te gaan of te laten zoeken,
direct noch indirect, naar genoemde Jean
de Vyvenys of enige wraaknemening te plegen
of te laten plegen, maar meer nog, hem te verdedigen
tegen de vrienden en ouders van
hem comparant en zijn overleden
broer, mochten zij
genoemde Vyvenys iets willen aandoen nadien
vanwege het voornoemde ongeluk,
hiertoe garant stellende hij comparant
zijn persoon en goederen
zoals het rechtens zal blijken, en
hij comparant gaf toe ten behoeve van dit huidige
accoord en deze voorziening
zodanige tegemoetkoming ontvangen te hebben
dat hij verklaart genoegdoening te hebben ontvangen
van Jhenne de Boursse, echtgenote van
genoemde Jean de Vyvenys met een
som van vijftig zilveren guldens eens
van twintig stuivers per gulden
aan hem comparant uitbetaald in tegenwoordigheid van mij, notaris,
en getuigen alsmede met vijf
gelijke guldens door genoemde Jhenne,
betaald ten profijte van de armen der Waalse
---
Kerk van deze genoemde stad Leiden
en is verschenen voor mij, notaris, en
de getuigen alhier vervolgens genoemde Jhenne
de Boursse, welke uit naam van haar voornoemde
echtgenoot Jean de Vyvenys, en voor haarzelf en
haar kidneren genoemde
Henry de la Croix bedankt heeft voor de verzoening
en het akkoord door hem gesloten, zoals
hierin verklaar. Verzoekende genoemde
Jhenne aan mij notaris dat
hiervan gemaakt en haar bezorgd zal worden
een akte in de vereiste vorm. Aldus gedaan
en gepasseerd in de stad Leiden, jaar,
maand en dag als voormeld, tegenwoordig
Hermes de Franchimon, lakenmaker, Jas-
per Crehair, bakker, Jacque
du Pierre, eveneens bakker en Loys
Josse, eveneens lakenmaker, burgers en inwoners
dezer stad, als getuigen hiertoe
verzocht, verklarende genoemde Henry de la Croix goed gekend te hebben,
die de minuutakte naast de
comparanten en mij notaris ondertekend hebben.

[getekend:
Handmerk + van / Henry de la Croix / door hemzelf gezet
Handmerk + van / Jhenne de Boursse / door haarzelf gezet
Hermes de Franchimont
Jasp[er] Creheair
Joane du Pirre
par Louis Ios
39 / J Mote nots pubs]