Frans van Kostenobel

Dit is pagina 1. De overige pagina's zal ik ook doen. Die volgen nog.

De testateuren
hebben verklaart in de
200e penning tot geen
4000 gulden bekent te staen.

In den name des Heeren Amen.
Bij den innehouden van desen jegenwoor-
digen openbaare instrument sij kun-
dig ende kennelijck eenen ygelijcken dien't be-
hoort, dat op huyden den 15e September
deses jaars XVIC tnegentigh des avonts
de clocke omtrent negen uuren, compa-
reerde voor mij Friederick van den Broek,
openbaer notaris, bij den Ed. Hove
van Hollandt (op de nominatie van de
E.E. Achtbare Heren die van de geregte
der stadt Leyden) geadmitteert, bin-
nen deselve stadt residerende, ende
voor de nabeschreven getuygen, de eersame
Frans van Costenobel, brande-
wijnvercooper ende d'eerbare
Maertje Gerrits van der Back, egte-
man ende vrouw, wonende binnen
dese stadt in de Claresteegh,
mij notaris bekent, sijnde hij testa-
teur sieckelijck te bedde leggende ende
sij testatrice kloeck ende gesont
van lighamen, gaende ende staande,
haar verstant, redenen ende
memorie wel magtig ende ten
vollen gebruykende, gelijk als aan- /

Hier het vervolg:

mij notaris ende de getuygen uytwen-
digh bleecq, dewelcke verclaarde
van voornemen te wesen niet van deser
werelt te scheyden sonder eerst ende
alvoorens van hare tijdelijcke goederen,
haer van God Almagtig verleent,
gedisponeert te hebben, doende t'selve
soo sij opentlijck verclaarde uyt haar
beyder eygen vrije wille ende ge-
moet, sonder yemants opmakinge
ofte misleydinge, bevelende alvoo-
rens hare ontsterffelijcke ziele in de
bescherminge Godes, haren Schepper ende
Zalichmakere, ende hare doode lighamen
de aarde met een eerlijke begravinge,
revocerende, casserende, doot ende te
niet doende bij desen alle voorgaende
testamenten, codicillen ofte eenige
ander soort van uytterste wille, die
zij comparanten, t'sij gesamentlijck ofte yder
van hen in't bysonder, voor dato deses
soude mogen hebben gemaakt, gepasseert ofte verleden,
niet willende, nogte begerende dat deselve ofte
eenig vandien kragt hebben ofte effect sor-
teren sullen, maar bij ydereen geagt ende gehouden
sullen moeten werden ofte die noyt gepasseert
ofte verleden waren geweest /
ende bij desen van nieuws dispoonerende,
soo verclaarden sij comparanten ende testanten
uyt conjugale lieffde ende affectie die
sij den anderen sijn toedragende over ende
weder over ende sulx de eerststervende de
langstlevende te stellen ende nomineren
tot sijn ofte haar eenigen algehelen ende
universele erffgenaam, ende dat in alle
de goederen, geene ter werelt uytgesondert,
die de eerststervende metter doot ont-
ruymen ende agterlaten sal, omme daar-
mede bij deselve langstlevende gedaen
ende gelaten te werden naar sijn ofte haar
welgevallen, alles sonder tegenseggen
van ymandt, behoudelijck ende onder dese
conditie nogtans, dat indien de eerster-
vende eenig kint ofte kinderen int leven mogt
komen naar te laten, de langstlevende gehouden
sal sijn desselfs eerststervendens kint
ofte kinderen te alimenteren in eeten, drincken,
kleden ende reden, deselve havenis ende gemak
te doen, soowel in sieckte als gesontheyt,
alsmede styleren in een ambagt ofte hant-
werk naar de kint ofte kinderen begryp, ge-
duurende t'selve tot dat de minderjarige
tot sijn ofte hare ouderdomme van 25 jaren
ofte eerder huwelijcken state sal ofte sullen
sijn gekomen, alswanneer deselve langstle-
vende nog gehouden sal sijn aen de voorsz. kind
ofte kinderen uyt te keren ende laten volgen
soo veel als de langstlevende in conscientie /
ende naar den staet des boedels alsdan
sijnde sal bevinden te behoren, als de
eerststervende het de langstlevende
toevertrouwende ende toevogende t'gunt voorsz.
staet de eerststervende sijn ofte haar
kint ofte kinderen voor ende in plaatse van de
legitime portie deselve naar regten
in des eerststervendens boedel
competerende ende waarinne deselve ende in
meerder niet werden geinstitueert.
Dogh indien het mogte komen te gebeu-
ren dat de langstlevende sig ten
anderen huwelijkken quame te begeven,
in soodanigen gevalle is des eerstster-
vendens expres begeren dat de langstlevende
aen de voogden, hiernaer genoemt, ten
behouve van voorsz. eerststervendens
kind ofte kinderen gehouden sal sijn over te geven de geregte
helfte van den geheelen boedel, sooals
die alsdan bij de langstlevende
sal werden beseten, van welcke
helft van den geheelen boedel yder
van des eerststervendens naergelaten
kint ofte kinderen even veel sullen trecken
ende genieten, soodra de jongste
van des eerststervendens kint ofte kinderen
tot sijn ofte haar ouderdomme van 25
jaren ofte huwelijkken state sal sijn gekomen
ende eerder niet, begerenden de eerstster- /
vende mede wel expresslijk dat de
vrugten ende innecomsten van de voorsz.
helft van den geheelen boedel bij de
langstlevende sal werden genoten ende getrokken
ende dat soo lange als deselve
langstlevende ymandt van des eerstster-
vendens kinderen alimenteert, ende in-
dien yamandt van des eerststervendens
kint ofte kinderen yets tegens dese dispositie
mochte in't werck te stellen, soo verclaerde
de eerststervende nader te disponeren
ende de kint ofte kinderen die tegen dese dispo-
sitie komen te opposeren alleenlijk maer te
institueren in de simple legitime portie,
deselve opposerende kint ofte kinderen naar regten
in des eerststervendens boedel compete-
rende ende in meerder ofte anders
niet.
Stelden voorts sij comparanten ende testanten
tot absolute voogt, voogdesse ende voogden
over sijn ofte hare naar te laten kint ofte kinderen
de langstlevende van haar beyden tot
het hertrouwen toe, ende op het hertrou-
wen ende overlijden van de langstlevende
de eersamen Claes van Costenobel,
sijn broeder, Pieter Jansen Vermeer, wonende
in Gelderswou ende Antony Lan-
nooy, haare goede bekende vrunden, gevende
deselve gesamentlijk soodanige last, magt
ende authoriteyt als alle voogden naar regt,
redenen ende billicheyt toekomt, ende spe-
cialijk mede dat bij t'sterven, onwilligheyt ofte onbe-
qauam werden van een van de voogden de
langstlevende gewillig ende bequame
weder een ander eerlijk ende bequaem persoon
sal mogen ende moeten verkiesen, geduurende /
t'selve tot dat de minderjarige tot hare
25 jaaren ofte eerder huwelijkken state sal
ofte sullen sijn gekomen, willende ende begerende
sij companten dat alle t'gene voorsz. staet ende
wat voorts tot de voogdije behoort,
niet uytgesondert, jae self t'vercopen ende
transporeren van roerende ende onroerende
goederen alleen gedaen ende uytgeset werden
sal bij de voogden ende sulx buyten eenige
de minste consent ofte toesigt van
eenige vrunden, heren magistraten, weesmeesteren
ofte andere als alle deselve ende elkken van
hen uyt haar beyder boedels, ende sulx soowel
uyt des eerst- als laatststervendens boe-
del secluderenden ende uytsluytende bij desen.
Alle t'welk sij comparanten ende testanten seyden
ende verclaarden alsoo te wesen haar beyder testa-
ment, laatse ende uytterste wille, ordonnerende
ende begerende dat hetselve daarvoren sal vali-
deren ende effect sorteren, t'sij als testament,
codicille, gifte uyt sake des doots ofte soo
ymants uytterste wille best vermag te subsi-
steren, al waar't dat alle solemniteyten naar
strengheyt van regten in desen gerequireert daarinne
niet volcomentlijk en waren geobserveert ofte onder-
houden, versoekende voorts sij comparanten dat hier-
van kennisse gedragen, gemaakt ende gelevert werden
instrument in forma.
Aldus gedaan ende gepasseert binnen der stadt
Leyden ten huyse van de comparanten, present de
ondergeschreven getuygen.
Frans van Costenobel
X Maertge Gerrits van der Back selfs gestelde merck
Jacoobus van der Wielen
Jacobus Manneke
t'Welck ik affirmere
F. v. Broeck, notaris publicq

Heel hartelijk bedankt. Wat een snelle reactie

 In bovenstaand stuk staat als datumaanduiding: XVIC tnegentigh. Als ik het opknip in stukjes zou hier bedoeld kunnen worden 16 100 negentig dus 1690. Is dit een juiste conclusie? Ik heb op internet gezocht naar een site waar zoiets uitgelegd wordt, maar die kan ik niet vinden. 

Inderdaad, het jaar is 1690. De XVIC staat voor 1600 en dan volgt nog tnegentig, dis 1690. Men schreef zo' n getal met een t ervoor, zo ook tsestich, tseventich.

@Jan, de Nederlandse Wikipedia legt het nodige uit over rekenen met Romeinse cijfers, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Romeinse_cijfers. Ook hier op Wat Staat Daer zijn er oefeningen met Romeinse cijfers.

De normale romeinse cijfers geven geen probleem. Ik had verwacht dat 1600 geschreven zou worden als MDC. DE splitsing in XV1 en C vind ik bijzonder. Was dat gebruikelijk? En waarom 90 gewoon voluit daaraan gekoppeld? Op Wikipedia kwam ik ook de mogelijkheid tegen van een periode aanduiding XVI c zou dan betekenen derde kwartaal van de 16e eeuw Dan kom ik op 1590 . Het probleem is dat 1590 in het vierde kwartaal valt. Overigens bedankt voor de tip van oefeningen in romeinse cijfers op Wat Staat daer. Die had ik nog niet ontdekt

@Jan: Het was zeer gebruikelijk om de eeuw aan te duiden met de C in superscript (bovenaan, zoals we met kwadraat doen).

Dit lees je dan gewoon als 16 (maal) honderd.

Men schreef zeker niet altijd duizend zeshonderd (MDC).