Enkele lastige woorden uit 1700

A[nn]o 1700 / 4 maii
Inierunt matrimonium praeviis sponsalib[us] et p[ro]cla[ma]tionib[us]
Adrian[us[ Joannis et Ida Theodori in facie eccl[esi]ae
coram me pastore et testib[us] ad hoc vocatis Petro
Godefrido van Niethuysen et Godefrido Arnoldi Elemans

Met vernederlandsing van de namen:

In het jaar 1700 / de 4e van mei
Zijn in het huwelijk getreden na voorafgaande verloving en afkondigingen

Adrianus Jansen en Ida Dirks ten overstaan van de kerk
voor mij, pastoor, en voor de getuigen hiertoe opgeroepen Petrus
Godfried van Niethuysen en Godfried Arnoldus Elemans

Een paar tips:

De 9 aan het eind van woorden is de verkorting van -us: Adrian9 > Adrianus

In facie ecclesiae wordt verschillend uitgelegd. De letterlijke vertaling is: voor het gezicht der kerk, verwijzend naar de oude gewoonte huwelijken letterlijk voor de ingang van de kerk te voltrekken, voortkomend uit de behoefte om heimelijke huwelijken zo veel mogelijk tegen te gaan; door ze voor de kerkdeuren te voltrekken, waren ze voor iedereen openbaar. Later verdween deze gewoonte, maar de betekenis bleef: ten overstaan van de kerkgemeenschap, in het openbaar. Sommige leggen deze term uit als: ten overstaan van een vertegenwoordiger van de kerk, maar omdat de pastoor hier al vermeldt dat het voor hem voltrokken werd, zou dat wat dubbelop zijn.

Normaliter is de tweede naam van iemand in deze periode vaak een patroniem (zie de naam van de tweede getuige). Omdat de tweede naam van de eerste getuige echter in dezelfde naamval staat als diens eerste voornaam, heeft deze getuigen vermoedelijk daadwerkelijk twee voornamen gehad.

Beste René,

Dank voor je uitleg en de aanvulling. Ben best trots dat ik al zover gekomen was, ik heb nooit Latijn gehad. Wel dankzij het genealogisch woordenboek van André Dumont.

Fijn dat je zo snel helpt!

Tot een volgende keer; het wordt steeds leuker!

Groet, Regina.

Graag gedaan!