Op huyden den tienden Juny XVIC
negententnegentig compareerde voor mij Jacobus
Loke, openbaar notaris, gecrediteert bij haar Hoog
Mogenden, de heeren Staten Generael der Vereenigde
Nederlanden, en bij den Ed. Mo. Rade Provintiael
van Vlaanderen binnen Middelburg in Zeelant,
ter exercitie geadmitteert, residerende in der Groede,
ter presentie van de ondergenoemde getuygen,
Nicolaas Coppens en Levyne Everaarts sijne
huysvrouwe, ter naarschreven sake van haar man ge-
authoriseert, voorts Jan Coppens, desselfs soone, out
ontrent eenentwintig jaren, soo sij seyden, cleer-
maker van sijnen stijlle, woonende binnen Gent,
jegenwoordig binnen desen dorpe, soo hij seyde, eenige
en universele soone van Pieter Coppens en Marie
Mehaude, welcke Marie Mehaude was suster van
vollen bedde van Joos Mehaude, des tweeden com-
parants vader, denselven geadsisteert met Matthijs
van den Driesche, woonende bij Ardenburg, ter eenre,
item Joos Mehaude, woonende alhier, ter andere sijde,
welcken comparanten gaven te kennen, dat
tusschen hun beyden stont verschil en proces te
ontstaan nopende de successie en nalatenschap
van Jaquemijntje Valcke, minderjarig overleden
in Cadsant, daarvan vader was Noe Valcke en
moeder Elisabeth Mehaude, en dat ter cause
dat in denselven boedel was getreden tot schiftinge
en deelingen en wel speciaal dat bij de alsdan
presente en bekende erfgenamen, als te sien is
in den staat van goede overgebracht ter wees-
camer s'lants van den vrijen op den sesentwintigsten
April XVIC sevenentnegentig folio 3 recto et verso /
was geaccordeert dat alle de leenlanden door de over-
ledene naargelaten ter nomber van ontrent acht-
enseventig gemeten, mede gelegen in Cadsant, bij
provisie soude volgen en werden gestelt ten hoofde
van den tweeden comparant Joos Mehaude, als jegen-
woordigen bekende apparenten hoir feodaal, volgende
de advysen van rechtgeleerden, en welcke landen
oock door hem Mehaude alsoo sijn aanveert, als
sustinerende den rechten en naasten hoir feodael
te sijn, ende den eersten comparant Coppens, sustinerende
het contrarie, als seggende te wesen egaal in grade
met den voorsz. Mehaude, doch ouder van jaren ende
dienvolgens den outsten op straat, en alsoo over
t'selve questieus geval een langduyrig proces
stont te rijsen en veel onkosten souden wedersijds
geleden werden, en waarvan de sententie diffinitive
t'eenemaal onseker, soo voor den eenen als
voor den anderen, soude sijn, te meer alsoo in
genealogie ofte geslagtboom bij en vanwegen
den eersten comparant overgelevert, verscheyde
notable abusen en mesusen resideren,
soo sijn parthien tot vermijdinge van alle de
aanstaande moeylickheden en processen met den
anderen in der minne en int vriendelicke over-
gekomen en geaccordeert, nopende de voorgemelde
successie in der manieren naarvolgende, te weten:
dat den eersten comparant Nicolaas Coppens
afgaat en renuncieert alle de goederen nagelaten
bij t'selve Jaquemijntje Valcke, en wel speciale
de voorsz. achtentseventig gemeten leenlanden bij
deselve nagelaten en dienvolgens bij desen
avouerende, approberende en ratificeerende de /
verdeelinge in denselven boedel gedaan, ten proffijte
van denselven Mehaude, door de alsdan presente
erfgenamen, en mitsiden hem Mehaude te erkennen
voor den rechten en naasten hoir feodael van
deselve leenlanden, dienvolgens de verhoofdinge
ofte relieffement op hem gedaan, voor goet en
deugdelick te houden en te erkennen, sonder oyt
eenige pretentie, recht ofte actie meer te reserveren
ofte te sullen maken ten gemelten sterfhuyse
en wel specialick niet op de voorsz. achtentseventig
gemeten leenlanden, nu, noch ten eeuwigen dage,
maar die altoos te sullen laten in de vredige
possessie en eygendom aan den tweeden compa-
rant, sonder hem daarjegens oyt te opposeren,
direct noch indirect, in rechte noch daarbuyten,
mits dat denselven Mehaude, gelijck hij belooft bij
desen, aan den eersten comparant Coppens
in voldoeninge van sijn portie hereditair, in de
allodiale goederen ten selven sterfhuyse bevonden,
mitsgaders in vergoedinge van t'gene albereyts ter
cause van de voorsz. aanstaande moeyelickheden
en proces heeft verschoten, te sullen betaelen in
goeden ganckbaren gelde, onthier en een maant
eene somme van duysent caroly guldens a 40 stuyvers
t'stuck, onder expresse conditien nochtans, dat
den eersten comparant Coppens gehouden
blijft, gelijck hij beloofde mits desen, binnen den-
selven tijt, immers als voorens, de betaalinge te
doen, te bethoonen en suffisantelick te bewijsen
met geloofweerdige en vaillable getuygen en
documenten, dat hij waarlick is een soone van
Pieter Coppens en Marie Mehaude, en dat /
deselve sijne moeder is geweest eygen suster van
Joos Mehaudes vader, item dat sijne broeders
Jacobus en Jan Coppens, die in de overgeleverde
geslachboom worden gesegt te leven, oock waar-
lick doodt sijn, en dat jegenwoordig geen andere
kinderen van deselve Marie Mehaude, sijne moeder,
int leven sijn als hij eerste comaprant, verbin-
dende parthien wedersijds tot naarkominge deser
hunne persoonen en goederen, geene uytgesondert,
die stellende ten bedwange van alle rechters,
hoven van justitie, renuntierende aan alle
exceptien ter contrarie, en verclaerde de voorsz.
Levyna Everaars, voor soo veel haer aengaet,
mede bij desen te renuntieren aen het recht
van bijleveinge die sij in tijden en wijllen soude
konnen ofte mogen pretenderen op de
voorgemelde landen. Aldus gedaen en gepasseert
in der Groede, datum ut supra, gelijck oock
mede den eersten comparants soone,
voor soo veel noot sij, als outsten soone van de
eersten comaprant, verclaerde sigh noyt
jegens het effect van desen contracte
te opposeren, maar t'selve ten allen dagen
in allen deelen te lauderen, ter
presentie van mr. Ab Clarisse en Pieter
Boussemaar als getuygen.
Niclaes Coppens
Joos Mehaude
Ab Clarisse
Levynne Eeveraers
Jan Coppens
Matthis van den Driesse
Testor Jacobus Locke notaris publicq
Een erfeniskwestie in Groede (ZA, VvS, nr 904, 10 juni 1699)
Op zoek naar de familie Valcke in Groede kwam ik bij deze akte, in het repertorium aangekondigd als ‘akkoord tussen de erfgenamen van Jaquemijntje Valcke’. Ik dacht overigens eerst dat het een fout in het repertorium was, want haar naam komt pas heel laat in de akte tevoorschijn.
Een prachtige akte om te transcriberen. Het lukt mij als beginner vrij aardig.
Ook een voorbeeld dat je niet kan volstaan met het noteren van de comparanten aan het begin van de akte, deze bevat ook verderop nog veel interessante gegevens. Je moet heel precies lezen om de familieverhoudingen te ontdekken, en je komt er ook later pas achter waarom de notaris regelmatig ‘soo sij seijden’ gebruikt.
Halverwege pagina 4 wordt het schrift anders, slordiger. Het heeft er alles van weg dat de notaris tot daar de akte al had voorbereid, en dat bij het passeren er nog twee uitsmijters kwamen. Het meeste kan ik wel ontcijferen. Maar wat ‘verclaert’ Levyna Everaerts nu precies over haar ‘recht van bijleving’? Aan het eind van pagina 4, in de laatste vijf, zes, regels, komt ook de oudste zoon nog op de proppen. Zegt hij nou dat hij tegen de overeenkomst is maar hem wel zal naleven? Als derde vraag: wat is de transcriptie van de tweede ondertekening rechtsonder? Ik vermoed Levyna Everaerts, maar ik kan het er slechts met zeer veel fantasie in lezen.
https://proxy.archieven.nl/0/84D7554676814E87B4970C8FFBA28BBB
Reacties (2)
Heel erg veel dank! Het blijkt dat ik de term ‘renuntiëren’ goed had begrepen en ern essentiële ‘noyt’ niet had herkend.
Wellicht meer een vraag voor een genealogiesite, maar mijn veronderstelling is dat het betwiste familieverband klopt, anders is de uitkomst van de minnelijke regeling niet logisch vanuit perspectief van Joos Mehoude. Ook meen ik te mogen veronderstellen dat het betwiste leenland uit de familie Valcke komt, andere was het al eerder in handen van een mannelijke Mehoude gekomen?
P. Leijnse
zei op zaterdag 25 februari 2023 - 10:16