De nalatenschap van Antonie

Memorie van aangifte van de […?]

van […?] wegens de nalatenschap van

AB, gewoond hebbende

te Dongen, aldaar op den 23 januari

1883 overleden

 

De ondergetekenden:

1. FB landbouwman (of landbouwer?) en

2. PB, zonder beroep, weduwe van

JvL

beiden wonende te Dongen

ter zake dezen domicilie kiezende ten kantore van

den notaris D.C.J. van Alphen te Dongen

 

Verklaren:

Dat op den 23 januari 1883 te Dongen , zijne laatste woon

plaats, is overleden AB, in leven landbouwman (of landbouwer?)

zonder bloedverwanten in de opgaande of neerdalende

linie na te laten

Dat de overledenen geen goederen als […?] waarde (?) erfgenaam

of in vruchtgebruik bezat en door zijn overlijden geene (?)

[…?] uitkeeringen bij […?] nog zijn overgegaan

of vervallen

Dat hij bij zijn […?] wel den 26 October 1882 voor

den te Dongen residerende notaris Van Alphen voor

noemd verleden, […?] heeft […?] als volgt:

“Ik verklaar te herroepen alle uiterste wilsbeschikkin

gen welke ik vóór heden gemaakt heb

Ik maak en legateer

Ten Eerste aan mijnen neef FB,

landbouwer wonende thans te Dorst, onder de

gemeente Oosterhout, bij vooruitmaking (?) komen (?) zijn

aandeel en bij vóóroverlijden zijn kind of kinderen

bij plaatsvervulling al mijne onder de gemeente

Dongen gelegen onroerende goederen, onder ver

plichting echter van de daarop ten mijn laste

rustende hypotheek groot achthonderd guldens

voor zijne rekening te nemen en te zullen voldoen

Ten Tweede Aan mijn nicht PB weduwe

van JvL vooruitmaking (?) komen (?) haar

aandeel en bij vóóroverlijden haar kind of kinderen bij plaats

vervulling geheel mijnen inboedel meubelen en huisraad

[…?] mijne […?] overlijden te […?] staande en

[…?]”

Dat de nalatenschap van den overledenen bestaat in het […?] vol

gende:

Een huis en erf met bouwland in de Biezen te Dongen

gelegen, kadastraal bekend in Sectie C nummer 22 bouwland

groot 38 are 70 centiare 1095 idem groot 38 aren en 1096 huis en erg groot 1 are 60 centiare door

de aangevers gewaardeerd op f 1200

Meubelen en verdere inboedel ter waarde

 

[In de kantlijn]

Voorts bouwland in de Biezen, Sectie C nummer 20 groot 8 are 90 centiare en heide in de […?] sectie F (?) nummers 30 en 167 samen groot 57 aren 90 centiare, dit laatste […?] Dongen

Alles te samen bovenstaande bij […?] goedgekeurd (hebben FB en PB dit ondertekend met een paraaf – of staat er wat anders – de voorletters kloppen niet?)

 

Blad 2

van f 30

Passief

Aan Adrianus Willemse, koopman te Oosterhout

wegens geleend geld, rentende jaarlijks op 14 augustus

5% blijkens acte van schuldbekentenis met hypo

theek den 14 augustus 1875 voor notaris […?]

te Oosterhout verleden  f 800

Rente vanaf den 14 Augustus 1882 tot

en met het overlijden  f 17,67

Aan Franciscus Vroommans te Gilze

wegens idem, rentende jaarlijks op den 14

Augustus 4% blijkens onderhandsche akte

van schuldbekentenis 14 augustus tus 1880  f 100

Renten vanaf den 14 Augustus 1882

tot en met den dag van overlijden  f 1,77

Aan den heer Maassen, geneesheer

te Dongen, wegens leveren genees

kundige diensten en geleverde

geneesmiddelen over 1882 en 1883  f 100

Aan kosten van begrafenis  f 90

Saldo der nalatenschap van de erflater  f 120,56

Dat bij aldien (?) de Erflater zonder testament gemaakt

te hebben, ware overleden, hij tot zijne […?] Erfge

namen zou hebben nagelaten […?]

voor de helft zijner nalatenschap

Aldus opgemaakt voor te worden ingediend

ten kantore voor het recht van successie te

Tilburg

Dag Joris,

Een paar aanvullingen, om deze te onderscheiden in hoofdletters geplaatst.

 

2-157v

Memorie van aangifte VOOR de RECHTEN

van SUCCESSIE wegens de nalatenschap van

Antonie Beerens, gewoond hebbende

te Dongen, aldaar op den 23 januari

1883 overleden

 

De ondergetEekenden:

1. Franciscus Beerens landbouwER, en

2. Pietronella Beerens, zonder beroep, weduwe van

Johannes van Loon:

beiden wonende te Dongen

ter zake dezeR domicilie kiezende ten kantore van

den notaris D.C.J. van Alphen te Dongen

 

Verklaren:

Dat op den 23 januari 1883 te Dongen , zijne laatste woon

plaats, is overleden Antonie Beerens, in leven WERKMAN

zonder bloedverwanten in de opgaande of needrdalende

linie na te laten

Dat de overledenE geenE goederen als BEZwaarde erfgenaam

of in vruchtgebruik bezat en door zijn overlijden geene

PERIODIEKE uitkeeringen bij OPVOLGING zijn overgegaan

of vervallen

Dat hij bij zijn UITERSTEN wIl den 26E October 1882 voor

den te Dongen residerende notaris Van Alphen voor

noemd verleden, WOORDELIJK heeft BESCHIKT als volgt:

“Ik verklaar te herroepen alle uiterste wilsbeschikkin

gen welke ik vóór heden gemaakt heb

Ik maak en legateer

Ten Eerste aan mijnen neef Franciscus Beerens,

landbouwer wonende thans te Dorst, onder de

gemeente Oosterhout, bij vooruitmaking BOVEN zijn

aandeel en bij vóóroverlijden zijn kind of kinderen

bij plaatsvervulling al mijne onder de gemeente

Dongen gelegen onroerende goederen, onder ver

plichting echter OM de daarop ten mijn laste

rustende hypotheek groot achthonderd guldens

voor zijne rekening te nemen en te zullen voldoen.

Ten Tweede Aan mijnE nicht Pieternelle Beerens weduwe

van Johannes van Loon BIJ vooruitmaking BOVEN haar

aandeel en bij vóóroverlijden haar kind of kinderen bij plaats

vervulling geheel mijnen inboedel, meubelen en huisraad

[…?] mijne […?] overlijden te […?] staande en

BENEVENS MIJNE OP MIJNE OVERLIJDEN TE VELDE STAANDE AARD
APPELEN”

Dat de nalatenschap van den overledenen bestaat in het NAvol

gende:

Een huis en erf met bouwland in de Biezen te Dongen

gelegen, Kadastraal bekend in Sectie C n[umme]rS 22 bouwland

groot 38 areN 70 centiareN, 1095 idem groot 38 aren en 1096 huis en erF groot 1 are 60 centiareN door

de aangevers gewaardeerd op f 1200,=

Meubelen en verdere inboedel ter waarde

 

[In de kantlijn]
REG 50 3/2920
Voorts bouwland in de Biezen, Sectie C n[umER]O 20 groot 8 areN 90 centiareN en heide in de WILDERT sectie F (?) n[umme]rs 30 en 167 samen groot 57 aren 90 centiareN, dit laatste MEDE TE Dongen

Alles te samen bovenstaande bijVOEGING goedgekeurd (hebben FB en PB dit ondertekend met een paraaf – of staat er wat anders – de voorletters kloppen niet?) > ER STAAN ZELFS DRIE PARAFEN, VAN ZOWEL DE NOTARIS (MEEST LINKSE) ALS VAN DE TWEE ERFGENAMEN, AL ZIJN HUN INITIALEN WAT MOEILIJK HERKENBAAR

 

Blad 2

van f 30 - f. 1230,=

Passief

Aan Adrianus Willemse, koopman te Oosterhout

wegens geleend geld, rentende jaarlijks op 14 augustus

5% blijkens acte van schuldbekentenis met hypo

theek den 14 augustus 1875 voor DEN notaris VAN WEEL

te Oosterhout verleden  f 800

RenteN vanaf den 14 Augustus 1882 tot

en met het overlijden  f 17,67

Aan Franciscus Vroommans te GilSe

wegens idem, rentende jaarlijks op den 14

Augustus 4% blijkens onderhandsche

akte van schuldbekentenis 14 augus

tus 1880  f 100

Renten vanaf den 14 Augustus 1882

tot en met den dag van overlijden  f 1,77

Aan den heer Maassen, geneesheer

te Dongen, wegens leEveren genees

kundige diensten en geleverde

geneesmiddelen over 1882 en 1883  f 100

Aan kosten van begrafenis  f 90

Saldo der nalatenschap van de erflater  f 120,56

Dat BIJ aldien de Erflater zonder testament gemaakt

te hebben, ware overleden, hij tot zijne WETTIGE Erfge

namen zou hebben nagelaten DE AANGEVERS IEDER

voor de helft zijner nalatenschap

Aldus opgemaakt voor te worden ingediend

ten Kantore voor het recht van successie te

Tilburg

Verbeterde versie:

 

Memorie van aangifte vvoor de rechten
van successie wegens de nalatenschap van
Antonie Beerens, gewoond hebbende
te Dongen, aldaar op den 23 Januari
1883 overleden

De ondergetekenden:

1. Franciscus Beerens,  landbouwer en
2. Pietrtonella Beerens, zonder beroep, weduwe van
Johannes van Loon
beiden wonende te Dongen
ter zake dezer domicilie kiezende ten kantore van
den notaris D.C.J. van Alphen te Dongen

Verklaren:
Dat op den 23 januari 1883 te Dongen, zijne laatste woon-
plaats, is overleden Antonie Beerens, in leven werkman
zonder bloedverwanten in de opgaande of neerdalende
linie na te laten.
Dat de overledenen geene goederen als bezwaarde erfgenaam
of in vruchtgebruik bezat en door zijn overlijden geene
periodieke uitkeeringen bij opvolging nog zijn overgegaan
of vervallen.
Dat hij bij zijn uitersten wil, den 26 October 1882 voor
den te Dongen residerende notaris Van Alphen voor-
noemd verleden, woordelijk heeft beschikt als volgt:
“Ik verklaar te herroepen alle uiterste wilsbeschikkin-
gen welke ik vóór heden gemaakt heb.
Ik maak en legateer:
Ten Eerste aan mijnen neef Franciscus Beerens,
landbouwer, wonende thans te Dorst, onder de
gemeente Oosterhout, bij vooruitmaking boven zijn
aandeel en bij vóóroverlijden zijn kind of kinderen
bij plaatsvervulling al mijne onder de gemeente
Dongen gelegen onroerende goederen, onder ver-
plichting echter van de daarop ten mijn laste
rustende hypotheek, groot achthonderd guldens,
voor zijne rekening te nemen en te zullen voldoen.
Ten tweede aan mijn nicht Pietronella Beerens, weduwe
van Johannes van Loon bij vooruitmaking boven haar
aandeel en bij vóóroverlijden haar kind of kinderen bij plaats-
vervulling geheel mijnen inboedel, meubelen en huisraad
benevens mijne op mijn overlijden te velde staande aard-
appelen”.
Dat de nalatenschap van den overledenen bestaat in het navol-
gende:

Actief
Een huis en erf met bouwland in de Biezen te Dongen
gelegen, kadastraal bekend in Sectie C nummer 22 bouwland,
groot 38 are 70 centiare, 1095 idem groot 38 aren
en 1096 huis en erg groot 1 are 60 centiare door
de aangevers gewaardeerd op f 1200
Meubelen en verderen inboedel ter waarde

[In de kantlijn]

Voorts bouwland in de Biezen, Sectie C nummer 20 groot 8 are
90 centiare en heide in de Wildert, sectie F nummers 30 en 167
samen groot 57 aren 90 centiare, dit laatste mede te Dongen
Alles te samen. Bovenstaande bij bijvoeging goedgekeurd.
[getekend:] F.B. en P.B.

Blad 2
[bedragen samen 1230 gulden]

Passief
Aan Adrianus Willemse, koopman te Oosterhout
wegens geleend geld, rentende jaarlijks op 14 Augustus
5%, blijkens acte van schuldbekentenis met hypo-
theek den 14 augustus 1875 voor notaris Van Weel
te Oosterhout verleden  f 800
Renten vanaf den 14 Augustus 1882 tot
en met het overlijden  f 17,67
Aan Franciscus Vroomans te Gilze
wegens idem, rentende jaarlijks op den 14
Augustus 4%, blijkens onderhandsche akte
van schuldbekentenis 14 augustus tus 1880  f 100
Renten vanaf den 14 Augustus 1882
tot en met den dag van overlijden  f 1,77
Aan den heer Maassen, geneesheer
te Dongen, wegens leveren genees-
kundige diensten en geleverde
geneesmiddelen over 1882 en 1883  f 100
Aan kosten van begrafenis  f 90
[Totaal:]    1109,44
Saldo der nalatenschap van de erflater  f 120,56
Dat bij aldien de erflater zonder testament gemaakt
te hebben, ware overleden, hij tot zijne wettige erfge-
namen zou hebben nagelaten de aangevers, ieder
voor de helft zijner nalatenschap.

Aldus opgemaakt om te worden ingediend
ten kantore voor het recht van successie te
Tilburg
[getekend:]
F. Beerens
P. Beerens

Dank Geert en René voor jullie aanvullingen; leuk detail over die aardappelen op het veld!

 

De tekst is mij nu helder maar de betekenis op een paar punten nog niet helemaal:

1. IK dacht dat een werkman een dagloner was (boer zonder land), klopt dat?

2. wat betekent "bij vooruitmaking boven zijn aandeel"? 

3. En wat is het nut/de betekenis van de laatste opmerking "Dat bij aldien de Erflater zonder testament gemaakt te hebben, ware overleden, hij tot zijne wettige erfgenamen zou hebben nagelaten de aangevers ieder voor de helft zijner nalatenschap".  Dat F en P dan ieder de helft hadden gekregen, maar waarom moet dat vermeld worden? Dat is op zich opmerkelijk ook omdat er nog anders neefjes en nichtjes waren (Antonie was hun oom en hij was voorheen hun voogd toen ze nog minderjarig waren).

 

Ben weer benieuwd, dank voor jullie hulp!

Dag Joris,

1. Een mooie omschrijving geeft het Historisch Woordenboek: Man, pers. die — in (vasten of tijdelijken) dienst van een meester, baas, onderneming, instelling e.d. — tegen betaling (zwaar) lichamelijk werk verricht, waarvoor meestal geen bijzondere kennis, ervaring, vaardigheid en opleiding vereischt zijn en die derhalve als minder gequalificeerd te boek staat; arbeider, arbeidsman; knecht.

2. Bij vooruitmaking boven zijn aandeel: de erfgenaam krijgt eerst dit deel van de erfenis al toebedeeld, daarna wordt de rest van de erfenis onder de erfgenamen in gelijke delen verdeeld. Het komt dus 'bovenop' de erfenis waar hij als erfgenaam al recht op had.

3. bijaldien (één woord, blijkt me nu) = in het geval dat. Hoe het zit met het recht op de erfenis, is mij niet hieruit duidelijk, maar wellicht zijn deze twee de eerste in lijn om te erven. Mogelijk kun je proberen de laatste wil te vinden in de notariële akten, wellicht geeft dat meer opheldering en anders is het zaak om te bekijken welk effect de familierelatie tussen erflater en erfgenamen had op hun erfrecht (wellicht speelt het voogdijschap hier ook nog een rol in). De zin 'bijaldien....' is in feite een extra benadrukking dat deze twee kennelijk de erfgenamen zijn, zelfs al was er geen laatste wil of testament geweest.