Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

brief uit Gelder uit 1584

Bijgaand document zou een brief zijn uit Geldern uit 1584 van Art van Dael aan Willem van Criep, Kanselier van het Hof van Gelre te Roermond. Ik vond deze in het Limburgs Historisch Centrum in Maastricht. Het handschrift is voor mij te lastig om te lezen. Wie kan mij  daarbij helpen?

Hieronder volgt nog een stukje tekst (korte beschrijving van de akte). 

Reacties (13)

Eric vD zei op di, 08/18/2020 - 23:28

Bijgaand nog een stuk tekst (titel / beschrijhving van de akte)

Geert Ouweneel zei op wo, 08/19/2020 - 08:17

Eerwerdiche, edelen, hochgelerde, wijse ende seer voorsinge
heer.
Ick sende u EW. door desen brengere dye bueren
van sijn hochheyt aen mijn heere de tresorir Drinckwart,
biddende u EW. seer dinstelijck dye goede handt te
willen houwen, dat wij moegen becommen een favorabel
advis hetwelcke u EW. sollen geliefen aen mij
alhyer toe Gelder bestellen ten huyse van den
rentmester dye welcke in mijnen handen dat leveren
sal, voerseckerende u EW. soe dye saecke mach
commen tot enen goeden eynde, dat ick an dye gemeene
coopluyden sal diligenteren dat sij sullen bekommen door
u EW. een groet favor gesciedt toe wesen,
ick bidde u eerw. geliefe dat advis toe bestellen dat
ick dat mach becommen in mijnen handen want ick
daervoor heeb gerespondert, anders en sollen dese
briefen niet hebben worden overgegeeven voor alle
mijne heere tresorir hadt gecommen tot Grave
off Roermont oft Venlo. Ende doende dese tot
egene anderen eynde, bidde ick den Almachtigen U
Eerwederdiche, edelen, hochgelerde, wijse ende seer
voorsinge heer te willen nemen in sijn helige
hoede. Gescreven in Gelde den 15 Decembris
anno 1594

 

Geert Ouweneel zei op wo, 08/19/2020 - 08:21

Dit hoort er nog bij:

U eerwerdiche, dienstwilge dinnar
An van Dael
Post datum bidde ick soe
verre moegelick dat ick mach
hebben coopye van den advise.

 

Eric vD zei op wo, 08/19/2020 - 13:00

Beste Geert, hartelijk weer voor je hulp. De teksten uit deze periode zijn voor mij helaas te lastig. Ik heb nog 2 à 3 andere brieven uit 1584 gevonden onder hetzelfde inventarisnummer. Ik wil je hier niet mee belasten, maar mag ik vragen of je daar ook nog eens naar wilt kijken? Het lijkt jou vrij gemakkelijk af te gaan, of vergis ik mij?

Eric vD zei op wo, 08/19/2020 - 13:01

hierbij het vervolg van brief 28

Geert Ouweneel zei op wo, 08/19/2020 - 14:27

Hier de laatste twee teksten:

 

deel 1
Hoochweerdige, Edele, hoochgeleerde, zeer wiese ende
voersienige, grootgebiedende heere,
Naest presentatie mijnes ganz willgin onverdroten ende moge-
licken dienst, hope ick uwer hoochwerden sullen ontfangen
hebben die bryven van sijne hoocheit geschreven aen mijn
heere tresosier generael op het punct van Cleeffsche li-
centen opten Maasstroom, biddende uwer hoochwerden gelieve
dat advize unde heren tresorier voersz, to seinden aen den renth-
meester alhier, om mij overgelevert to worden, ende
so verre mogelick, dat ick daervan copie mach hebben.
Anderdeels hebbe ick gisteren ontfangen van den auditeur
tho Ruermunde sententie tegens die weduwe Camillo
... wairvan cope hierbij gefuecht is, also nu sijn
Ew. van den Berghe mit mijn heere tresorier generael
in haer vertreck nae Rijnbeeck goetgevonden ende begeert
hebbe om die questieuse sacke tusschen beyden in der
fruntschap to liquideren ende hintsleggen, sende ick
attestatie van het geen op mijnen goeden wille mij
van de wedeuwe gepresenteert is, to weten 150 gulden
uyt courtosie ende nyet van rechtswegen, und mijne
gedane oncosten durende desen processe belopen inne als
300 gulden, also dat ick anders nyet kan speuren
dan dat die weduwe obstinatelick mit mijn is spottende
numael ick die sententie tegens haer obtinirt hebbe,
waervan ick tot geen exercitie sal kunnen geraken
dan deur apprehensie van haere persoon, angesien sij
met hulp des gouverneurs alle die meubelen ende ge-
reede goederen uyt den arrest verbrocht ende verborgen
hefft, impetrerende mede als mijne eysch sich bedraecht

deel 2
Kan oeck nyet laeten uwen hoochwerden damoedelick
to kennen te geven, welcken gestalt ick opentlick
gedreicht warde van zijnen EW. gouverneurs adel-
borsten genant Jasius diewelcke die weduwe (so men
seyt) in houwelijck hebben sal, biddende uwen hoochwerden
gelieve die goedertieren handt daeran to halden, dat
deur den heren statholder den gouverneur deser stat
belast mach worden mij te maintenieren dat mij recht
und geen gewalt wedervare, off geschiede, ende dat ick
tot dyen eynde schrijvens van sijn genade aen sr. Geor-
ge Basta mits desen mach bekomen als oick van den
heren tresorier om geene surseantie van de executie to
gestaden.
Und deweil ick sekerleck maecke dat die weduwe sech tot vol-
doeninge der sententie nyet sal willen verstaen dan sich
voer tgene deur apprehensie bij den provoost te doen
ende laeten logiren om mij op die lange baen to suveren ende
mijne reyse nae den grave to beletten, al waere ick
noetsakeleck to doen hebbe overmits dat garnisoen
gemonstert ende betalinge ontfangt waeraen ick
merckelicke summe gelts ten achteren byn, bidde dat ge-
lijckfals in het schrijven van sijn hand ende hoochgedachten
heren tresorier bevolen worde dat mij die wederom
nyet relaxere sonder mijnen consent wes hij den
teneur van de sententie voldaen sal hebben, biddende oot-
modeleck dat u hoochwerdige mij die schepenen ten besten salde
recommanderen mijne persoone in derselven goede gratie
mit bevelinge der ..., weder besten antwoort gans
diensteleck verwachtende. Datum deser am 19en
Decembris 1594.

Eerwaerde, hoochwerden, demoedige dienstwilge
Art van Dael

Eric vD zei op wo, 08/19/2020 - 15:17

Beste Geert, werkelijk top, dank je wel! Wat een lastige teksten, zelfs getranscribeerd en al.  Maar ik vermoed dat de brieven afkomstig zijn van een ver familielid van mij, Art van Dael. Hij was lakenkoopman, schepen en burgemeester van Grave, maar verbleef in 1594 wellicht tijdelijk in Geldern. Dat maakt het voor mij wel interessant, want misschien kunnen deze brieven dat bevestigen.

Blijkbaar vraagt Art van Dael hier advies over de Kleefse licenten op de Maas en over problemen rond de uitvoering van een vonnis in een proces tegen de weduwe van don Camillo Sacchini. Don Camillo was vanaf 1580 tot zijn dood in 1592 de Spaanse gouverneur van kasteel Middelaar. Hij bracht in die tijd versterkingen aan, waarvoor hij hout en stenen gebruikte van het verwoeste klooster St. Agatha. Vanwege de verwoesting van het klooster waren de kruisheren uitgeweken naar Grave en Gennep. En daar zie ik dus een mogelijke relatie.

 

Bijgaand plaats ik ook de laatste twee brieven (4 foto's). Mocht je nog zin hebben om die te transcriberen, ben ik je zeer erkentelijk. Er is zeker geen haast bij.

Hierbij deel 1

Eric vD zei op wo, 08/19/2020 - 15:19

hierbij brief 29, deel 1 (vorige foto was een opschrift/adressering daarvan).

Eric vD zei op wo, 08/19/2020 - 15:21

hierbij brief 29, deel 2

Eric vD zei op wo, 08/19/2020 - 15:23

Tenslotte een brief uit hetzelfde dossier, die door een andere hand lijkt te zijn geschreven. deel 3

Geert Ouweneel zei op do, 08/20/2020 - 08:31

Dit is van de scan van 15:19 en 15:21

 

Hochwerdiche, edelen, hochgelerde, wijse ende
seer voorsinge gebiedende heere,
Ick en can u hochwerdiche niet erhalden te adverteren hoe
dat ick byn ged(w)ongen gewest met executie vorts
te varen tegens dye weduwe van Camillop
Saccini, alsoe dat den scholtis dye weduwe heeft
gestelt bij den rechte ban in gevanckenis den 23
deser maent offermits sij weduwe voir den
arrest heeft gebrocht allen dye gearesterde goederen,
ende dye andere haers mans goederen verborchen,
ende daerom de executie is gecommen volgens den
vonnis op haeren persoen waerdoor nymen d'eet
is gesworen geweest van veele diversche Ittaliaenen
soe dat ic mij derhalven heeb moeten voorseckeren
van mijnen persoen te transporteren bynnen Straelen
al waer ick mij tegenwoordich heeb laeten brengen
met rouwen, ende als nu dese Ittaliaenen
heeben gesyn dat sij tegens mijne persoen haer
leet niet hebben connen gevrecken, heeben sij haer
niet vermidt gisteren nacht met gewalt
dye weduwe te halen uut desen rechtehuys houden
waervan principale autors van sijn gewest enen
adxdelborst onder de compannie van George Basta,
goeverner der stadt Gelder met den cornet
oft vendrege van die companni van Colla Maria,
ende alsoe dit selvege is een stuck van groete
ende quade consequentie hebbe ick dye stouticheit
genomen dit selve an u hochwerdige te adverteren /
biddende u hochwerdige geliefe dye goede handt te houden
dat soedanigen gewelt daer mach werden gestraft
ter contentement van allen luyden met een dye welcke
met groete verlangen verwachten dat histerie eens
mach worden gestelt in haer alde figere
hyermede des ... bevele ick u hochwerdige
den almachtich bidde desen u hochwerdiche

Hochwerdige, edelen, hoochgelerde, wijse ende mijn
geboiedende heere te willen minen in sijn gotlijstent
bedienaer. geschreven tot Straelen den 26 Decembris
anno 1594

Geert Ouweneel zei op do, 08/20/2020 - 08:32

De eerste scan lijkt mij een adressering te zijn. Hier de tekst van de laatste scan (onder voorbehoud):

 

Monseigneur van Dueren, also die weduwe van Camillo gisteren nacht uyt
der stat boden huys mit gewelt is genomen, weet man noch nyet sekerleck
wie dat gedaen hefft, so hefft die gouverneur gisteren zijn omslach laetende
doen, dat se van nymanden gehuysfest off geherbercht sal worden, waerom
desen morgen sijn paerdt gevolcht, die fendrich van de ruyters hefft
sich ferdich gemact om mit die ruyteren uyth tho rijden, daer
was sijn perdt voer die porte gebracht, dairop die weduwe anvinck
sich niet op den wech to maeken, komende in manscleyderen, gelerst
ende gepaert mit sijn langen mantel over den wal gewandert, dan
overmits die gouverneur und die scholtus sulx gewaerden geworden,
is haer reyse beleth ende wederom heimlich in die stat gebrocht,
autest die fendrich is mit egliche ruyter nae die voechdie gereden
wairvan den gewalt nae genomen informatie sullen bevonden worden
autstanis to sijn, sal die tijt leren ende mijnen heeren gantzleck werden
toegeschict, ditselve gelieve u Ed. sijn hoichwerden an to dienen

Eric vD zei op do, 08/20/2020 - 16:57

Beste Geert, nogmaals mijn hartelijke dank. Ik ben erg blij met de transcriptie. Het blijft lastig om aan de hand van de fragmentarische informatie die hier boven water komt de gebeurtenissen te volgen, maar interessant is het zeker. Ik begrijp dat zowel Art van Dael als de weduwe Camillo in december 1594 in Gelder verbleven. Voor Art van Dael was dat tijdelijk, want hij laat de brieven die aan hem gericht zijn bezorgen bij de rentmeester van Gelder. Blijkbaar lag er een vonnis waarin de weduwe van gouveneur Camillo veroordeeld was om aan Art van Dael een schade te vergoeden, maar weigerde ze hier uitvoering aan te geven.  De goederen waarop beslag gelegd kon worden hield ze verborgen. Art liet haar met hulp van de scholtis opsluiten, maar ze werd met geweld bevrijd. Uiteindelijk moest Art blijkbaar zelf vluchten naar Straelen. Hij vraagt de kanselier om advies. Dat lijkt me zo'n beetje de kern van de correspondentie. Camillo Sacchini was een van de opperbevelhebbers in Spaanse dienst in het gebied, maar in 1592 overleden. Giorgio Basta, die hier ook nog genoemd wordt, was een andere Italiaanse generaal in Spaanse dienst. Boeiend allemaal.

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.