Brief Rotterdam 18??

blz 1

blz 2

blz 3

Alvast de transcriptie. Enige onzekerheid omtrent de naam van de geadresseerde. Van der Stijlen of toch iets anders? Qua datering kan ik het volgende zeggen: Van der Heijden was burgemeester van Boekel van 1812 tot 1846, professor Lotze overleed op 15 december 1832. De brief is dus uit de periode 1812 - 1832. Vertaling volgt een dezer dagen als niemand anders het doet. Ik twijfel of de schrijfster van deze brief de zus is van de geadresseerde, ook al spreekt ze hem zo aan. Het lijkt mij evengoed mogelijk dat zij een kloosterzuster is en hij een geestelijke.

Mon très-cher frère!
Souvent l'envie et plus souvent le tems me manquent pour
écrire. Je n'ai pas besoin de faire deux lieues pour aller à
l'église, celle dont je suis membre étant à deux pas d'ici. Mais
mon cher frère, je n'ai de tems à moi que les dimanches,
et souvent j'en dois perdre une grande partie dans la
compagnie des gens de la maison. Si je veux avoir l'occasion
d'écrire, il faut que je destine nettement un jour pour
la correspondence. Vous faites partie aujourd'hui du nom-
bre de ceux auxquels je n'ose plus différer d'écrire.
Votre lettre m'a fait beaucoup de plaisir puisqu'elle m'in-
struit du moins après un silence de deux ans de l'endroit
ou vous vous trouvez. Je suis bien fâchée que fortune
vous est si contraire, mais mon frère, il est bon quelque
fois d'être dans le cas de faloir apprendre à supporter
patiemment les vicissitudes du monde. Cela nous y rend
moins attachés et nous apprend à chercher notre
consolation là ou le Chrétien ne manque jamais de
la trouver. Que la penurie où vous êtes actuellement
ne vous décourage point. Peut-être que la manière dont
vous remplirez votre poste tendra à vous recomman-
der un jour et à remettre votre fortune. Il y a tant
de malheureux qu'on doit être content d'avoir le
nécessaire. Si vous deviez faire grande toilette sept fois
par semaine, vous n'y viendriez, mais dans le pays où vous
êtes on n'a guères besoin de se gêner, si vous faites tous
----------------------------------------------------------------------
les jours aussi bonne chère que vous m'ecrivez. Ces bon-
nes gens peuvent faire beaucoup de cent ecus par an pour
leur menage et si à proportion vous pouvez faire autant
de vos honoraires, il vous reste surement de quoi faire
cadeau d'un beau cheval à votre amie. Mais trêve de
plaisanteries de peur de vous irriter par mes ironies.
Il est certain que vous n'êtes pas trop bien payé pour
vos peines. Je ne puis néanmoins vous conseiller de quitter
le bourguemaitre. Il est bien difficile d'avoir quelque chose
de lucratif. Je n'ai aussi que ce qu'il me faut absolument,
mais je dois être contente de mon état désagréable, et nous
confronter avec ceux qui ont moins que nous. Alors nous
trouverons toujours des sujets bien plus malheureux, et
cette considération nous portera à la reconnaissance
envers celui qui dispose tout pour notre vrai bien-
être. Vous me demandez l'adresse de Mina. Au
mois d'octobre elle se portait bien. A quoi vous servirait de
lui écrire? Elle ne vous repondrait pas je crois, ou bien
elle ferait envers vous ce que vous pensez lui faire.
Il ya bien longtemps qu'elle ne m'a écrit, mais je
sais que souvent l'occasion lui manque. Si vous pouviez
lui dire que vous fesiez de bonnes choses à la bonne
heure. Je vous conseille bien sérieusement de ne pas son-
ger à un établissement autant que vous ne gagnez pas
de quoi maintenir un ménage. Les Hollandaises ne sont
pas assez folles pour prendre quelqu'un qui n'a pas de
quoi subsister, et les Hollandais en pensent de même. Par rap-
------------------------------------------------------------------------
port à nous autres, si une demoiselle n'a point de fortune
on ne s'en soucie point à moins qu'elle ne soit bien jolie.
Vous me demandez si je ne sais rien pour vous. Je dois vous
répondre nettement que non, et j'ai si peu de connaissan-
ces outre la famille ... et ceux là sont militaires.
Ce n'est pourtant pas cà ce que vous préférerez. Dans le
tems vous auriez été refusé pour votre petite taille. J'i-
gnore ce qui en est maintenant. J'ai eu deux lettres de
mon frère cadet. Il est Sergeant de Grénadiers et appa-
remment mobile. Dans ce moment-ci il se porte bien et
je crois qu'il désire autant que vous et moi d'être riche.
Je ne sais ce que je dois penser de ma soeur. Elle a selon
moi un bien mauvais goût. Je ne voudrais pas de no-
taire eût-il dix mille florins de revenus annuels.
Adieu à la hâte le déjeuner ... m'attendre 
Je vous en ai écrit en partie dimanche et mer-
credi je finis seulement une lettre. Adieu je vous
salue cordialement.
Votre affectionnée
Soeur Cornelie
Rotterdam 26 avril

PS Ik verneem zo min als gij iets van Franeker,
doch ben zeer verlangend het einde van die zaak
te zien. Gij moest er eens over schrijven aan
Professor Lotze te Leijden, die heeft de zaak in
handen. Verschoont stijl en schrift, ik heb zelfs
geen tijd om de brief na te lezen. Adieu à la
hâte. Ik wacht antwoord van u.

------------------------------------------------------------

Mijnheer
de heer J.H.C. Van der Stijlen ten
huize van de Heer Burgemees-
ter van der Heijden
te
Boekel
voorm(alig)
Land van Ravesteijn.

Receptuur 7 Meij
8 uuren morgens.
 

Goede morgen Andreas, vooreerst hartelijk dank voor het omzetten in leesbaar Frans.

Ik wil ook wel zelf proberen, via google of een andere site, het om te zetten naar de Nederlandse taal. Wat ik wel kan vertellen is dat ik nog een brief ( Nederlandse taal ) in mijn bezit heb en die is ook geadresseerd aan de burgemeester van Boekel en die is geschreven door de vader aan zijn zoon  ( J.K. Würstijsen ) die toen in Boekel zijn drank probleem moest oplossen. Dus deze brief is zoals jij al vermoedde geschreven door de zus aan haar broer. e.e.a. heb ik dus nog uit te zoeken, wel interessant. 

Andreas, vergeten te vermelden: de brief van vader naar de zoon is van 11 juni 1816.

Jo, bedankt voor deze extra informatie. De familienaam was een moeilijke. Ik had er nooit Würstijsen in gelezen. Ik vermoed van buitenlandse oorsprong, gezien de verwijzing in deze brief naar het gedrag van Hollandse dames en heren.

Hieronder een vertaling, die niet altijd heel letterlijk is. Ik hoop dat ik de waarheid niet al te veel geweld heb aangedaan.

Liefste broer van mij!
Nog vaker dan de zin ontbreekt me de tijd je te schrijven. Ik heb geen behoefte om op 2 plaatsen ter kerke te gaan, daar degene waarvan ik lid ben zich hier naast de deur bevindt. Maar mijn liefste broer, enkel op zondag heb ik wat tijd voor mezelf, en vaak verlies ik een groot deel hiervan aan het noodgedwongen samen zijn met de mensen van het huis. Om een gelegenheid tot schrijven te kunnen hebben, is het echt nodig een dag hiervoor te voorzien. Jij behoort tot diegenen die ik onverwijld schrijf.
Jouw schrijven deed me veel plezier, omdat er na 2 jaar stilte eindelijk nieuws komt van de plaats waar jij nu zit. Ik ben heel boos dat het geluk jouw kant niet kiest. Maar broer, soms is het beter om eens in zo'n situatie te verzeilen. Zo leer je geduldig om te gaan met de grilligheden van de wereld. Zo raak je minder gehecht en kun je vertroosting zoeken daar waar de echte Christen ze altijd vindt. Laat je niet ontmoedigen door de toestand waarin je je nu bevindt. Ooit komt de dag dat je kansen keren. Er zijn zoveel ongelukkigen dat je echt tevreden moet zijn met het (hoogst)nodige. Als je je alle dagen piekfijn zou moeten kleden, zou het niet lukken, maar in het land waar je bent hoef je je niet te schamen als je tenminste elke dag zo goed eet als je mij schrijft. Deze goede mensen kunnen met honderd ecus per jaar veel doen in hun huishouden, en als jij in verhouding evenveel met je honorarium kunt doen, zul je zeker genoeg overhouden om je vriendin een mooi paard cadeau te geven. Maar genoeg grappen nu, uit angst je te irriteren met mijn ironie.
Het is zeker dat je niet al te goed wordt betaald voor uw inspanningen. Ik moet je echter adviseren niet bij de burgemeester weg te gaan. Het is erg moeilijk om iets lucratiefs te vinden. Ik heb ook alleen wat ik absoluut nodig heb, en ik moet tevreden zijn met mijn onaangename toestand. We moeten onszelf confronteren met degenen die nog minder hebben dan wij. Wij zullen altijd ongelukkigen ontmoeten, en deze overweging zal ons leiden tot dankbaarheid jegens degene die alles regelt voor ons ware welzijn.
Je vraagt ​​mij naar Mina's adres. In oktober ging het goed met haar. Wat zou het nut zijn om haar te schrijven? Ze zou je geen antwoord geven, denk ik, of ze zou met jou doen wat jij met haar zou doen. Het is al lang geleden dat ze mij schreef, omdat ze maar weinig gelegenheid hiertoe heeft. Zeg haar maar dat je de juiste dingen op het juiste moment zult doen.
Ik raad je serieus aan om niet aan een woonst te denken, tenzij je genoeg verdient om een ​​huishouden te onderhouden. Nederlandse vrouwen zijn niet gek genoeg om iemand te nemen die niet genoeg heeft om van te leven, en Nederlandse mannen denken daar net zo over. Vergeleken met ons, als een jongedame geen geld heeft, geven we niet om haar, tenzij ze heel mooi is.
Je vraagt ​​me of ik niets voor je weet. Ik moet je duidelijk nee zeggen. Ik heb zo weinig kennis behalve de familie... en deze zijn militair.
Dit is echter niet wat je het liefst zou willen. Vroeger werd je geweigerd vanwege je kleine postuur. Ik weet niet wat het nu is.
Ik kreeg twee brieven van mijn jongere broer. Hij is een Grenadiersergeant en blijkbaar mobiel. Op dit moment gaat het goed met hem en ik geloof dat hij net zo graag rijk wil worden als jij en ik.
Ik weet niet wat ik van mijn zus moet denken. Naar mijn mening heeft ze een zeer slechte smaak. Ik zou geen notaris willen, ook al had hij een jaarinkomen van tienduizend florijnen.
Snel vaarwel nu, mijn eten wacht op mij.
Zondag heb ik een gedeelte aan je geschreven en woensdag heb ik deze brief afgemaakt. Vaarwel, ik groet je hartelijk.
Je toegenegen zuster Cornelia.
Rotterdam 26 April.

Een aanvulling op de prachtige vertaling van Andreas, die de strekking zeer goed weergeeft: in de tweede zin wordt met lieues de afstand lieue bedoeld, te vergelijken met de Hollandse mijl van destijds. Het begin van de tweede regel is dus: Het is niet nodig voor mij om twee mijl te lopen om naar de kerk te gaan, ...

Heren bedankt, waar deze Wurstysen vandaan zijn gekomen weet ik nog niet, zoek dat verder uit.

De vader Jean Rudolf is gedoopt in Maastricht 27-11-1757