Bosch protocol uit 1612

Helaas Mike, deze akte geeft geen uitgebreidere informatie over Catharina of de ouders van Adriaen Joost Moonen. Van vrouwen van alle standen in de toenmalige maatschappij geven akten in deze tijd vaak alleen de voornaam en dat is hier niet anders. Je kunt uit deze akte alleen opmaken dat zij familie zijn van Mr. Jan Moonen. In akten van uitgifte in cijns/pacht kom je meestal meer te weten over de pachter dan over degene die in cijns of pacht uitgeeft. Als je meer over de betekenis van akten betreft in cijns of pacht uitgeven zou willen weten, zou je daar wat over kunnen lezen in literatuur die over dat onderwerp verschenen is. 

Het was wel weer een lekkere lap tekst, maar ik was al bezig de inhoud van de akte voor je op te nemen hier, dus heb toch maar even voor je doorgelezen. Het geeft niet de informatie die je verwachtte te vinden denk ik, maar ik hoop toch dat je er iets aan hebt. Overigens gaat de gemachtigde van de familie Moonen na deze akte verder met (meer) rechtshandelingen voor deze familie, maar daar heb ik maar even niet naar gekeken. Met een beetje mazzel ben je dan 5 bladzijden verder, maar het kunnen er zomaar 12 zijn, met (grote) kans dat je niet meer informatie krijgt omdat het allemaal dezelfde soort akten zijn. 

Aangezien Steven sone wijlen Aelbert Snellen als procuratie hebbende van Heer Huge(o) van Mellin, Ridder, Heer van Illyes, van Hamel, en Hanouille, en Vrouwe Margareta le Vasseur, zijn huisvrouw, (als) erfenamen van Mr. Peeter Cornelis van Arthoijs, en van Vrouwe Jacquelina Moonen, zijn huisvrouw, grootvader en grootmoeder van de voorschreven Vrouwe Margriete, en erfgenamen van Mr. Jans Moonen, een hoeve, eertijds de voorschreven Mr. Jans Moonen (toebehorende), gelegen in de parochie van Oisterwijk, ter plaatse genoemd: "Aende Coestrate", had opgedragen aan: Adrianen soone Joost Moonen, zoals in de schepenbrieven van 9 oktober 1607 vermeld staat. Daarom is verschenen voor schepenen van 's-Hertogenbosch: Catharina, wettige weduwe van de voorschreven wijlen Adriaens sone Joost Moonen, met haar (gekozen) voogd, in het bijzijn van de voorschreven Stevens sone Aelberts Snellen, deze Catharina gemachtigd voor deze rechtshandeling krachtens het testament van Adriaens Moonen, haar man, gepasseerd voor Heer Peeter Cristoffels van Vladeracken, Priester, pastoor van de Sint Petruskerk van Oirschot op 19 januari 1609, en geeft in cijns uit aan: Cornelissen sone wijlen Bartholomeeus Janssen de Bont (hij was in deze jaren vele jaren schepen van Oisterwijk): 1.: Een stuk akkerland, 7 lopensaat en 32 roeden, een gracht met een daarop staande heg met nog een hoge wal met ook een heg daarop staande tot deze grond behorende, afgesplitst zijnde van een groter stuk akkerland, toenmalig genoemd: "Den Grooten Acker" en behorende tot de gehele voorgenoemde hoeve, dit afgesplitste gedeelte groot zijnde 7 lopensaat en 32 roeden, gelegen in de parochie van Oisterwijk, ter plaatse genoemd: "Aende Coestrate", belend: een akkerweg, Lamberts Geeritssen van den Ven, een andere akkerweg, Dierc Jacops zoen 't ('s)Filters van den Bosch (wonende in 's-Hertogenbosch), zoals zij zei, en dit voor een jaarlijkse pacht van 1 malder rogge, zoals vanouds in de (schepen)brieven die bewaard worden bij de Tafel van de Heilige Geest van Oisterwijk vermeld staat, en daarenboven nog voor een jaarlijkse erfcijns van 25 Karolus gulden (een enorm bedrag), te betalen aan de voorschreven Catharina weduwe Adriaen Moonen tot haar vruchtgebruik, en haar kinderen bij de voorschreven Adriaen Moonen tot erve, jaarlijks te betalen op (het feest) van de geboorte van (Johannes) de Doper en in 's-Hertogenbosch te leveren, de eerste keer op (het feest) van de geboorte van (Johannes) de Doper 1612. 

Reuze bedankt voor alle moeite Dennis!

Helaas weinig genealogische info, maar desalniettemin meer inzicht verkregen in degelijke akten dankzij je uitleg.

Ik kwam nog een vergelijkbare akte tegen die voor mij leesbaarder was. Zie bijlage.

Ook vond ik in het document hieronder meer informatie betreffende de familie Moonen met verwijzing naar de betreffende akte:

https://devrijheidoisterwijk.nl/wp-content/uploads/2023/12/27-HzD27-Lin…

Catharina blijft hier echter ook zonder achternaam.

Dank nogmaals Dennis, interessant!

De stamboom in bijlage geeft nog wat meer inzicht in de relaties tussen Jacqueline Monein (Moonen) en Marguerite le Vasseur. Blijkbaar was Jacqueline een dochter van Jan. Hoe dat in de tijd zit is me nog onduidelijk.

http://racineshistoire.free.fr/LGN/PDF/Mailly-Couronnel.pdf

En nog van en uit: 2.: Een camp land, genoemd: "Het Ledich oft Leech Beeste Velt", 8 lopensaat, hem Cornelissen (de Bont) toebehorende en aan hem door de voorschreven Catharina weduwe Adriaen Moonen opgedragen op 19 januari 1610, gelegen in de parochie van Oisterwijk, ter plaatse genoemd: "Aenden Oisterwijxen Dijck", belend: een stuk akkerland genoemd: "Dekersbroeck" toebehorende Jan Anthonis Willemssen, de dijk aan de "Bansbrugge", de "Hoogen Stroom", Corstiaens Laureijnssen van Ravensteijn. 

Deze erfcijns is losbaar (afkoopbaar) met een bedrag van 400 Karolus gulden, (echt een heel hoog bedrag) ineens of in delen, mits deze Cornelis de lossing een half jaar vooraf zal aankondigen. 

Getuigen waren hierover: Gestel en Oliviers op 27 januari 1612.

Op 21 juni 1640 heeft Thomas van Hijnsberch als curator over Jan, enige minderjarige zoon van Steven Aelberts Snellen, bekend dat Bartholomeeus en Henrick, gebroederen, sonen Cornelis Bartholomeeussen de Bont, deze erfcijns hebben (af)gelost.

Je ziet het, een heleboel geneuzel zonder dat deze akte heel veel meer antwoord geeft op de vragen die je hebt. Lang niet alle akten met de familienaam Moonen geven (helaas) de informatie die je zult willen weten.

Wat ook jammer is: het testament van Adriaen Joost Moonen is verleden voor Heer Peeter van Vladeracken, Priester, een geestelijk notaris. In de eerste decennia van de 17e eeuw is de kans erg klein dat het archief van een geestelijke (notaris) over die periode bewaard zal zijn gebleven. Was Adriaen naar de schepenbank gegaan heb je meer kans dat het testament bewaard is beleven, en voor een wereldlijk notaris (bijvoorbeeld de secreatris van de schepenbank) is de kans ook iets groter. Wat deed Adriaen in Oirschot? Heeft de familie Moonen daar connecties? In ieder geval had de Mr. Jan Moonen die in deze akte is vermeld meerdere (onrorende) goederen in het Oisterwijkse. 

Veel plezier met je onderzoek!

Toch een mooi inkijkje in hoe dat ging in die tijd en de plaatsaanduidingen spreken ook tot de verbeelding, bedankt Dennis!

Volgens document hieronder zou de familie Moonen inderdaad connecties hebben in Oisterwijk. Zie blz 5,6,7 en 8. Adriaen zou de zoon zijn van  Joost Henriks Moonen, en Margriet, dochter van Peter Andries van Spaendonck. De families waren buren van elkaar als ik het goed begrijp of in ieder geval hun erven. In het document wordt ook vermelding gemaakt van het testament:

[..]"Op grond van het testament, in 1609 ten overstaan van de pastoor van Oirschot, Peter Christoffels van Vladeracken gemaakt, heeft een Catharina als weduwe van laatstgenoemde Adriaan Moonen een afgebrande hofstad met de materialen daarop op 28 mei 1610 overgedragen aan Joorden Jans de Greef, die een 14 dagen eerder al het noordelijk aangelegen erf verwierf van Jan Dominicus Gijssen48."[...]

https://devrijheidoisterwijk.nl/wp-content/uploads/2023/12/27-HzD27-Lin…

Het onderzoek naar Catharina wordt voortgezet!

Het is natuurlijk graag gedaan Mike, en leuk dat je zo enthousiast ermee bezig bent. Ik hoop dat de familienaam en de namen van de ouders van Catharina ooit eens boven water komen en ze niet steeds alleen als huisvrouw of weduwe van Adriaen Moonen voorkomt. 

Mr. Jan Moonen ben ik vaak in Oisterwijk tegengekomen als eigenaar van gronden aldaar. Hij woonde in Den Bosch voor zover ik weet. Het stukje over de overdracht van de afgebrande hofstad dat je aanhaalde, heeft te maken met het feit dat de vrijheid Oisterwijk meerdere keren is platgebrand tijdens de 80-jarige oorlog en er zodoende in 1610 bijna niets meer ongeschonden overeind stond. De door jou genoemde Joorden Janssen de Greeff en Jan Dominicus Ghijssen van Gorchom waren bekende inwoners van de vrijheid.

Ik had stiekem nog even gekeken of er een protocol of minuutakten van Heer Peter Christoffels van Vladeracken als geestelijk notaris en pastoor van Oirschot bewaard is gebleven, maar dat is helaas niet het geval. Dan had je in het testament van Adriaen Moonen waarschijnlijk wel de familienaam en naam van de vader van Catharina kunnen vinden. 

Trouwens: wist je dat Heer Peter zelf ook een Bossche achtergrond heeft, en samen met zijn vader Christoffel tamelijk bekend/beroemd was? Kijk maar eens op het net bij Wikipedia en de Bossche Encyclopedie.

Happy hunting!

Dank voor het delen van deze details Dennis!

Het voegt nog meer kleur toe aan het verhaal en met elk detail ontvouwt zich een nieuwe wereld.

Lees zojuist het de korte biografie van Petrus Vladeraccus op wikipedia, fascinerende levensgeschedenis! 

Dat Oisterwijk platgebrand was zal mogelijk de reden zijn geweest voor de familie Moonen om te verhuizen naar Den Bosch vermoed ik nu. Jan Moonen zou zich echter als kannunik te Cambrai hebben gevestigd volgens een aantal bronnen. Mogelijk waren hij en Peter Vladeraccus of zijn vader bekenden van elkaar vanwege hun geestelijke roeping?

Trouwens, ene Joannes Moenen uit Oisterwijk schrijft zich in 1510 in aan de universiteit te Leuven: https://agatha.arch.be/data/acts/MATRIKEL_00097895

Dit moet haast wel Joannes Moonen zijn.

Overigens vond ik na wat speurwerk het volgende testament in de bossche encyclopedie:

Gerit Jansen van der SLUIJS en Anneke ADRIAANS, te 's-Hertogenbosch
De testateur is ziek
21.12.1635 | N 2687 | f 170

Anneke Adriaans is de dochter van Adriaen Moonen en Catharina.

Ik weet niet of de akte gedigitaliseerd is, maar wie weet wordt haar moeder Catharina hier nog in genoemd.