Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

bepaalde uitdrukkingen in de 17e eeuw

Hallo, ben ik weer.

Ik heb een tekst tamelijk vrij 'vertaald' naar het heden, en vraag me af of ik bepaalde uitdrukkingen goed begrepen heb. Het gaat om de geel gearceerde delen.

En is een vaetset gewoon een oppervlakte maat?

De bron: https://proxy.archieven.nl/235/AD7111FA04984D838C98FFDF02CA7E05  

 

Een stuck teulant groot: vijff vaetset ofte soo groot:ende clijn als t'selve geleegen leijt aende bosstraet aende eene sijde Erve NELIS AERT JOOSTEN aende ander sijde de WEDUWE GEURT AERTS schietende vande bosstraet tot op: de heijde heeft hij wettelijck ende erffelijck [ver]cocht opgedraegen ende overgegeven aen AERT JAN VAN DIJCK ende sijnen erven omme bij den selffden ten erffelicken rechtten te hebben ende te besitten: ende heeft helmelinge daer op [ver]tegen in manieren indien gewoonlijck sijnde tot behoeff van AERT JAN VAN DIJCK voorss[creve] ende sijnen erven

 

Een stuk akkerland, groot vijf vaetset ongeveer, … gelegen aan de Bosstraat aan de ene zijde de erven van Nelis Aert Joosten, en aan de andere zijde van de Weduwe van Geurt Aerts, grenzend aan de Bosstraat tot aan de hei, heeft hij wettelijk en erfelijk [?] verkocht en geleverd … [?] aan Aert Jan van Dijck en zijn erven, met dezelfde te erven rechten [te hebben en te bezitten] en en daar de opbrengst van hebben zoals gebruikelijk is ? ten gunste van Aert Jan van Dijck voornoemd en zijn erven.

 

Deze termen komen telkens terug, dus dan zijn voor mij nieuwe documenten beter te lezen.

 

Alvast hartelijk dank!

Vriendelijke groet.

Reacties (2)

René van Weeren zei op vr, 01/14/2022 - 21:54

Dag Regina,

Ik heb ook even de bron bekeken en vraag me af of daar vaetset staat, ik lees er eerder 'raets' in, een term die ook wel gebruikt werd voor 'roeden'.

De overige termen zijn inderdaad veel voorkomend:

- ofte soo groot.... > dit is een voorbehoud dat gemaakt werd om conflicten over de exacte grootte voor te zijn. De vermelde oppervlakte zal naar beste kunnen geschat zijn of gemeten door landmeters, maar mocht het iets meer of minder blijken te zijn, dan is dat gedekt door dit op te nemen in de transportakte

schietende > dit kun je lezen als 'strekkende van ... tot', het begin en eindpunt van het stuk land aangevend in de lengterichting

wettelijk en erfelijk > de koper heeft hiermee het recht verworven om het land ook aan kinderen te laten vererven. Dit kon niet bij elke verkoop, omdat sommige landen weliswaar verkocht mochten worden, maar er bijvoorbeeld rechten van een leenheer op rusten en de koper dus niet zonder meer de grond aan zijn erfgenamen kon nalaten

helmelinge daarop vertijen (verleden tijd: vertegen) > dit verwijst naar een al uit de Romeinse tijd daterend gebruik bij overdracht van stukken land: bij de overdracht overhandigt de oude eigenaar een korenhalm aan de nieuwe eigenaar; deze korenaar is wat men ook wel een pars pro toto noemt: het staat als enkele korenhalm symbool voor de oogsten en opbrengsten van de gehele grond; door de overhandiging vertijt = doet afstand van deze opbrengst.

Regina zei op vr, 01/14/2022 - 23:15

Dankjewel René, 

voor de vertaling en de uitleg. 

 

Ik had de transcriptie gebruikt, en daar stond die vaetset.

De essentie van het voorbehoud over de grootte zie je nog steeds in akten.

Wat interessant is de uitleg over die symbolische korenhalm; dat kun je niet verzinnen, als je aan het puzzelen bent met een tekst.

 

Dankjewel weer, René. Hartelijke groet!

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.