akte uit 1528

Je*us, wat een akte Petra. Maar het was wel leuk om te lezen hoor, geen zorgen. ;-) Met ruilverkaveling heeft het m.i. niets te maken, dat is niet iets voor 1528, maar meer voor recenter verleden. 

't Screvelduijn. In eodem anno et die, Soe is voer ons ghecomen: Jan Mathijs soen als voecht van zijns broers weeskinder ende Andries (ingevoegd en zeer klein geschreven, maar jij kent jouw voorvader beter dan ik) Ghoerts als man ende voecht van zijn huijsvrou, Ende gaven over ghesamender hant met eender vrijer gheesten zoe Recht Is: Thonis Barthoens soen alsulcke moeren(?) als hem aen bestoerven Is na doode van Jenneken Claus Jegherts soen huijsvrou was saliger ghedachten, en ghelegen onbedeelt met meester Evaert de Veer Claes soen met zijnen adherenten moeren(?).

's-Grevelduin. In hetzelfde jaar en op dezelfde dag zijn voor ons verschenen: Jan Mathijssen als voogd over de weeskinderen van zijn broer, en Andries Ghoertssen als man van en voogd over zijn huisvrouw, en hebben gezamenlijk uit eigen vrije wil overgegeven aan: (An)thonis Bart(holomeeussen)hoens: zekere moervelden die hem toegekomen zijn door het overlijden van wijlen Jenneken, huisvrouw van Claus Jeghers, en onverdeeld gelegen zijn met de moervelden van Mr. Evaert de Veer Claessen en de zijnen. 

Van jouw familie weet ik verder niets, maar als ik dit zo lees zou Jan Mathijssen familie van de huisvrouw van Andries Ghoerts kunnen zijn. Zij hebben kennelijk rechten in bovengenoemde gronden die zij afstaan aan Thonis Barthoens, die deze Thonis zijn aangekomen door het overlijden van de huisvrouw van Claus Jeghers. Deze gronden zijn gezamelijk eigendom met Mr. Evaert Claessen de Veer en zijn familieleden. (Er heeft nog niet via een erfdeling deling plaatsgevonden). Het hoeft niet, maar mogelijk zijn de genoemden allemaal (verder weg?) familie van elkaar. 

Veel plezier met je onderzoek!

Gelukkig :-) Wat een fantastisch resultaat! Nog wat meer achtergrond, wat dit bevestigt:

Andries Geritsz. trouwt rond 1500 met een dochter van Claes en Jenneke Zegers. Hij verhuist in 1527 naar de Langstraat om het werk van zijn schoonouders in de winning van turf, over te nemen. Moervelden zijn moerasgronden. Mijn voorouders waren 500 jaar geleden verveners van moergronden in 's Grevelduin. Ik ben binnenkort de 14e generatie op deze plek. Zou zomaar kunnen dat idd ook Thonis en misschien zelfs Evaert familie waren van Claes en Jenneke..

Heel erg bedankt voor de hulp!! Valt mogelijk nog iets te zeggen over wie wordt bedoeld met ons (voor ons verschenen)? Een volgende generatie was ook notaris, weer een volgende schout. De naam van de schrijver en datum zijn niet echt terug te vinden in de akte? Of zijn dat de krabbels rechtsboven en links van de tekst?

De schrijver van een artikel waarin de akte voorkwam had het over ruilverkaveling avant la lettre, maar het lijkt idd op een erfenis afhandelen. Dat afhandelen vond plaats in 's Grevelduin, wat nog geen zekerheid is dat Andries daar ook woonde, maar wel weer beetje waarschijnlijker.

Nogmaals heel veel dank!, Petra

Nou, het was graag gedaan natuurlijk Petra. Bij goed kijken staat er inderdaad: Andries Gherits in de akte en niet: Ghoerts. Met "ons" bedoelde men de gezagsdragers van het dorp of dorpen. Meestal zijn dat schepenen, maar in de gebieden waar het hier over gaat worden zij ook wel heemraden genoemd. In Besoijen waren dat in de 16e eeuw in ieder geval heemraden. De naam van de schrijver / secretaris / klerk staat zo goed als nooit vermeld. Dat moet je uit andere bronnen halen. De datum van de akte staat in een andere voorafgaande akte waarnaar feitelijk is verwezen. Rechts staat het getal 70. Een bladzijdenummer?  Voor zover ik het even vlug heb kunnen bekijken zou dit uit het oudste protocol van het Rechterlijk Archief 's-Grevelduin-Capelle (Archief 1042 bij het streekarchief in Heusden) kunnen komen (Inv. nr.: 52 over de jaren 1524-1535). Ik heb nu geen tijd om dat verder na te kijken, maar wie weet vind je daar op bladzijde 70 deze akte. Bij "moeren" had ik even een vraagteken gezet omdat dat er eigenlijk alleen maar kon staan, maar de manier van afkorten van deze woorden had ik nog niet eerder gezien. Dit soort gronden werd ook toen al intensief voor turfwinning gebruikt. 

Een fijne dag!

Tenslotte: Jij kent de namen van je voorouders het beste, dus in de akte zal staan: Claes Zeghers. De eerste letter van de tweede naam vind ik meer op een "J" dan op een "Z" lijken. Een "S" is het niet. Of heeft ooit iemand "Zeghers" gelezen terwijl er "Jeghers" stond.....? 

De schrijver van het artikel heeft dat erin gelezen, hij las er ook een soort ruilverkaveling avant la lettre in, maar daar hebben we nu een ander beeld bij. Ik weet niet of hij een andere bron had voor de naam. Dat zou ik moeten nakijken. Dit is net een generatie eerder dan wat we al in het Nederlands boek der patriciaat hadden staan. De zoektocht is nu naar ben ik idd de 14e generatie op deze plek en wanneer is het ensemble van rijksmonumenten dat we bewonen daar neergezet. Er zijn inscripties in de schuur waarbij de oudste met een jaartal van 1671 is. De bouwhistoricus vermoedt dat de schuur in het 12-jarig bestand van de 80-jarige oorlog is gebouwd en bij dendrochronologisch onderzoek met 7 monsters, bleek dat de de enige balk uit het gebint in het achterhuis waarvan de leeftijd kon worden bepaald een eik was die in 1411 was geplant en 1467 geveld. Dit gebied was vroeger van de graven van Holland, op een gegeven moment is het overgedaan aan Brabant en zijn ze de moerasgronden turf gaan steken. Dat ging van noord naar zuid en leidde tot het slagenlandschap wat er nu is. Wanneer ze op deze plek zijn beland (Julianalaan, voorheen Hoogevaart) heb ik nog niet kunnen achterhalen. De tijdsspanne waarin dit gebeurt lijkt eeuwen. De eerste drie generaties waarvan ik weet zijn verveners van moergronden daarna worden het landbouwers.

In reactie op de transcriptie en de uitleg van Dennis: ik zie in de achternaam Zeghers; de verwaring komt door het 'vroege' begin van de tweede letter van de naam; de eerste letter is echter een z, best te vergelijken  met het woord 'zijn' in het begin van deze vermelding. Ik lees echter ook de voornaam en patroniem net iets anders: Henneken Claeys Zeghers

Dank!